Annesiz büyümekten anne olmaya: Kurum bakımında büyümüş kadınların annelik deneyimleri
From growing up without a mother to becoming a mother: Motherhood experiences of women raised in institutional care
- Tez No: 956405
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER ARTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyal Hizmet, Psychology, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Giriş: Annelik, bireyin erken çocuklukta deneyimlediği ilişkilerinin ve bakım alma süreçlerinin bilinçdışı düzeyde yeniden canlandığı bir psikodinamik alandır. Kurum bakımında yetişmek, erken dönem terk edilmenin sonucu olarak ebeveynlik süreçlerine yansımaktadır. Amaç: Bu araştırmanın amacı, kurum bakımında büyümüş kadınların annelik deneyimlerini kurumsal mekânın ruhsal yansımaları ve kuşaklararası aktarım bağlamında derinlemesine anlamaktır. Yöntem: Çalışmada, psikanalitik kuramdan yararlanılmış ve nitel araştırma metodlarından Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz benimsenmiştir. Katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Katılımcılar dahil edilirken 18 yaşından sonra anne olmuş olması ve çocuklarının 3 ile 12 yaş aralığında olması kriterleri belirlenmiştir. Bu doğrultuda katılmaya gönüllü 21 kadın çalışmaya dahil edilmiştir. Yarı- yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler ve gözlem notlarından elde edilen verilerin analizinde MAXQDA 24 programından yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulgularında yedi ana tema ortaya çıkmıştır: (1) Anne Sevgisinin Eksikliğiyle Büyümek: Travmatik Yaşantılar, (2) İçsel Çatışmaların Kuruma ve Bakım Veren İlişkilerine Yansıması, (3) Kadın Kimliğini Kuramadan Anne Olmak:“Bir Yuvam Olsun”Arayışı, (4) Anneliğin İnşasında Anne Temsillerinin Yeniden Yapılanması, (5) Annelik Kimliğinde Psikososyal Zorluklar ve Baş Etme Yolları, (6) Anne-Çocuk İlişkileri: Algılar, Sınırlar ve Kapsayıcı İşlevler, (7) Kurumda Büyümenin Anneliğe Yansıyan Güçlü Yanları. Sonuç: Araştırmada; kurumda büyümüş kadınların annelik deneyimlerinde kuşaklararası aktarımın önemli yer tuttuğu, çoğu katılımcının annelik kimliğinde anneleri ile özdeşim kurmaktan kaçındığı, çocukları ile ilişkilerinde kapsama işlevinde zorluklar yaşasalar da güçlü yan olarak anneliği sevgi üzerinden inşa etmek konusunda samimi özveri geliştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kurumun mekân olarak içsel nesne temsili oluşturmada yetersiz kaldığı; kurumun çocukluk çağında kapsayıcı çerçeve sunmadığı ve katılımcıların bu deneyimlerinin annelik deneyimine zorlayıcı unsur olarak yansıdığı görülmüştür. Araştırma sonuçları literatür bulguları ile tartışılmış; uygulamacılar ve araştırmacılar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Introduction: Motherhood constitutes a psychodynamic space wherein early relational experiences and caregiving processes from childhood are unconsciously re-enacted. For individuals raised in institutional care, the effects of early abandonment are often reflected in their parenting practices. Aim: This study aims to gain an in-depth understanding of the motherhood experiences of women who were raised in institutional care, through the lens of the psychological reflections of institutional environments and within the framework of intergenerational transmission. Method: Drawing upon psychoanalytic theory, this study adopts Interpretative Phenomenological Analysis (IPA) as a qualitative research method. Participants were selected through purposive sampling. Inclusion criteria required participants to have become mothers after the age of eighteen and to have children between the ages of three and twelve. In total, 21 women who voluntarily agreed to participate were included in the study. Data were collected through semi-structured in-depth interviews and observation notes, and analyzed using the MAXQDA 24 software. Findings: Seven main themes emerged from the data: (1) Growing Up with a Lack of Maternal Affection: Traumatic Experiences; (2) Reflections of Internal Conflicts in Institutional and Caregiver Relationships; (3) Becoming a Mother Without a Constructed Female Identity: The Search for“A Home of My Own”; (4) Reconstruction of Maternal Representations in the Formation of Motherhood; (5) Psychosocial Challenges in Maternal Identity and Coping Mechanisms; (6) Mother–Child Relationships: Perceptions, Boundaries, and Containing Functions; (7) Strengths in Motherhood Rooted in Institutional Upbringing Conclusion: The study concluded that intergenerational transmission played a significant role in the motherhood experiences of women who grew up in the institution. Most participants avoided identifying with their mothers in their maternal identities, and although they faced challenges in providing a nurturing role in their relationships with their children, they demonstrated sincere dedication to building their motherhood identity through love as a strength. Furthermore, the institution was found to be inadequate in forming an internal object representation as a space; it did not offer an inclusive frameworks during childhood, and the participants' experiences reflected this lack as a challenging factors in their motherhood experiences. The findings were discussed in relation to the existing literature, and recommendations were provided for practitioners and researchers.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin aile aidiyeti, bağlanma stilleri ve varoluşsal kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between family belongingness, attachment styles, and existential anxieties among university students
AYDAN AHMADZADA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. ŞAHİDE GÜLİZ KOLBURAN
- Annesiz veya babasız büyüyen beş-sekiz yaş çocuklarının kişilik özelliklerinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
BERRİN ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DUYAN MAĞDEN
- Zora Neale Hurston's motherless heroines
Zora Neale Hurston'ın annesiz kadın kahramanları
YASEMİN CANPOLAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİLSEN GÖKÇEN
- Hastanede yatan 3-6 yaş grubu anneli ve annesiz çocukların davranışlarının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
SEVİL KURU (KARTAL)
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Hemşirelikİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AYSEL KAVAKLI
- Çocuk hastaların hastaneye ilişkin korkuları ve korkuyu etkileyen etmenlerin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
DİLEK ŞAHAN (ERGİN)
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
HastanelerEge ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZÜMRÜT BAŞBAKKAL