Türkiye'de dolaşım gösteren sivrisinek orthoflavivirüslerinin kısmi genomik karakterizasyonu
Partial genomic characterization of mosquito orthoflaviviruses circulating in türki̇ye
- Tez No: 954482
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGE ERİŞÖZ KASAP, DOÇ. DR. CEYLAN POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Sivrisinek kaynaklı viral hastalıklar dünya çapında halk sağlığı için önemli bir tehdit oluşturmaktadır ve orthoflavivirüsler bu soruna önemli bir katkıda bulunmaktadır. Bu virüslere ek olarak, böceklere özgü virüsler (BÖV) ve Wolbachia gibi simbiyotik bakteriler de bu patojenlerin bulaşma dinamiklerinde önemli bir rol oynamaktadır. Sivrisinekler, virüsler ve simbiyontlar arasındaki etkileşimleri anlamak, etkili kontrol stratejileri geliştirmek için çok önemlidir. Örneğin, Wolbachia sivrisineklerde viral replikasyonu baskılayarak hastalık kontrolü için potansiyel yollar sunma konusunda umut vaat etmektedir. Orthoflavivirüsler, BÖV'ler ve Wolbachia arasındaki karmaşık ilişkiler, hastalık bulaşma dinamikleri üzerindeki etkilerini aydınlatmak için kapsamlı bir araştırma gerektirmektedir. Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin üç ilinden örneklenen sivrisinek popülasyonlarında dolaşan orthoflavivirüslerin ve Wolbachia endosimbiontlarının yaygınlığı değerlendirilmiş ve genomları kısmen karakterize edilmiştir. Sivrisinekler üç ildeki yedi lokasyondan ışık tuzakları kullanılarak toplanmıştır. Orthoflavivirus ve Wolbachia varlığı Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) ile taranmış ve enfeksiyon prevalansı, havuzlanmış örneklerdeki enfeksiyon oranının maksimum olasılık tahmini ile hesaplanmıştır. İller arasında sivrisinek taksonlarının zenginliği, bolluğa dayalı Chao1 indeksi kullanılarak değerlendirilmiştir. Arazi çalışmaları sonucunda 11 taksona ait 8766 ergin sivrisinek toplanmış, Culex perexiguus, Ochlerotatus caspius ve Anopheles claviger türlerinin en bol bulunan türler olduğu belirlenmiştir. Çankırı'da An. claviger, An. maculipennis s.l. ve Cx. perexiguus, Ankara'da ise Oc. caspius, Ae. vexans, Ae. cretinus, An. claviger, An. maculipennis s.l. ve Cx. perexiguus ilk kez bu çalışma ile rapor edilmiştir. Sivrisinek faunası bakımından en zengin il Ankara olup, Chao1 zenginlik tahminine göre 7,49 takson ile en yüksek değeri göstermiştir. Adana, 7 takson ile Ankara'yı takip etmektedir. En düşük zenginlik ise Çankırı'da kaydedilmiş ve Chao1 tahmincisi 6,00 olarak belirlenmiştir. Orthoflavivirus ve Wolbachia varlığı için taranan 397 sivrisinek havuzunda Orthoflavivirus denguei ve Orthoflavivirus nilense gibi sivrisinek kaynaklı önemli Orthoflavivirüsler tespit edilmemiştir. Ancak, bir Oc. caspius sivrisinek havuzunun Anopheles flavivirus (AnFV) ile 19 havuzun ise süper grup B içerisinde sınıflandırılan Wolbachia endosimbiyontları ile enfekte olduğu belirlenmiştir. En yüksek Wolbachia prevalansı Cx. pipiens s.l. (0,1008, GA: 0,0559 – 0,1720) havuzları için kaydedilmiş, bunu sırasıyla Cx. perexiguus (0,0059, GA: 0,0395 – 0,0865), Oc. caspius (0,0031, GA: 0,0005 – 0,0010) ve An. claviger (0,0013, GA: 7,3317 x 10-5 – 0,0062) havuzları takip etmiştir. Bu çalışma, sivrisinek zenginliği, Orthoflavivirus prevalansı ve Türkiye'nin Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerindeki Wolbachia enfeksiyonu insidansı hakkında önemli bilgiler sağlamıştır. Bu çalışmadan elde edilen veriler, bu bölgelerdeki sivrisinek kaynaklı hastalıkların dinamiklerini izlemek ve anlamak için temel bir kaynak görevi gösterebilme potansiyeline sahiptir. Ayrıca, Wolbachia enfeksiyon modellerinin belirlenmesi, bu coğrafi bölgelerde yenilikçi Wolbachia tabanlı vektör kontrol stratejilerinin araştırılması ve potansiyel olarak uygulanması için değerli bir fırsat sunmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bilgiler, hedefe yönelik müdahalelerin geliştirilmesi ve Türkiye'nin Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı genel hazırlık ve müdahale mekanizmalarının iyileştirilmesi için gereklidir.
Özet (Çeviri)
Mosquito-borne viral diseases pose a significant threat to public health worldwide, and orthoflaviviruses are a major contributor to this problem. In addition to these viruses, insect-specific viruses (ISVs) and symbiotic bacteria such as Wolbachia play a crucial role in the transmission dynamics of these pathogens. Understanding the interactions between mosquitoes, viruses and symbionts is crucial for developing effective control strategies. For example, Wolbachia has shown promise in suppressing viral replication in mosquitoes, offering potential avenues for disease control. The intricate relationships between orthoflaviviruses, ISVs and Wolbachia warrant comprehensive investigation to elucidate their impact on disease transmission dynamics. In this thesis work, we assessed the prevalence and partially characterised the genome of orthoflaviviruses and Wolbachia endosymbionts circulating in mosquito populations sampled from three provinces of Türkiye. Mosquitoes were collected from seven locations in the three provinces using light traps. Orthoflavivirus and Wolbachia were detected by Polymerase Chain Reaction (PCR), and infection prevalence was estimated by maximum likelihood estimation of the infection rate in pooled samples. The richness of mosquito taxa across provinces was assessed using the abundance-based Chao1 index. The results showed a total of 8766 adult mosquitoes belonging to 11 taxa, with Culex perexiguus, Ochlerotatus caspius and Anopheles claviger being the most abundant. An. claviger, An. maculipennis s.l. and Cx. perexiguus in Çankırı and Oc. caspius, Ae. vexans, Ae. cretinus, An. claviger, An. maculipennis s.l. and Cx. perexiguus in Ankara were reported for the first time in this study. Ankara is the richest province in terms of mosquito fauna, showing the highest value with 7.49 taxa according to Chao1 richness estimate. Adana followed Ankara with 7 taxa. The lowest richness was recorded in Çankırı and the Chao1 estimator was determined as 6.00. No significant mosquito-borne orthoflaviviruses such as Orthoflavivirus denguei and Orthoflavivirus nilense were detected in the 397 mosquito pools screened for the presence of Orthoflavivirus and Wolbachia. However, one Oc. caspius mosquito pool was infected with Anopheles flavivirus (AnFV), and 19 pools were infected with Wolbachia endosymbionts classified in super group B. The highest Wolbachia prevalence was recorded for Cx. pipiens s.l. (0,1008, GA: 0,0559 – 0,1720), followed by Cx. perexiguus (0,0059, GA: 0,0395 – 0,0865), Oc. caspius (0,0031, GA: 0,0005 – 0,0010) and An. claviger (0,0013, GA: 7,3317 x 10-5 – 0,0062). This research study has provided important insights into the mosquito richness, the prevalence of Orthoflavivirus and the incidence of Wolbachia infection in the Mediterranean and Central Anatolian regions of Türkiye. The data obtained from this study will serve as a basic resource for monitoring and understanding the dynamics of mosquito-borne diseases in these regions. Furthermore, the identification of Wolbachia infection patterns provides a valuable opportunity to explore and potentially implement innovative Wolbachia-based vector control strategies in these geographical areas. The knowledge gained from this study is essential for developing targeted interventions and improving the overall preparedness and response mechanisms against mosquito-borne diseases in the Mediterranean and Central Anatolian regions of Türkiye.
Benzer Tezler
- Grafik kullanıcı arayüzlerinde metaforların kültürlerarası kavranışı (Fransa ve Türkiye'de bir e-öğrenim sitesi üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma)
The cross-cultural understanding of the metaphors in the graphical user interfaces (a comparative study in France and Turkey on an e-learning site)
KEREM RIZVANOĞLU
Doktora
Türkçe
2007
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ÖZHAN TINGÖY
- Bir kentli hakkı olarak dolaşım hakkı: Afyonkarahisar halkının algısı üzerine bir araştırma
As an urban right mobility: A research on the perception of people of Afyonkarahisar
HULUSİ NUSRET ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiAfyon Kocatepe ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETHEM KADRİ PEKTAŞ
- COVID-19 pandemi döneminde izmir ilindeki kedilerden alınan örneklerde SARS-CoV-2 virüsünün varlığının belirlenmesi
Determination of the SARS-CoV-2 virus in the samples taken from catsn in izmir during the COVID-19 pandemic period
GÜLGÜN KANBER
- Yabancı unsurlu vasiyetnamelere uygulanacak hukuk ve Türkiye'deki sonuçları
Legal effects in Turkey of testatements issued abroad
BANU AYKAN KURT
- 2000 sonrası Türk sinemasında aşiret temsillerine maduniyet kavramı üzerinden bakmak
Looking at tribal representations in post-2000 Turkish cinema through the concept of subalternity
ÖMER YAVUZ ÖZASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarGaziantep ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL CENGİZ