Meynard'ın Dictionary Turc-Français adlı sözlüğünün sözlük bilimsel yapısı ve eleştirisi
Lexicographical structure and criticsm of Meynard's Dictionnaire Turc-Français
- Tez No: 951858
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ KARTALLIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 368
Özet
Çalışmanın amacı, Meynard'ın ilki 1881, ikincisi 1886 tarihli iki ciltlik Dictionnaire Turc-Français adlı sözlüğünün bugünkü Türk dili araştırmalarına sunacağı potansiyel katkının belirlenmesidir. Bu kapsamda önce Meynard'ın yaşamı ve eserleri üzerinde durulmuştur; sözlüğün, üzerindeki tarihlerden farklı olarak 1881-1890 yılları arasında yayımlandığı ortaya konmuş olduğu görülmüştür. Ardından iletişimsel sözlük tipolojisine göre sözlüğün türü belirlenmiştir. Buna göre Dictionnaire Turc-Français; Fransız kullanıcıların Türkçeyi anlama ve çözümleme ihtiyaçlarına yönelik hazırlanmış, iki dilli ve tek yönlü, genel referans amacına hizmet eden bir sözlüktür. Bu belirleme ışığında dış ve iç yapısal inceleme ölçütleri kullanılarak sözlüğün elif harfindeki 1.675 madde üzerinden sözlüğün yapısal özellikleri tespit edilmiştir. Dictionnaire Turc-Français'nin, o güne dek yazılmış sözlüklere bir“ek”olduğu belirtilen başlığına uygun olarak ölçünlü dil malzemesinin yanında halk deyişlerini de ele alan, edebî Türkçenin söz varlığıyla birlikte çeşitli alan ve tabakaların kullanımlarına da yer veren bir sözlük olduğu ortaya konmuştur. İnceleme sonucunda sözlüksel tercihlerin çoğu zaman ikilikler barındırdığı görülmüştür. Sözlüğün en önemli eksikliğinin çağdaşı sözlüklerin pek çoğunda olmasına rağmen çeviri yazı, kısaltma, noktalama işareti gibi sözlüksel uygulamalarının müstakil bir liste veya bölüm ile sunulmaması olduğu, ayrıca özellikle sesletim bilgisi yönünden ciddi hatalar içerdiği tespit edilmiş; yazım ve sesletim varyantı yönünden zengin görünen Dictionnaire Turc-Français'nin, bu konularda ancak ikincil bir kaynak olabileceği anlaşılmıştır. Sözlüğün alana katkı sunabilecek yönlerinin ise kalıp ifadeler ve fiil söz varlığı olduğu tespit edilmiştir. Özellikle kalıp ifadeler bakımından anlam bilgisinin kontrollü kullanılması şartıyla zengin bir derleme niteliği taşıdığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the potential contribution of Meynard's two-volume Dictionnaire Turc-Français (I, 1881; II, 1886) to today's Turkish language studies. Firstly, Meynard's biography and works are reviewed. It's clarified that, despite the publication dates indicated on the volumes, the Dictionary was actually issued between 1881-1890. Then the typological features were looked. Based on communicative typology, the Dictionary is classified as bilingual and unidirectional, intended for French users to support passive language skills and general reference purposes. Following this, the structural features of the Dictionary were identified using macro and micro structural analysis criteria based on 1,675 entries from the elif section of the Dictionary. In line with its title, which frames it as a“supplement”to previous dictionaries, the Dictionnaire Turc-Français focuses on idiomatic expressions, literary vocabulary, and usage across various domains and registers. The analysis revealed a lack of consistency in lexicographical preferences. A major one is the absence of a dedicated section for transcription guidelines, abbreviations, or punctuation, a feature standard in many its contemporaries. Additionally, significant errors were found in pronunciation data, and while the Dictionary appears rich in spelling and pronunciation variants, it can only serve as a secondary source in this respect. On the other hand, the strongest contributions lie in its collection of idioms and verbs, making it a valuable resource -especially in idiomatic vocabulary- when semantic information is interpreted carefully.
Benzer Tezler
- Yabani kuşlarda karşılaşılan ekstremite kırıklarının meynard modifiye eksternal fiksatör kullanımıyla sağaltımı ve sonuçlarının klinik değerlendirilmesi
Treatment of extremity fractures in wild birds with using meynard modified external skeletal fixator and clinical evaluation
KÜBRA GERBAGA ÖZSEMİR
Doktora
Türkçe
2019
Veteriner Hekimliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaCerrahi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ALTUNATMAZ
- The impact of sanctions and pre¬release policies on recidivism
Afların ve yaptırımların tekrar suç işleme oranları üzerine etkisi
MEHMET BARAN DİŞPENÇE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiGalatasaray ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA
- How to create semi-independent EFL learners through language advising
Yabancı dil olarak İngilizce öğrenen yarı bağımsız öğrenenler dil danışmanlığı aracılığıyla nasıl yaratılır
DOĞUŞ AYDIN
Doktora
İngilizce
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKBAR RAHIMI ALISHAH
- Mutlak gelir, sürekli gelir ve rassal yürüyüş modellerinin analizi ve Türkiye için zaman serisi uygulamaları
An analysis of abolute income, permanent income and random walk models and time seriees aplications for Turkey
HAYRİYE HİLAL BAĞLITAŞ
- Hisseleri halka arz edilen Türk futbol kulüplerinin mali tablolarının Türkiye muhasebe standartları çerçevesinde incelenmesi
Study of Turkish football clubs' financial statements traded in ise in compliance with Turkish accounting standards
BANU SULTANOĞLU