Multipl Skleroz hastalarında bilişsel fonksiyonlar ve kişilik özelliklerin kan glial fibriler asidik protein düzeyi ile olan ilişkisi
Correlation of cognitive functions and personality traits with blood glial fibrillary acidic protein levels in patients with Multiple Sclerosis
- Tez No: 954921
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT TERZİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Nöroloji, Psikoloji, Neurology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Multiple Sclerosis, Glial Fibrillary Acidic Protein, Personality, Cognitive Functions
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinirbilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinirbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Mevcut çalışmanın temel amacı, Multipl Skleroz (MS) hastalarında bilişsel işlevler ve kişilik özelliklerinin kan glial fibriler asidik protein (GFAP) düzeyi ile olan ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın bir diğer amacı ise GFAP seviyesinin sağlıklı katılımcılara göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek ve GFAP seviyesinin anksiyete, depresyon, yorgunluk ve yaşam kalitesi gibi değişkenlerle olan bağlantılarını ortaya koymaktı. Bu çalışma Ocak 2024-Aralık 2024 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Multipl Skleroz polikliniğine başvuran MS hastası (n= 53) ve sağlıklı gönüllüler (n=28) ile yapılmıştır. MS hastalarının %66'sı kadın, %34'ü erkektir. Hastaların yaş ortalaması 37,74'tür. Verilerin toplanmasında araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan katılımcılara Sosyodemografik ve Klinik Veri Formu, Standardize Mini Mental Durum Testi (SMMT), Multipl Skleroz için Kısa Uluslararası Bilişsel Değerlendirme (BICAMS), Beş Faktör Kişilik Envanteri (BFI), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD), Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36) ve Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ) uygulanmıştır. Çalışmada verileri IBM SPSS versiyon 21 paket programı ile analiz edilmiştir. Çalışma bulguları, MS hastaları ile sağlıklı katılımcılar arasında GFAP düzeyi açısından anlamlı farklılık olduğunu ortaya koymuştur. BICAMS test skorlarının, sorumluluk ve açıklık kişilik özelliklerinin kontrol grubunda daha yüksek olduğu gözlenmiştir (p0,05). Yapılan regresyon analizlerinde GFAP düzeyinin, bilgi işlem hızı ve sözel bellek performansı üzerindeki etkisi ayrı ayrı incelenmiş, her iki modelde de anlamlı sonuçlar elde edilmiştir (p
Özet (Çeviri)
The main aim of the present study was to investigate the relationship between cognitive functions and personality traits and blood glial fibrillary acidic protein (GFAP) levels in patients with multiple sclerosis (MS). Another aim of the study was to examine whether GFAP levels differed between patients and healthy participants and to identify the associations between GFAP levels and variables such as anxiety, depression, fatigue, and quality of life. This study was conducted with patients with MS (n = 53) and healthy volunteers (n = 28) who presented to the Multiple Sclerosis outpatient clinic at the Department of Neurology, Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine, between January 2024 and December 2024. Among the patients with MS, 66% were female and 34% were male. The mean age of the patients was 37.74 years. The Sociodemographic and Clinical Data Form, Standardized Mini Mental State Examination (SMMSE), Brief International Cognitive Assessment for Multiple Sclerosis (BICAMS), Five Factor Personality Inventory (BFI), Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD), Quality of Life Scale (SF-36), and Fatigue Severity Scale (FSS) were administered. The data were analyzed using the IBM SPSS version 21 software package. The study findings revealed a significant difference in GFAP levels between patients with MS and healthy participants. BICAMS test scores, as well as the personality traits of conscientiousness and openness, were found to be significantly higher in the control group (p < 0.05). A significant correlation was found between GFAP levels and both information processing speed and verbal memory (p < 0.05). A significant negative relationship was observed between GFAP levels and extraversion, while a significant positive relationship was identified between GFAP levels and neuroticism (p < 0.05). No significant correlation was found between GFAP levels and age, EDSS score, HAD, or SF-36 scores (p > 0.05). In the regression analyses, the effect of GFAP levels on information processing speed and verbal memory performance was examined separately, and significant results were obtained in both models (p < 0.05). Multiple regression analysis of the Five Factor personality traits revealed that extraversion and neuroticism had a significant effect on GFAP levels (p < 0.05). The findings indicate that GFAP levels have the potential to serve as a marker of neurodegeneration associated with MS. They also suggest that GFAP levels may biologically reflect not only physical impairment but also non-motor symptoms, including cognitive functions.
Benzer Tezler
- Multiple sklerozlu hastalarda fiziksel egzersiz ile birlikte verilen bilişsel grup egzersizlerinin etkisi
The effect of cognitive group exercises in patients with multiple sclerosis
ARZU ESMERAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Nörolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiBilişsel Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN ERKAN OĞUL
- Multipl skleroz hastalarında menstruel dönemdeki hormonal değişikliklerin nörolojik durum üzerine etkisi
The impact on the neurological status of hormonal changes in the menstrual cycle of patient with multiple sclerosis
YÜKSEL GÜVEN YORGUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ÖZAKBAŞ
- Multiple skleroz hastalarında kognitif etkilenmenin konvansiyonel megnetik rezonans görüntüleme ve difüzyon tensor fiber traktografi ile araştırılması
Correlation of cognitive dysfunction diffusion tensor fiber tractography and convantional MRI measures in patients with multiple sclerosis
ÖZDEN OBUZ
- Multipl skleroz hastalarında aktif bilişsel rezervin bilişsel fonksiyonlar üzerindeki etkisi
The effect of active cognitive reserve on cognitive functions in multiple sclerosis patients
ÖZGEN DENİZ DELİKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
NörolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSinirbilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR KURTULUŞ YOLDAŞ
- Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarında depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonların değerlendirilmesi
Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tip Fakültesi hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarinda depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonlarin değerlendirilmesi
MEHMET BERAT DAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
NörolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU FINDIKLI