Sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürünün eleştirel düşünme, sözlü iletişim ve üst bilişsel farkındalık becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of inquiry and interactive classroom culture on the development of critical thinking, verbal communication and metacognitive awareness skills
- Tez No: 953791
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT KANADLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Bu araştırmada, bilim ve sanat merkezlerinde eğitim alan ilkokul dördüncü sınıf seviyesindeki özel yetenekli öğrencilerin destek eğitim programı derslerinde sorgulayıcı ve etkileşimli bir sınıf kültürünün tasarlanması, oluşturulması ve bu kültürün eleştirel düşünme, sözlü iletişim ve üst biliş becerilerine nasıl etkide bulunduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Öğrencilerin sınıf içerisinde fikirlerini rahatlıkla ifade edebilecekleri bir sınıf kültürünün oluşturulması önemlidir. Böyle bir sınıf kültürü oluşturma konusu, sorgulamaya ve etkileşime dayalı bir konuşma-dinleme anlayışının benimsenmesini gerektirmektedir. Araştırmada, sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürünün oluşturulması ve bunun çeşitli değişkenlere etkisini ortaya çıkarabilmek için nitel araştırma yöntemlerinden biri olan tasarım tabanlı araştırma yöntemi benimsenmiştir. Belirli periyotlarla döngülere bakılarak elde edilen verilere göre (söylem analizleri) düzenlemeler ve iyileştirmeler gerçekleştirilmiştir. Uygulama süreci toplamda 12 hafta sürmüştür. Ayrıca araştırma; sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürü ölçeğinin verileri ile tasarımın dinamikleri/değişkenleri olan eleştirel düşünme ile sözlü iletişim becerileri olan konuşma-dinleme ve üst biliş becerilerindeki etkisini belirlemek için kullanılan diğer ölçeklerden elde edilen nicel verilerle desteklenmiştir. Tasarım sürecindeki oturumlarda yararlanılmak üzere, Peter Worley'in Felsefe Makinesi adlı kitabından, çalışma grubunun yaş seviyesine uygun içerikteki hikâyelerden yararlanılmıştır. Sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürüne ilişkin video kayıtlardan elde edilen veriler bilgisayar ortamından bire bir olarak yazıya döküldükten sonra söylem analizine tabi tutulmuştur. Öğrenci ürün dosyaları, yansıtıcı günlükleri ile öğrenci ve araştırmacının sürece ilişkin deneyimlerinin yer aldığı günlükler araştırma verilerini desteklemek için analiz edilerek kategori ve kodlarına ayrılmış ve çalışmaya yansıtılmıştır. Araştırma sonrasında sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürüne ilişkin nihai tasarım ilkeleri ortaya çıkarılmıştır. Tasarlanan sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürünün özel yetenekli öğrencilerin eleştirel düşünme, sözlü iletişim ve üst biliş becerilerine etkisine yönelik ölçeklerden elde edilen veriler ve öğrenci görüşleri yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda; eleştirel düşünme ölçeğinden, konuşma becerileri derecelendirme ölçeğinden, etkili dinleme becerisi ölçeğinden ve sorgulayıcı ve etkileşimli sınıf kültürü ölçeğinden elde edilen puanlar incelendiğinde, ön test ve son test puanları arasında, son test lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Ancak üst bilişsel farkındalık ölçeğinden elde edilen puanlar incelendiğinde, ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Oluşturulan sınıf kültürünün özel yetenekli öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini ve sözlü iletişim becerileri olan konuşma-dinleme becerilerini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda; program geliştirmecilerden/tasarımcılardan uygulayıcı öğretmenlere, bilim ve sanat merkezlerinden gelecekte benzer alanda çalışma yapacak araştırmacılara kadar çeşitli paydaşlara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to design and establish an inquiry-based and interactive classroom culture within the support education program courses for gifted fourth-grade primary school students attending science and art centers, and to determine how this culture influences their critical thinking, oral communication, and metacognitive skills. Creating a classroom culture where students feel comfortable expressing their ideas is crucial. Developing such a culture requires adopting a dialogic approach based on inquiry and interaction. To establish this classroom culture and explore its effects on various variables, the study employed design-based research, a qualitative research method. Through iterative cycles, data (discourse analyses) were collected and used to make adjustments and improvements. The implementation process lasted a total of 12 weeks. Additionally, the study was supported by quantitative data obtained from other scales used to measure the impact of the design variables, critical thinking, speaking-listening (as oral communication skills), and metacognitive skills, alongside the inquiry-based and interactive classroom culture scale. During the design sessions, age-appropriate stories from Peter Worley's book“The Philosophy Machine”were utilized to engage the student group. Video recordings related to the inquiry-based and interactive classroom culture were transcribed and analyzed through discourse analysis. Student work files/ portfolio, reflective journals, and diaries documenting the experiences of both students and the researcher were also analyzed, categorized, and coded to support the research data. As a result of the study, final design principles for an inquiry-based and interactive classroom culture were developed. The impact of the designed classroom culture on gifted students' critical thinking, oral communication, and metacognitive skills was interpreted based on scale results and student feedback. The findings revealed a statistically significant difference in favor of the post-tests in scores from the critical thinking scale, speaking skills rating scale, effective listening skills scale, and the inquiry-based and interactive classroom culture scale. However, no significant difference was found between pre-test and post-test scores on the metacognitive awareness scale. It was concluded that the developed classroom culture enhanced gifted students' critical thinking and oral communication (speaking-listening) skills. Based on the results, suggestions were presented for various stakeholders, from curriculum designers and implementing teachers to science and art centers and researchers planning to conduct similar studies in the future.
Benzer Tezler
- Okul öncesi öğretmenlerinin çocuklara sordukları soruların söylem analizi ile incelenmesi
Analysis of the questions asked by preschool teachers to children with discourse analysis
NAGİHAN KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN KAYA
- Bilişim teknolojileri ışığı altında lise düzeyi fizik dersinin sınıf ve laboratuar ormında bilgisayar destekli uygulaması
The Application of information technologies and computer assisted physics education in classroom and labs at high school level
İLHAN ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZHAN TINGÖY
- Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun etkileşimli tahta destekli modern fizik öğretiminin öğrencilerin akademik başarı ve motivasyonlarına etkisi
The effect of interactive whiteboard supported inquiry- based learning approach on students? academic success and motivation in modern physics education
GAMZE BAKIR GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR SARI
- Rehberli-sorgulamaya dayalı öğretimin öğrencilerin kavramsalanlama, sorgulayıcı öğrenme becerileri ve öğrenme stillerine etkisinin incelenmesi
An examination of the effect of guided-inquiry-based instruction on conceptual understanding, inquiry learning skills, and learning styles of students
ÖZNUR ÇAMBAY
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEFA KAZANÇ
- Argümantasyon tabanlı öğretim uygulamaları ile fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulardaki pedagojik alan bilgilerinin değişiminin incelenmesi
Investigation of the changes of pre-service science teachers' pedagogical content knowledge using argumentation based teaching practices in socio-scientific issues
KADRİYE BAYRAM
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ATEŞ