Hekim Ahmet El-Hayatî'nin Şeceretü't-Tıb isimli yazma eserinin klasik dönem Osmanlı tıp metinleri bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the manuscript titled Shajarat Al-Tibb by physician Ahmet Al-Hayati in the context of classical Ottoman medical texts
- Tez No: 955272
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHATTİN TURGUT, DOÇ. DR. İBRAHİM TOPÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Tarih, Medical History and Ethics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Bu çalışma, İslam tıp tarihinin önemli metinlerinden biri olan ve yalnızca müellif hattıyla günümüze ulaşan Şeceretü't-Tıb isimli yazma eseri merkeze alarak, müellifi Hekim Ahmed el-Hayâtî'nin ilmî kişiliğini ve eserinin bilimsel değerini kapsamlı şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. II. Bayezid döneminde kaleme alınıp padişaha ithaf edilen eser; sistematik yapısı, görsel tasnifleri ve algoritmik sunumuyla, klasik İslam tıp literatüründe nadir görülen özgün bir öğretim metodunu yansıtmaktadır. Çalışmada, eserin içeriği, yapısal ve sanatsal özellikleri ayrıntılı biçimde analiz edilerek Galenist teoriler ile modern tıbbi yaklaşımlar mukayeseli olarak değerlendirilmiştir. Şeceretü't-Tıb yalnızca tıbbi bilgi değil; aynı zamanda bilim pedagojisi, tıp etiği, terminolojik evrim ve hekimlik pratiğinin tarihsel dönüşümüne ışık tutan özgün bir kaynak niteliğindedir. Yazma eserin kapsamlı incelemesiyle İslam tıbbının çok katmanlı yapısına dair yeni bir perspektif geliştirilmiş ve eserin akademik literatüre kazandırılması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study focuses on Shajarat al-Tibb, a significant manuscript in the history of Islamic medicine authored solely in the hand of court physician Ahmed al-Ḥayātī. The research aims to comprehensively analyze the author's scholarly profile and the scientific value of his work. Written during the reign of Sultan Bayezid II and dedicated to the Ottoman court, the manuscript reflects a rare pedagogical approach within classical Islamic medical literature through its systematic structure, visual classifications, and algorithmic presentations. The study provides a detailed analysis of the content, structure, and artistic features of the work, and compares Galenic theories with modern medical methodologies. Shajarat al-Tibb serves not only as a medical treatise but also as a unique source reflecting scientific pedagogy, medical ethics, terminological evolution, and the historical transformation of medical practice. Through its comprehensive evaluation, this research offers a new perspective on the multilayered character of Islamic medical tradition and seeks to introduce the manuscript into the academic corpus.
Benzer Tezler
- Safiyyüddin el-Hillî'nin hayatı eserleri ve Arap dili ve edebiyatındaki yeri
The life of Safi al-Din al-Hilli his works and his place in Arabic Language and Literature
MEHMET BİLİR
Doktora
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Abdürraûf Muhammed el-Münâvî'nin İmad'ül Belâğa adlı eserinin incelemesi
The research of Abdürraûf Muhammed el Münâvî's İmâdü'l Belâğa
GÜLSUM ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AHMET FEDAİOĞLU
- The life of Taşköprüzâde: ʿIṣām al-Dīn Abū al-Khayr Aḥmad B. Muṣṭafā B. Khalīl
Taşköprüzâde'nin Hayatı: ʿIṣām al-Dīn Abū al-Khayr Aḥmad B. Muṣṭafā B. Khalīl
AHMET TOPAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
DilbilimYale UniversityArap Dili ve Belagatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DIMITRI GUTAS
- Fıkh-ı ekber şarihi ve Muhtasaru'l-Hikmeti'n-Nebeviyye müellifi İshak er-Rûmî'nin itikadî görüşleri
The provisions of Fikh-i Ekber, the convention and the conservation of Hikmeti̇-Nebeviye, Ishak er-Rim,
OSMAN AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇELİK
- Muhammed Ferîd Vecdî'nin edebî kişiliği ve makâmeleri
Mohammed Farid Wajdi's literary personality and maqamat
FATMA HAYRÜNNİSA ÇİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BOSTANCI