Aural turn in urban morphology: a cartophony proposal - the sonus-loci map of çubuk stream, Ankara
Kentsel morfolojide işitsel dönüş: Bir kartofoni önerisiankara çubuk çayı'nın sonus-locı haritası
- Tez No: 953207
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HACER ELA ARAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 297
Özet
Kentsel morfoloji, kentsel öğeler arası ilişkisellikleri açıklar, kentsel formun uzun süreli mekânsal-zamansallığını inceler ve aktörlerin ve süreçlerin ilgili kentsel bağlamdaki rolünü analiz eder. Kentsel formun analizi ise çoğunlukla görsel kültür araçlarını takip etme eğilimindedir. Buna karşın ses, muğlak-mekânsal ve geçici-zamansal özgün karakteriyle kentsel bağlamda ayrılmaz ve ilişkisel bir varlıktır. Bu nedenle ses olgusu, kentsel morfolojinin konvansiyonel metodlarıyla kavramayı ve temsil etmeyi güçleştiren; görünmez, sınırsız, atmosferik ve kısa süreli bir mekânsal-zamansal durum yaratır. Ses olgusunun benzersiz davranışı, haritalamanın temsil repertuarını zenginleştirme ve genişletme, kentsel form çalışmalarını katmanlaştırma potansiyeline sahiptir. Ancak, işitsel mekânsal-zamansallığın potansiyelleri kentsel araştırmaların kapsamında yeterince açığa çıkarılmamıştır; konvansiyonel haritalar kartografik bir sessizliği tercih etmektedir. Bu bağlamda tez çalışması, işitsel peyzaj kavramına referansla morfolojik yapı ve işitsel peyzaj dinamikleri arasında, tez kapsamında morfosonik kentsel olgu olarak ifade edilen, potansiyel bir karşılıklı ilişkisellik olduğunu iddia etmektedir. Kentsel form ve işitsel peyzaj arasındaki çok yönlü ilişkisellikleri keşfetmek için bu çalışma işitsel açıdan kapsayıcı bir haritalama metodolojisi olan kartofoniyi geliştirmeyi amaçlamaktadır. Kartofoni çerçevesinin teorik arka planı kentsel morfoloji, ritimanaliz (Lefebvre, 2004) ve sonik-etki yaklaşımına (CRESSON, 1995) dayanmaktadır. Bu tezin iki ana katkısı vardır. Öncelikle, kentsel araştırmalar için bir alternatif metodolojik çerçeve önermektedir. İkinci katkısı ise, önerilen metodolojinin Çubuk Çayı boyunca uygulanması aracılığıyla, Çubuk Çayı'nın yalnızca görsel bir unsur değil, aynı zamanda işitsel bir varlık olarak da Ankara'nın kentsel kimliği ve jeomorfolojik yapısındaki bütünleşik ancak göz ardı edilen rolünü vurgulamaktır. Sonuç olarak, bu tez; kentsel araştırma, planlama ve tasarım süreçlerinde işitsel açıdan kapsayıcı stratejiler ve yaklaşımlar geliştirmek için morfosonik ilişkiselliklerin haritalanarak ortaya konmasının etkili olduğunu savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Urban morphology identifies the compositional relationships between urban elements, examines the long-term spatiotemporality of urban form, and analyzes the role of the actors and processes involved. Critically, the analysis of urban form tends to follow the modalities of visual culture. Sound, however, is a truly inseparable and associative urban entity that has a spatially vague and temporarily ephemeral unique character. Therefore, the phenomenon of sound creates an invisible, boundless, atmospheric, and short-term spatio-temporality that makes it challenging to grasp and represent through conventional methods of urban morphology. It has the potential to enrich and expand the representational repertoire of cartography and thicken up the study of urban form. However, the potentials of the sonic spatiotemporality have remained underexposed in urban research and the conventional maps opt for a cartographic silence. The dissertation refers to the concept of soundscape and claims that there is potentially a reciprocal relationship between morphological configuration and soundscape dynamics, expressed in this study as morphosonic urban phenomenon. In order to explore the manifold relationalities of urban form and soundscape, the dissertation aims to develop a sonically comprehensive mapping methodology, cartophony. The theoretical background of cartophony is based on urban morphology, rhythmanalysis (Lefebvre, 2004), and sonic effect approach (CRESSON, 1995). This dissertation has two main contributions. First and foremost, it proposes an alternative methodological framework for urban research. Second, cartophony is applied along Çubuk Stream, highlighting the intrinsic but disregarded value of the stream in Ankara's urban identity and geomorphological structure, not only visually but also sonically. All in all, this dissertation claims that mapping the morphosonic relationalities is essential for the development of sonically inclusive strategies and approaches in urban research, planning, and design.
Benzer Tezler
- 1950 sonrası görsel sanatlar ve müzik arasındaki etkileşim
Intersection between visual arts and music after 1950
BİLGE AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA ÖDEKAN
- Akıcı zekanın performans zeka, sözel zeka, yönetici işlevler, çalışma ballaği, seçici dikkat ve kısa süreli bellek süreçlerinden yordanması
Prediction of fluid intelligence through performance intelligence, verbal intelligence, executive functions, working memory, selective attention and short term memory processes
HATİCE KAFADAR
- Meniere hastalığı tanısında baziler membran dalga hızı ölçümünün yeri
Başlık çevirisi yok
DENİZ ŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Kulak Burun ve BoğazGATAKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SERTAÇ YETİŞER
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan bireylerin ABR testi iledeğerlendirilmesi
Evaluation of individuals with otisim spectrum disorder with ABR testing
SÜMEYYE ÖZER DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kulak Burun ve Boğazİstanbul Gelişim ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TAŞKIN
- Yeni figüratif resimde öne çıkan uzamsal pratikler ve Paula Rego örneği
Prominent spatial applications in new figurative painting and the example of Paula Rego
SÜEDA İKİZOĞLU DALKILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AHMET FEYZİ KORUR