Karamanlı Türkçesi bir eser: Doğru dinin talimi (Metin-dil incelemesi-dizin)
A work in Karamanlı Turkish: Instructions for true religion (Text-language analysis-index)
- Tez No: 950935
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1235
Özet
Karamanlı Türkleri, Anadolu'nun çeşitli yerlerinde uzun yıllar barış ve huzur içerisinde yaşamışlardır. Konuştukları Türkçe için sade Türkçe, basit Türkçe, yavan Türkçe gibi isimler kullanan Karamanlılar bu Türkçeyi yazıya aktarırken Grek harflerini kullanmışlardır. 30 Ocak 1923 tarhinde Türk ve Yunan temsilciler arasında imzalanan Türk ve Rum ahalinin mübadelesine dair antlaşma ile Yunanistan'a gönderilen Karamanlı Türkleri Türkçe konuşmaları nedeniyle baskı ve tehdide maruz kalmışlarlardır. Çalışmaya konu olan Doğru Dinin talimi adlı eser dinî bir içeriğe sahip olup143 varaktan oluşmaktadır. Eserin kapağında verilen bilgiye göre, 1765'de Moskova Metropoliti Platon tarafından kaleme alınmıştır. Daha sonra, tüm Ortodoks Hıristiyanların dillerine çevrilmiştir. Kayseri Metropoliti Payisios ise eserin içeriğine bir zarar vermeden bazı bölümleri kısaltarak Türkçeye çevirmiştir. Saint (Aziz) Sinod'un emriyle Asitane'de Kudüs Şerifin Matbaası'nda, 1839 yılında basılmıştır. Kapak sayfasının yanındaki sayfada Fener Patrikhanesinin oval , çift başlı kartallı mührü bulunmaktadır. Bu mührün dört köşesinde Γ P II K harfleri; etrafında ΣΦΡΑΓІΣ ΠΑΤΡІΑΡΧІΚН ' SFRAGİS PATRİARHİKİ'yazısı ve altında 1838 tarihi belirtilmektedir. Çalışma, giriş bölümünden sonra üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Karamanlı Türkçesi ve Karamanlı Türkleri ile ilgili bir değerlendirme yapılmış ve konuyla ilgili çalışmalar ayrı başlıklar halinde incelenmiştir. Birinci bölümde Doğru Dinin Talimi adlı eser çeviri yazıya aktarılmıştır. İkinci bölümde metnin yazım özellikleri incelenmiştir. üçüncü bölümde ise eserdeki tüm sözcükleri içeren bir dizin hazırlanmıştır. Ayrıca çalışmanın sonuna eserin tıpkıbasımı eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Karamanid Turks lived in various parts of Anatolia for many years in peace and harmony. Referring to the Turkish they spoke with names such as“plain Turkish,”“simple Turkish,”or“bland Turkish,”the Karamanlis used Greek letters when transcribing this Turkish into writing. The Karamanid Turks, who were sent to Greece under the agreement concerning the exchange of Turkish and Greek populations signed between Turkish and Greek representatives on 30 January 1923, were subjected to pressure and threats because they spoke Turkish. The work titled Doğru Dinin Talimi (Teaching of the True Religion), which is the subject of this study, possesses religious content and consists of 143 folios. According to the cover, the work was authored in 1765 by Platon, Metropolitan of Moscow. It was later translated into the languages of all Orthodox Christians. Metropolitan Païsios of Caesarea produced the Turkish translation, shortening some parts while preserving the essential content. It was printed in 1839 at the Jerusalem Sheriff's Printing House in Asitane by the order of the Holy Synod. On the page next to the cover page is the oval, double-headed eagle seal of the Fener Patriarchate. The four corners of this seal bear the letters Γ P II K. Around it is inscribed 'ΣΦΡΑΓІΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧІΚН' (SFRAGİS PATRİARHİKİ), with the date 1838 indicated below. Following the introduction, the study consists of three main sections. The introduction provides an assessment of the Karamanid Turkish language and the Karamanid Turks and examines previous studies on the subject under separate headings. In the first section, the work titled Teaching of the True Religion (Doğru Dinin Talimi) has been transliterated. The second section analyzes the orthographic features of the text. The third section presents an index containing all the words found in the work. Additionally, a facsimile of the work has been appended to the end of the study.
Benzer Tezler
- Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur'an Tercümesi'nde (TİEM 73) soyut adlar
Abstract nouns in the interlinear translation of the Qur'an in Karakhanid Turkish (TIEM 73)
BÜŞRA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM YİĞİTOĞLU
- Harezm Türkçesi satır arası Kur'ân tercümesi grameri
A grammar of an interlinear translation of the Qur'an into Khawarazm Turkish
BÜŞRA AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT ÜNLÜ
- Doğu ve batı Türkçeleriyle yazılmış ilk tefsirli Kur'an tercümelerinde din terimleri
Religious terms at the first Qur'an translations with commentary
İSLAM UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ŞEN
- Doğu Türkçesi Kur'an Tefsiri (Duhân, Câsiye, Ahkaf, Muhammed, Fetih, Hucurât ve Kaf Sureleri)(İnceleme- Tenkitli Metin-Dizin-Tıpkıbasım)
Eastern Turkic commentary of Koran (Sorahs of ad-Dukhan, al-Jathiya, al-Ahqaf, Muhammad, al-Fath, al-Hujurat and Qaf)(Examination-The Text of Critique- Concordance-Facsimile)
SONER ATALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- Doğu Türkçesi Kur'ân Tefsiri (Zâriyât, Tûr, Necm, Kamer, Rahman, Vakıa ve Hadîd Sureleri) (İnceleme-tenkitli metin-dizin-tıpkıbasım)
Eastern Turkic commentary of Koran (Zariyat, Tur, Necm, Kamer, Rahman, Vakıa ve Hadid Suras)(Examination-the text of critique-concordance-facsimile)
HİLAL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK