Exploring ethical and sustainable fashion consumption models: A focus on generation Z in Türkiye
Etik ve sorumlu moda tüketim modellerinin Türkiye'de Z kuşağı odağında incelenmesi
- Tez No: 952442
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞÖLEN UTKUN KİPÖZ MANAFLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Bu çalışma, Türkiye'deki Z kuşağı tüketicileri arasında daha etik ve sürdürülebilir moda tüketim biçimlerini teşvik edebilecek işbirlikçi, döngüsel ve aktivist tasarım yaklaşımlarını incelemektedir. Hızlı moda endüstrisinin çevresel ve sosyal sonuçlarına yanıt olarak, kullanıcı katılımını ve modada değer kavramının yeniden tanımlanmasını merkeze alan alternatif modeller araştırılmıştır. Çalışmanın teorik çerçevesi, moda endüstrisinin çevresel ve toplumsal sorunlar üzerindeki etkisini ve bu etkinin tüketici davranışları üzerindeki yansımalarını ele alan; aynı zamanda etik perspektiflerle zenginleşen disiplinlerarası bir literatüre dayanmaktadır. Daha sorumlu tüketim modellerine uyum sağlamak amacıyla, duygusal dayanıklılık, değer yaratımı ve yavaş moda gibi kavramlar ele alınmakta; tüketici ve ürün arasında anlamlı ilişkilerin nasıl geliştirilebileceği araştırılmaktadır. Tüketim davranışlarını dönüştürme potansiyeline sahip tasarım aktivizmi ve işbirlikçi modellerin önemi vurgulanmaktadır. Bu yaklaşımlar, tüketiciyi pasif bir kullanıcıdan aktif bir üretici-tüketiciye dönüştürmekte; tasarımı ise kültürel, etik ve davranışsal dönüşüm için bir araç olarak konumlandırmaktadır. Bu kavramsal çerçeveyi bağlamsallaştırmak amacıyla, Türkiye'deki Z kuşağı katılımcılarıyla nicel bir anket çalışması gerçekleştirilmiş; onların modaya ilişkin tutumları, uygulamaları ve sürdürülebilir alternatiflere yönelik yaklaşımları incelenmiştir. Çalışma, tasarım stratejilerinin bu kuşak içerisinde daha bilinçli tüketim kalıplarını nasıl teşvik edebileceğine dair derinlemesine bir anlayış geliştirmeyi hedeflemekte ve daha etik ve sürdürülebilir bir moda geleceği şekillendirmeyi amaçlayan tasarımcılar, eğitimciler, sektör temsilcileri ve politika yapıcılar için değerli çıkarımlar sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The study explores how collaborative, circular, and activist design approaches can foster more ethical, sustainable, and emotionally engaging fashion consumption practices among Generation Z consumers in Türkiye. In response to the environmental and social consequences of the fast fashion industry, the thesis investigates alternative models that center user engagement and value redefinition. The theoretical foundation of the research draws on interdisciplinary literature addressing the role of the fashion industry in shaping consumer behavior in relation to social and environmental issues. To adapt to more responsible consumption models, key concepts such as emotional durability, value creation, and slow fashion are examined to understand how meaningful consumer–product relationships can be developed. The transformative potential of design activism and collaborative models in reshaping consumption behaviors is also emphasized. These approaches reposition the consumer as an active prosumer and design as a tool for cultural, ethical, and behavioral transformation in pursuit of responsible fashion consumption. To contextualize these insights, a quantitative survey was conducted with Generation Z participants in Türkiye to explore their fashion-related attitudes, practices, and perspectives on sustainable alternatives. The study aims to contribute to a deeper understanding of how design strategies can foster more conscious consumption patterns among this generation, while also offering valuable implications for designers, educators, industry representatives, and policymakers seeking to shape a more ethical and sustainable fashion future.
Benzer Tezler
- Arayüz tasarımlarında karanlık örüntüler (dark patterns) ve kullanıcı deneyimleri üzerine bir araştırma
A study on dark patterns in user interface designs and user experiences
ÖMER ERDEM
- Rusya Federasyonu'nun yapay zekâ politikaları
Artificial intelligence policies of the Russian Federation
AİZAT ÇİFTÇİ
Doktora
Türkçe
2025
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELVETTİN AKMAN
- Exploring English language teachers' views on the use of artificial intelligence tools for promoting well-being
Yapay zeka araçlarının iyilik halini artırmadaki kullanımına ilişkin İngilizce dil öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi
MELİKE SORAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP KARTAL
- AI-powered recommendation systems: Exploring their impact on customer-business interactions
Yapay zeka destekli öneri sistemleri: Müşteri-işletme etkileşimleri üzerindeki etkilerinin araştırılması
FATMA SBIAI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeHaliç Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ KARATAŞ
- Ticari aquafabanın fonksiyonel özelliklerinin incelenmesi ve glütensiz kek uygulaması
Evaluation of functional properties of commercial aquafaba and gluten-free cake application
GÖĞEM SANEM DAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI CAN KARAÇA