Parkinson hastalığında FACIT-F (4.versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeğinin Türkçe versiyonu'nun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Validity and reliability study of the Turkish version of the FACIT-F (version 4) Fatigue Scale in patients with Parkinson's disease
- Tez No: 957428
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU GÖKÇE ÇOKAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: FACIT-F (4.versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği, Geçerlilik ve Güvenilirlik, Nöroloji, Parkinson Hastalığı, Yorgunluk, FACIT-F (4.versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği, Geçerlilik ve Güvenilirlik, Nöroloji, Parkinson Hastalığı, Yorgunluk
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
ÖParkinson hastalığı (PH), substantia nigrada selektif dopaminerjik nöron kaybıyla seyreden, en sık görülen nörodejeneratif hastalıklardan biridir. Hastalığın patojenezinde nörodejenerasyonla birlikte, dopamin üretiminde azalma, nigrostriatal yolakta bozulma, Lewy cisimcikleri ve Lewy nöritlerinin birikimi, mitokondriyal işlev bozukluğu ve oksidatif stres gibi süreçler yer almaktadır. PH'de non-motor semptomlar da bulunabilir. Non-motor semptomlar arasında nöropsikiyatrik bozukluklar, gastrointestinal sistem (GİS), kardiyovasküler sistem (KVS), genitoüriner sistem (GÜS) bozukluğu, yorgunluk ve uyku bozuklukları yer alabilir. Non-motor semptomlar, dopaminerjik tedaviye sınırlı yanıt verir veya tedaviye dirençli olabilir. Klinik pratikte sıklıkla göz ardı edilen bu semptomlar, yaşam kalitesi üzerinde motor belirtilerden daha fazla olumsuz etki yaratabilir. Yorgunluk PH gibi nörodejeneratif hastalıklarda sık görülen non-motor semptomlardan biri olup aynı zamanda morbiditeyi arttıran faktörlerden birisidir Araştırmamızda Cella ve arkadaşları tarafından geliştirilen FACIT-F (4.Versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun Parkinson hastalarında geçerlilik ve güvenirliğini test etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Ankara il merkezinde bulunan Ankara Eğitim ve Araştırma hastanesi Hareket Bozuklukları Polikliniği'ne başvuran Parkinson hastalığı tanılı 239 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan Tanıtıcı Bilgiler Formu, FACIT-F (4. Verisyon) kronik yorgunluk Ölçeği, Parkinson yorgunluk ölçeği (PYÖ), Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme ölçeği (BPHDÖ) ve Hoehn &Yahr evreleme ölçeği kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Facit-F (4.versiyon) kronik yorgunluk ölçeği için Crohbach alfa katsayısı 0,966, PYÖ-16 için 0,980, Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (BPHDÖ) için ise 0,984 olarak hesaplanmıştır. Ölçeklerin alt faktörleri de genel olarak yüksek güvenilirliğe sahiptir. Ancak ''Diğer Komplikasyonlar'' alt faktörünün Cronbach Alpha değeri 0,280 olup, bu faktörün düşük iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, ölçeklerin genel olarak güvenilir olduğunu ancak bazı alt faktörlerde düşük güvenilirlik değerlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini göstermektedir. İstatistiksel analizler sonucunda; FACIT-F (4.versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği' nin geçerli ve güvenilir olduğu bulundu. Facit-F (4.versiyon) kronik yorgunluk ölçeğinin Parkinson hastalarında, yorgunluğun değerlendirilmesi amacıyla kullanımının uygun olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Parkinson hastalığı (PH), substantia nigrada selektif dopaminerjik nöron kaybıyla seyreden, en sık görülen nörodejeneratif hastalıklardan biridir. Hastalığın patojenezinde nörodejenerasyonla birlikte, dopamin üretiminde azalma, nigrostriatal yolakta bozulma, Lewy cisimcikleri ve Lewy nöritlerinin birikimi, mitokondriyal işlev bozukluğu ve oksidatif stres gibi süreçler yer almaktadır. PH'de non-motor semptomlar da bulunabilir. Non-motor semptomlar arasında nöropsikiyatrik bozukluklar, gastrointestinal sistem (GİS), kardiyovasküler sistem (KVS), genitoüriner sistem (GÜS) bozukluğu, yorgunluk ve uyku bozuklukları yer alabilir. Non-motor semptomlar, dopaminerjik tedaviye sınırlı yanıt verir veya tedaviye dirençli olabilir. Klinik pratikte sıklıkla göz ardı edilen bu semptomlar, yaşam kalitesi üzerinde motor belirtilerden daha fazla olumsuz etki yaratabilir. Yorgunluk PH gibi nörodejeneratif hastalıklarda sık görülen non-motor semptomlardan biri olup aynı zamanda morbiditeyi arttıran faktörlerden birisidir Araştırmamızda Cella ve arkadaşları tarafından geliştirilen FACIT-F (4.Versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun Parkinson hastalarında geçerlilik ve güvenirliğini test etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Ankara il merkezinde bulunan Ankara Eğitim ve Araştırma hastanesi Hareket Bozuklukları Polikliniği'ne başvuran Parkinson hastalığı tanılı 239 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan Tanıtıcı Bilgiler Formu, FACIT-F (4. Verisyon) kronik yorgunluk Ölçeği, Parkinson yorgunluk ölçeği (PYÖ), Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme ölçeği (BPHDÖ) ve Hoehn &Yahr evreleme ölçeği kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Facit-F (4.versiyon) kronik yorgunluk ölçeği için Crohbach alfa katsayısı 0,966, PYÖ-16 için 0,980, Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (BPHDÖ) için ise 0,984 olarak hesaplanmıştır. Ölçeklerin alt faktörleri de genel olarak yüksek güvenilirliğe sahiptir. Ancak ''Diğer Komplikasyonlar'' alt faktörünün Cronbach Alpha değeri 0,280 olup, bu faktörün düşük iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, ölçeklerin genel olarak güvenilir olduğunu ancak bazı alt faktörlerde düşük güvenilirlik değerlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini göstermektedir. İstatistiksel analizler sonucunda; FACIT-F (4.versiyon) Kronik Yorgunluk Ölçeği' nin geçerli ve güvenilir olduğu bulundu. Facit-F (4.versiyon) kronik yorgunluk ölçeğinin Parkinson hastalarında, yorgunluğun değerlendirilmesi amacıyla kullanımının uygun olduğu belirlenmiştir.
Benzer Tezler
- Parkinson hastalığında ses verileri ile yapılan tanıların başarı oranının incelenmesi
Research of the success rate of diagnosis made by voice data in Parkinson's disease
RUMEYSA KAYACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FIRAT KAÇAR
- Parkinson hastalığında günlük yaşam aktiviteleri üzerine fizyoterapi ve rehabilitasyonun etkileri
Effects of physical therapy and rehabilitation on activities of daily living in Parkinson's disease
ANIL TEKEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Kardiyolojiİstanbul ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN GÜRSES
- Quantification of bradykinesia in parkinson's disease by using facial images and emg recordings
Parkinson hastalığında bradikinezinin yüz görüntüleri ve emg kayıtları kullanılarak sayısallaştırılması
SABRİ CAN ÖLÇEK
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSağlık Bilişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEŞİM AYDIN SON
DOÇ. DR. DİDEM GÖKÇAY
- Parkinson hastalığında sesleme bozukluklarının akustik çözümlemesi ve yeni bir dilbilimsel biyobelirteç önerisi
Acoustic analysis of phonation disorders in Parkinson's disease and proposal for a new linguistic biomarker
GAYE DELGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiGenel Dilbilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜN KOŞANER
- Erken evre Parkinson hastalığında kognitif görev ve postural stabilite ilişkisi
The relationship between cognitive task and postural stability in the early stages of Parkinson's disease
MİRAY ERDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
NörolojiÇukurova ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURUHAN MELTEM DEMİRKIRAN