Özel yetenekli öğrencilerin özerk öğrenme, yapay zekâ okuryazarlığı ile 21. yy becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between autonomous learning, artificial intelligence literacy, and 21st century skills of gifted secondary school students
- Tez No: 956720
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞİN KAPLAN SAYI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üstün Zekalılar ve Yetenekliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu çalışma, özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin özerk öğrenme, yapay zekâ okuryazarlığı ve 21. yüzyıl becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yürütülmüştür. 21. yüzyılın eğitim paradigması, teknolojinin hızlı gelişimi ile birlikte öğrenme yaklaşımlarını yeniden şekillendirmektedir. Bu bağlamda öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerini yönetmeleri, eleştirel düşünmeleri ve dijital teknolojileri etkin kullanmaları beklenmektedir. Özellikle özel yetenekli bireylerin, akademik ve bilişsel potansiyellerini daha etkin bir şekilde kullanabilmeleri için bu becerilerin bütünsel olarak desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Eğitimde bireyselleştirme ve teknoloji entegrasyonu, bu öğrenci grubunun potansiyelini en üst düzeye çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul'un Asya yakasında bulunan dört farklı Bilim ve Sanat Merkezi'nde öğrenim gören 265 kız ve 287 erkek öğrenciden oluşan toplam 552 özel yetenekli ortaokul öğrencisi oluşturmuştur. Veri toplama sürecinde Özerk Öğrenme Ölçeği, Yapay Zekâ Okuryazarlığı Ölçeği ve 21. Yüzyıl Becerileri Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre öğrencilerin özerk öğrenme düzeyleri yüksek bulunmuş, bu da onların öğrenme sorumluluğunu alma, kaynak kullanımı ve bağımsız öğrenme yetkinliklerinin gelişmiş olduğunu göstermiştir. Yapay zekâ okuryazarlığı puanları ise öğrencilerin bu teknolojiyi etik ve bilinçli kullanma konusunda yeterli olduklarını ortaya koymuştur. 21. yüzyıl becerileri kapsamında ise yaratıcı düşünme, iletişim, iş birliği ve medya okuryazarlığı gibi alanlarda öğrencilerin kendilerini yeterli düzeyde gördükleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, özerk öğrenme becerileri, yapay zekâ okuryazarlığı ve 21. yüzyıl becerileri arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmuş; erkek öğrencilerin akademik erteleme ve dijital oyun oynama oranlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular, özel yetenekli öğrencilerin gelişim süreçlerinde bireyselleştirilmiş ve teknoloji destekli öğrenme ortamlarının gerekliliğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examined the relationship between autonomous learning, artificial intelligence literacy, and 21st century skills of gifted middle school students. The 21st-century education paradigm reshapes learning approaches with the rapid development of technology. In this context, students are expected to manage their learning processes, think critically, and use digital technologies effectively. It is important to support these skills holistically, especially for gifted individuals to use their academic and cognitive potential more effectively. Individualisation and technology integration in education aim to maximise the potential of this student group. The sample of the study consisted of a total of 552 gifted middle school students consisting of 265 female and 287 male students studying in four different Science and Art Centres on the Asian side of Istanbul. Autonomous Learning Scale, Artificial Intelligence Literacy Scale (and 21st Century Skills Self-Efficacy Scale) were used in the data collection process. The data obtained were analysed with the Structural Equation Model (SEM). According to the results of the analyses, the autonomous learning levels of the students were found to be high, which indicated that their competencies of taking responsibility for learning, resource use, and independent learning were developed. Artificial intelligence literacy scores revealed that students were competent in using this technology ethically and consciously. Within the scope of 21st century skills, it was determined that students considered themselves competent in areas such as creative thinking, communication, collaboration, and media literacy. As a result, significant relationships were found between autonomous learning skills, artificial intelligence literacy, and 21st-century skills. In addition, significant differences were found according to the gender variable; it was determined that male students had higher rates of academic procrastination and digital game playing. These findings emphasise the necessity of individualised and technology-supported learning environments in the development processes of gifted students.
Benzer Tezler
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Özel yetenekli öğrencilerin üst bilişsel farkındalıkları ile özerk öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between metacognitive awareness and authorized learning skills of special talent students
BAHAR SAVAŞ YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP DEMİRTAŞ
- The relationship between critical thinking skills and autonomous learning in gifted students
Üstün yeteneklı̇ öğrencı̇lerde eleştı̇rel düşünme becerı̇lerı̇ ve özerk öğrenme arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇
YUNUS EMRE DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimAnglia Ruskin UniversityÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ELENI LITHARI
- Learner autonomy representations in English Language Teaching (ELT) coursebooks
İngilizce dili eğitiminde kullanılan ders kitaplarında öğrenen özerkliği temsili
ÇİSEM İNANÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİNNUR GENÇ İLTER
- STEAM temelli müzik etkinliklerinin özel yetenekli öğrencilerin üstbilişsel farkındalık ve yaratıcılık potansiyellerine etkisi
The effect of STEAM-based music activities on the metacognitive awareness and creativity potentials of gifted students
ZEYNEP ÖZER
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RASİM EROL DEMİRBATIR