II. Meşrutiyet paradigmaları bağlamında kadîm, cedîd, terakkî ve irticâ' kavramlarının soy kütüğü
The genealogy of the concepts of kadîm, cedîd, terakkî and irticâ in the context of the Second Constitutional Monarchy paradigms
- Tez No: 952702
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ŞİRİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Kavramların tarihleri kullanıldıkları konu ve olaylar için açıklayıcı, aydınlatıcı niteliğe sahiptir. Kavramların kullanılma biçimleri, onlara atfedilen ve atfedilmeyen manalar tarihçiye kıymetli veriler sunmaktadır. Osmanlı modernleşmesi meselelerinde sıklıkla kullanılan cedîd, kadîm, terakkî ve irticâ' kavramlarının tarihlerinin çalışılması söz konusu meselelerin daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. Çalışmamız aynı zamanda kavramların tarihleri üzerinden Osmanlı modernleşme düşüncesinin okunabileceğini göstermeyi hedeflemektedir. Tezimiz II. Meşrutiyet dönemi paradigmalarının cedîd, kadîm, terakkî ve irticâ' kavramlarına yönelik algı ve yorumlarını incelemektedir. Çalışmada kavramlar, cereyanların temsil edebilirliği yüksek olan İctihad, Sırât-ı Müstakîm / Sebîlürreşâd, Türk Yurdu, İştirâk, İnsaniyet, Sosyalist ve Medeniyet dergi ve gazeteleri üzerinden tetkik edilmektedir. Tezimiz Garpçılık, İslamcılık, Türkçülük ve Sosyalizm paradigmalarının cedîd, kadîm, terakkî ve irticâ' kavramlarına yönelik algılarının ortak ve farklı yönlerini ele almaktadır. Çalışmada dört paradigmanın da cedîd ve terakkî kavramını müspet, kadîm ve irticâ' kavramlarını menfi yorumladığı tespit edilmektedir. Cedîd tüm paradigmalar tarafından istenilmektedir. Ancak cedîdin içeriği ve derecesi konusunda görüş ayrılıkları mevcuttur. Terakkî cereyanlara göre sorunların çözümü ve ulaşılması gereken bir hedeftir. Kadîme yönelik kanaat, kadîmin geçmiş kökleri nedeniyle değerli olması ile birlikte geçmişte kalması gerektiğidir. İrticâ' tüm cereyanlar tarafından menfi yorumlanmakta ve kendilerine isnat edilmesi durumunda rahatsızlık duyulmaktadır. Çalışmamız II. Meşrutiyet paradigmalarının cedîd, kadîm, terakkî ve irticâ' kavramları konusunda sabitelikleri ve değişkenliklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The histories of the concepts are explanatory and enlightening for the subjects and events in which they are used. The ways in which the concepts are used, the meanings attributed to them and those not attributed to them provide valuable data to the historian. Studying the histories of the concepts of cedîd, kadîm, terakkî and irticâ', which are frequently used in Ottoman modernization issues, provides a better understanding of these issues. Our study also aims to show that Ottoman modernization thought can be read through the histories of concepts. Our thesis examines the perceptions and interpretations of the paradigms of the Second Constitutional Monarchy period towards the concepts of cedîd, kadîm, terakkî and irticâ'. In the study, the concepts are examined through the journals and newspapers İctihad, Sırât-ı Müstakîm / Sebîlürreşâd, Türk Yurdu, İştirâk, İnsaniyet, Sosyalist and Medeniyet, which have a high representation of the movements. Our thesis deals with the common and different aspects of the perceptions of the paradigms of Garbism, Islamism, Turkism and Socialism towards the concepts of cedîd, kadîm, terakkî and irticâ'. In the study, it is determined that all four paradigms interpret the concepts of cedîd and terakkî positively, and the concepts of kadîm and irticâ' negatively. Cedîd is requested by all paradigms. However, there are differences of opinion about the content and degree of the cedîd. According to these movements, progress is a solution to problems and a goal to be achieved. The conviction about the kadîm is that the kadîm is valuable because of its past roots, but it should remain in the past. Irticâ' is interpreted negatively by all movements and discomfort is felt if it is attributed to them. Our study aims to determine the consistencies and variability of the Second Constitutional Monarchy paradigms in terms of the concepts of cedîd, kadîm, terakkî and apostasy.
Benzer Tezler
- Türk muhafazakârlığının modernleşme algısı içinde bir bilge: Ömer Ferid Kam (1864-1944)
A sage in the modernization perception of Turkish conservatizm: Ömer Ferid Kam (1864-1944)
HANZALLA KÖLGE
- Türk edebiyatında şiir eleştirisi: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e
Criticism of poetry in Turkish literature: From the Ottoman Period to the Republic
EMİNE TUĞCU MENDİLCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- II. Meşrutiyet yıldönümlerinin millî bayram olarak kutlanması - hürriyet bayramı
constitutional monarchy anniversaries Celebrated as a national feast ? Liberty feast
İSKENDER DERELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKAN BAŞYİĞİT
- II. Meşrutiyet Dönemi'nde Erzurum'un Müslüman milletvekillerinin Meclis-i Mebusan'daki faaliyetleri
Activities of Müslim deputies of Erzurum in national assembly of second constitutional monarchy era
MERYEM AYDIN
- II. Meşrutiyet Döneminde Tanin gazetesi (1908-1909)
Tanin newspaper During II. Constitutionalism (1908-1909)
EMİN DALMİŞ