Sanat etkinlikleriyle desteklenmiş astronomi eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerisi üzerine etkisi
The effect of astronomy education supported by art activities on the creative thinking skills of science preservice teachers
- Tez No: 956371
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÇAKINBERK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Eğitim ve Öğretim, Astronomy and Space Sciences, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Bu araştırmada sanat etkinlikleri ile desteklenen astronomi eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerisine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel yöntemlerden olan deneysel araştırma yöntemi kullanılmış ve deney grubundan elde edilen veriler nitel araştırma ile zenginleştirilmiştir. Araştırmada, nicel boyutta ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmış olup, nitel boyutta durum çalışması kapsamında, deney grubunda yer alan öğretmen adayları ile görüşme ve gözlemler yapılmıştır. Bu araştırmanın evreni, Türkiye'de eğitim gören fen bilgisi öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırma örneklemi ise evren içerisinden uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma örneklemini, Süleyman Demirel Üniversitesi'nde öğrenim görmekte olan ve Astronomi dersini ilk kez alan lisans 3. sınıf 35 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada etkisi incelenecek olan sanat etkinlikleri içeren ders planları araştırmacı tarafından hazırlanmış, uzman görüşleri ve pilot uygulamalar ile uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Uygulama“Güneş Sistemi”konusunda 4 hafta yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, uygulama gözlem formu, yarı yapılandırılmış görüşme formu, sanat etkinliği değerlendirme formu ve Aslan (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan Torrance Yaratıcı Düşünce Testi (TYDT) şekilsel-sözel A ve B formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde SPSS 29 programı ile bağımlı/bağımsız gruplar t testi, Friedman testi, ANOVA (Tek Yönlü/Tekrarlı Ölçümler Varyans Analizi), ANCOVA (Kovaryans Analizi) uygulanmıştır. Nitel verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, yaratıcı düşünme becerisi şekilsel ve sözel boyutlarda deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Yaratıcı düşünme becerisi şekilsel alt boyutlarının çoğu, sözel alt boyutların tamamında deney grubu lehine anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Deney grubu gözlem puanları ve etkinlik ürünlerinde son hafta lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür. Yaratıcı düşünce becerisi sözel boyutta cinsiyette kadınlar lehine, baskın el kullanma durumunda sol el kullananlar lehine anlamlı farklılık olduğu, diğer boyutlarda cinsiyet, baskın el kullanma durumu, kardeş sayısı, kardeş sırası, anne/baba eğitim düzeyi, mesleği, gelir düzeyi demografik verilerine göre anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Nitel verilerin analizinden elde edilen sonuçların ise nicel verileri desteklediği görülmüştür. Buna göre, sanat etkinlikleri ile desteklenen Astronomi eğitiminin, fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerisini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Araştırma sonunda, araştırmacılara, öğretmenlere, fen ve astronomi eğitimcilerine öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the effect of astronomy education enriched with art activities on the creative thinking skills of science preservice teachers. A quasi-experimental design with pre-test and post-test control groups, a quantitative method, was used. Additionally, qualitative data were collected from the experimental group using a case study approach, including interviews and observations. The research population consisted of science preservice teachers in Turkey. The sample was selected through convenience sampling and included 35 third-year science preservice teachers taking an undergraduate astronomy course for the first time. Course plans containing art activities, the core component of the intervention, were developed by the researcher and refined via expert reviews and pilot implementation. The experimental process lasted four weeks and was conducted within the topic of the“Solar System.”Data collection tools included a personal information form, implementation observation form, semi-structured interview form, art activity evaluation form, and the Torrance Tests of Creative Thinking (TTCT) – Figural and Verbal Forms A and B, adapted to Turkish by Aslan (2001). Quantitative data were analyzed with SPSS 29 using paired and independent samples t-tests, the Friedman test, one-way and repeated measures ANOVA, and ANCOVA. Qualitative data were analyzed through descriptive and content analysis. Findings revealed a statistically significant improvement in creative thinking skills—both figural and verbal—in favor of the experimental group. Most sub-dimensions of figural creativity and all sub-dimensions of verbal creativity showed significant differences favoring the experimental group. Observation scores and artistic products also showed notable improvement over time. In the verbal domain, female and left-handed participants performed better than male and right-handed participants, respectively. No significant differences were found based on other demographic variables such as number of siblings, birth order, or parents' education or occupation. Qualitative results supported the quantitative data, confirming that integrating art into astronomy education positively influenced creative thinking. Based on the results, suggestions were made for educators and researchers in science and astronomy education.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönemde etkili çevre eğitimi için görsel sanat etkinliklerinin kullanımı
The use of visual art activities for effective environmental education in preschool period
ELİF İÇEN KÜKÜRT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA ÇAĞLAR
- Sosyal bilgiler dersinde kanıt temelli öğrenme etkinlikleriyle desteklenmiş sanal müze gezileri uygulamak: Bir eylem araştırması
Implementing virtual museum visits supported by evidence-based learning activities in social sciences course: An action research
FEYZA KARAKURT
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL KABAPINAR
- Okul öncesi dönemde etkinliklerle desteklenmiş sanat eğitiminin estetik beğeni düzeyine etkisi (Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu örneği)
The effect of art education which is supported by the activities over the aesthetic judgement of pre-school children (Case study: National Orphan Houses)
BANU YILDIZ DAVUN
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN TEPECİK
PROF. DR. FATMA ALİSİNANOĞLU
- Türkiye'deki kömür madeni işleme tesislerinin kültür ve sanat yapısı olarak kullanım dönüşümü için öneriler
Suggestions for the adaptive reuse of coal mine processing facilities in Turkey as culture and art structures
MERVE VAROL CAN
Doktora
Türkçe
2024
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURÇİN CEM ARABACIOĞLU
DOÇ. DR. KUNTER MANİSA
- Çoklu Zekâ Kuramı destekli çok alanlı sanat eğitimi yönteminin öğrencilerin tutum ve performanslarına etkisi
The effects of multi-field-aided method of art education which is supported by Multiple Intelligence Theory on students' attitudes and performance
BURCU SOYLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF BAYTEKİN BALCI