Üniversite öğrencilerinde sigara bağımlılığı, erken dönem uyumsuz şemalar ve kendilik algısı arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between smoking addiction, early maladaptive schemas and self-perception in university students
- Tez No: 955586
- Danışmanlar: PROF. DR. NURHAN FISTIKCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bağımlılık Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu araştırma, üniversite öğrencilerinde sigara bağımlılığı ile erken dönem uyumsuz şemalar ve kendilik algısı arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. İlişkisel tarama modeli temelinde yürütülen çalışmada, 273 üniversite öğrencisinden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Veri toplama araçları olarak Fagerström Nikotin Bağımlılığı Testi, Young Şema Ölçeği–Kısa Form 3 (YSÖ-KF3) ve Rosenberg Kendilik Saygısı Ölçeği (RKSÖ) kullanılmıştır. Elde edilen veriler korelasyon analizi, tek yönlü ANOVA ve Hayes'in PROCESS Model 4 yaklaşımıyla değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, sigara bağımlılığı ile bazı erken dönem uyumsuz şemalar arasında (örneğin terk edilme, kusurluluk, bağımlılık ve kendini feda etme) pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunduğunu; özsaygı düzeyi ile sigara bağımlılığı arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, bazı şemaların sigara bağımlılığı ile kendilik algısı arasındaki ilişkide kısmi ya da tam aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından, erkek katılımcıların sigara bağımlılığı düzeylerinin kadınlara kıyasla anlamlı biçimde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Onay arama şeması ise sigara bağımlılığıyla doğrudan ilişkili olmamakla birlikte, düşük gelir düzeyine sahip bireylerde daha yaygın gözlemlenmiş ve bu durum söz konusu şemanın sosyoekonomik stres faktörleriyle bağlantılı olabileceğini düşündürmüştür. Araştırmanın sonuçları, sigara bağımlılığının yalnızca biyolojik ve çevresel değil, aynı zamanda bireyin geçmiş yaşantıları, şema yapılanması ve benlik algısıyla da ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, üniversite öğrencilerine yönelik psikoeğitsel ve terapötik müdahalelerde erken dönem şemaların ve kendilik algısının dikkate alınmasının önemine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationships between smoking addiction, early maladaptive schemas (EMS), and self-perception among university students. Conducted within the framework of a relational survey model, data were collected from 273 university students. The instruments used included the Fagerström Test for Nicotine Dependence, the Young Schema Questionnaire – Short Form 3 (YSQ-SF3), and the Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES). The data were analyzed using correlation analysis, one-way ANOVA, and Hayes' PROCESS Macro (Model 4) for mediation analysis. The findings revealed significant positive relationships between smoking addiction and certain early maladaptive schemas—such as abandonment, defectiveness, dependence, and self-sacrifice—and a significant negative relationship between smoking addiction and self-esteem. Additionally, several schemas were found to have partial or full mediating effects in the relationship between smoking addiction and self-perception. Male participants showed significantly higher levels of smoking addiction compared to females. Although the approval-seeking schema did not correlate directly with smoking addiction, it was more prevalent among individuals with lower income levels, suggesting a potential link with socioeconomic stress. These results indicate that smoking addiction is not solely related to biological or environmental factors, but also to early life experiences, schema structures, and self-concept. The findings highlight the importance of addressing schema patterns and enhancing self-perception in psychological interventions and psychoeducational programs targeting university students.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde sigara kullanan ve kullanmayanların erken dönem uyum bozucu şemalar ve ebeveynlik biçimleri açısından karşılaştırılması
Comparison of smoking and non-use of university students in terms of early compliance hardware diagrams and parental formats
OĞUZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKER MERAL ÇULHA
DOÇ. DR. MUHAMMED AYAZ
- Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara kullanım düzeyleri, sigara kullanım düzeylerini etkileyen faktörler ve aleksitimi ile ilişkisi
Başlık çevirisi yok
ADEM KARAGÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiKocaeli ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY MÜGE ALVUR
- Tıp öğrencilerinde tütün bağımlılığı ve bırakma girişimleri: Engeller ve başarıyı etkileyen faktörler
Tobacco dependence among medical students and their attempts for cessation: Obstacles and factors that affect the success
MAVİŞE ESRA ÜNÜVAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Aile HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. GÜZEL DİŞCİGİL
- Kayseri İl Merkezi'ndeki tıp öğrencileri ve hekimlerin sigara içme konusundaki düşünceleri, davranışları ve nikotin bağımlılık durumları
Smoking prevalance, attitudes and nicotine addiction rates among the physicans and medical students in the centrum of Kayseri
SAMİ SELÇUKBİRİCİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2001
Aile HekimliğiErciyes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FEVZİYE ÇETİNKAYA
PROF.DR. OSMAN GÜNAY
- Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki
The relationship between social media addiction and healthy lifestyle behavior in medical students of Trakya University Medical School
NAŞİDE EROĞUL ZENCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiTrakya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAYLAN