Üstün yetenekli öğrencilerin özel yetenek alanlarının belirlenmesi: Bilim ve sanat merkezi örneği
Determination of special talent areas of gifted students: The case of science and art center
- Tez No: 955934
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FETHULLAH GÖÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Eğitim ve Öğretim, Yönetim Bilişim Sistemleri, Computer Engineering and Computer Science and Control, Education and Training, Management Information Systems
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Bu tez çalışmasında, Bilim ve Sanat Merkezleri'nde (BİLSEM) öğrenim gören üstün yetenekli öğrencilerin özel yetenek alanları, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Alternatiflerin Ölçülmesi ve Uzlaşma Çözümüne Göre Sıralanması (MARCOS) teknikleri ile, Aralık Değerli Fermatlı Bulanık (ADFB) sayılar kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma, Kahramanmaraş ilinde yer alan bir BİLSEM'de, Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi (ÖYG) programına geçen öğrencilerin yetenek alanlarının tespitine yönelik bir vaka çalışmasını kapsamaktadır. Literatür taraması doğrultusunda dört ana kriter ve bu kriterlere bağlı 14 alt kriter belirlenmiştir. Kurum öğretmenlerinin değerlendirmeleri esas alınarak, bu kriterler ADFB-AHS yöntemiyle ağırlıklandırılmış ve ardından öğrencilerin yetenek alanlarının nesnel biçimde analiz edilebilmesi için ADFB-MARCOS yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, öğrencilerin hangi özel yetenek alanlarına daha yatkın oldukları sayısal verilerle ortaya konmuş ve bu bulgular doğrultusunda uygun yerleştirme için öneriler sunulmuştur. Ayrıca geliştirilen entegre yöntemin geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla duyarlılık analizi yapılmıştır. Gerçekleştirilen vaka çalışması, rehberlik sürecindeki karar vericilere sistematik bir yaklaşım sunarak daha etkili ve bilimsel yönlendirmelerin yapılmasına imkân sağladığını ortaya koymuştur. Çalışmanın özgün yönü, ÖYG programına geçen öğrencilerin tüm yetenek alanları kapsamında ÇKKV yöntemleri ile değerlendirilmesini içeren ilk araştırma olmasıdır. Ayrıca çalışma, yalnızca BİLSEM'lerde değil, benzer değerlendirme süreçlerine ihtiyaç duyan diğer kurumlara da rehberlik edebilecek niteliktedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, the special talent areas of gifted students enrolled in Science and Art Centers (BİLSEM) were identified using Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods, specifically the Analytic Hierarchy Process (AHP) and the Measurement of Alternatives and Ranking according to Compromise Solution (MARCOS) techniques, in conjunction with Interval-Valued Fermatean Fuzzy (IVFF) numbers. The research includes a case study conducted at a BİLSEM located in Kahramanmaraş, focusing on identifying the talent areas of students who have advanced to the Special Talent Development (STD) program. Based on a literature review, four main criteria and 14 sub-criteria were determined. These criteria were weighted using the IVFF-AHP method, taking into account the evaluations of the institution's teachers. Subsequently, the IVFF-MARCOS method was employed to objectively analyze the students' talent areas. As a result of the study, students' predispositions toward specific talent areas were determined based on numerical data, and recommendations for appropriate placement were provided accordingly. Additionally, a sensitivity analysis was conducted to assess the validity and reliability of the developed integrated method. The findings of the case study demonstrated that the proposed approach offers decision-makers in the guidance process a systematic method, enabling more effective and scientifically grounded recommendations. The originality of the study lies in being the first research to evaluate students transitioning to the STD program across all talent areas using MCDM methods. Furthermore, the methodology has the potential to serve as a guide not only for BİLSEMs but also for other institutions facing similar evaluation challenges.
Benzer Tezler
- Üstün/özel yetenekli öğrencilerin geometri düzeylerinin bazı değişkenler açısından belirlenmesi
Determination on gifted/special talented students' geometry levels in terms of some variables
TUĞÇE MERVE SAĞIR GÜRLEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURAK KARABEY
- Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik bir eğitim programının etkililiği
The effectiveness of training programme for elemantary teachers in order to enhance knowledge level about talented students and characteristics of talented students
FEYZULLAH ŞAHİN
- STEAM etkinliklerinin üstün/özel yetenekli öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, sanatsal görme biçimleri ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi
The effect of STEAM activities on the scientific process skills, artistic way of knowing and scientific creativity of gifted/talented students
SILA BALIM
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL YÜRÜMEZOĞLU
- Atatürk döneminde özel yetenekli öğrencilerin tespiti ve eğitimi
Identification and education of gifted students in the Ataturk period
ÖZGE ERİNÇ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Üstün yetenekli öğrencilerin matematik problemi çözmede kullandıkları bilişsel ve üstbilişsel stratejilerin belirlenmesi
Determining the cognitive and metacognitive strategies used by gifted students in solving mathematical problems
MEHMET EMİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK ÖZKUBAT