Türkiye'de tarım politikalarında kullanılan mali araçlar
Fiscal instruments used in agricultural policies in Turkey
- Tez No: 953427
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN ALTUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Tarım sektörü, tarihsel olarak toplumların ekonomik ve sosyal gelişiminde temel bir rol oynamış, özellikle gelişmekte olan ülkelerde istihdam yaratma, gıda güvenliği sağlama ve kırsal kalkınmayı destekleme işlevleriyle ön plana çıkmıştır. Türkiye'de tarım, Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren ekonomik kalkınma politikalarının merkezinde yer almış; farklı dönemlerde uygulanan müdahaleci ve liberal politikalar doğrultusunda çeşitli yapısal dönüşümler geçirmiştir. Bu bağlamda tarım politikalarının finansmanında kullanılan araçların etkinliği ve kapsamı, sektörel performans üzerinde belirleyici bir faktör olmuştur. Bu tezde, Türkiye'de tarım politikalarının finansmanında kullanılan mali araçlar başta olmak üzere, parasal destekler ve risk yönetimi mekanizmaları da incelenmiştir. Çalışmada özellikle sübvansiyonlar, doğrudan gelir destekleri, vergi muafiyetleri gibi mali araçlar detaylı şekilde analiz edilmiştir. Ayrıca, kredi teşvikleri ve tarım sigortaları gibi mali olmayan ancak sektöre finansal katkı sağlayan diğer destek mekanizmaları da değerlendirilmiştir. Türkiye'de mazot, gübre ve sulama gibi girdilere yönelik sübvansiyonların üretim maliyetlerini düşürdüğü; vergi muafiyetleri ile çiftçilerin finansal yükünün hafifletildiği tespit edilmiştir. Kredi teşviklerinin modern tarım teknolojilerine erişimi kolaylaştırdığı, TARSİM kapsamında yürütülen sigorta sistemlerinin ise tarımda risk yönetimi açısından kritik bir işlev üstlendiği görülmüştür. Çalışmanın bulgularına göre, uygulanan desteklerin kırsal kalkınmaya katkısı olmakla birlikte bölgesel eşitsizlikler, bürokratik süreçlerdeki aksaklıklar ve kaynakların verimli kullanılamaması gibi nedenlerle desteklerin etki düzeyi gibi sınırlı kalabilmektedir. Bu nedenle sürdürülebilir bir tarımsal kalkınma için mali araçların etkinliğinin artırılması, yerel ihtiyaçlara duyarlı politikaların geliştirilmesi ve dijital tarım teknolojilerinin desteklere entegre edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda çalışma, tarım sektörünün uzun vadeli kalkınma sürecine daha güçlü katkılar sunabilmesi için politika yapıcılara yönelik önerilerde bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The agricultural sector has historically played a fundamental role in the economic and social development of societies, particularly in developing countries, where it contributes significantly to employment generation, food security and rural development. In Turkey, agriculture has been at the core of economic development strategies since the establishment of the Republic, undergoing various structural transformations shaped by interventionist and liberal policies over different periods. In this context the effectiveness and scope of the instruments used to finance agricultural policies have become decisive factors in sectoral performance. This thesis examines the fiscal instruments employed in the financing of agricultural policies in Turkey along with monetary supports and tax exemptions as fiscal tools. Additionally non-fiscal but financially supportive mechanisms such as credit incentives and agricultural insurance systems are also evaluated. It is observed that subsidies for inputs like fuel, fertilizer and irrigation help reduce production costs while tax exemptions alleviate financial burdens on farmers. Credit incentives facilitate access to modern agricultural technologies and insurance mechanisms under TARSİM contribute significantly to agricultural risk management. According to the findings of the study although the implemented support mechanisms have contributed to rural development their effectiveness remains limited due to regional disparities, bureaucratic and suboptimal resource allocation. Therefore increasing the efficiency of fiscal instruments, developing policies tailored to local needs and integrating digital agricultural technologies into support frameworks are essential for achieving sustainable agricultural development. In this regard the study offers policy recommendations aimed at enhancing the sector's contribution to long-term national development.
Benzer Tezler
- Monetary and multidimensional poverty analysis for the period 2003-2022 in Türkiye
Türkiye'de 2003-2022 dönemi için parasal ve çok boyutlu yoksulluk analizi
MUHAMMET EMRE BİLGİÇ
Doktora
İngilizce
2025
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. QUENTİN XAVİER MARİN STOEFFLER
- Üreticilerin tarım politikalarına ilişkin görüş ve beklentilerinin belirlenmesi(Tokat ili merkez ilçe köyleri örneği)
Views of producers on agricultural policies and determination of expectations (example of central district villages in Tokat province)
ERKUT SOMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY KIZILASLAN
- Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MIZIRAK