Denim yıkama proseslerinde ekolojik yöntemlerin araştırılması
Investigation of ecological methods in denim washing processes
- Tez No: 957476
- Danışmanlar: PROF. DR. ADIGÜZEL MEHMET YÜCEER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Chemical Engineering, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Denim kumaşlara uygulanan geleneksel yıkama ve ağartma işlemleri yüksek su, enerji ve kimyasal tüketimi nedeniyle çevresel açıdan sürdürülemez bir yapı sergilemektedir. Bu çalışmada, sürdürülebilir tekstil üretimine katkı sağlamak amacıyla, klasik tamburlu yıkama sistemleri ile çevre dostu bir alternatif olan e-Flow teknolojisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. %100 pamuklu indigo boyalı denim kumaşlara sodyum hipoklorit ve potasyum permanganat kullanılarak hem klasik hem de e-Flow yöntemiyle ağartma işlemleri uygulanmıştır. İşlem parametreleri olarak kimyasal miktarı ve süre değiştirilerek toplam 25 farklı deney kombinasyonu oluşturulmuştur. Ağartma sonrası elde edilen kumaşlar, spektrofotometrik renk ölçümleri (L*, a*, b*, C*, h°, K/S, ΔEcmc), fiziksel dayanım testleri (yırtılma mukavemeti) ve haslık analizleri (kuru/ıslak sürtme) ile değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, e-Flow teknolojisinin düşük sıcaklık ve az miktarda su kullanımıyla klasik yöntemlerle benzer düzeyde ağartma sağlayabildiğini ortaya koymuştur. Deneysel veriler, yapay sinir ağı (YSA) ile modellenmiş, modelin başarı düzeyi belirleme katsayısı (R²), Ortalama Mutlak Hata Yüzdesi (%MAPE) ve Ortalama Kare Hatası (MSE) gibi kriterlerle değerlendirilmiştir. Renk açılımı üzerine etkili parametreler, genetik algoritma ve Sıralı Kuadratik Programlama (SQP) yöntemleriyle optimize edilmiş, en uygun işlem koşulları belirlenmiştir. Optimum koşullarda yapılan doğrulama deneyleri sonucunda ΔEcmc değerlerinin 1.0'ın altında kaldığı ve referans renge çok yakın sonuçlar elde edildiği görülmüştür. Bu kapsamlı çalışma, e-Flow teknolojisinin denim yıkama süreçlerinde çevresel etkileri azaltarak enerji ve su tasarrufu sağladığını, aynı zamanda yüksek ürün kalitesinden ödün vermediğini ortaya koymuştur. Çalışma, yapay zekâ destekli modelleme ve optimizasyon yöntemleriyle sürdürülebilir tekstil teknolojilerinin geliştirilmesine katkı sunmakta ve endüstriyel ölçekte uygulanabilirliği artıracak önemli bulgular ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Traditional washing and bleaching processes applied to denim fabrics are known for their high consumption of water, energy, and chemicals, making them environmentally unsustainable. This study aimed to evaluate the effectiveness of eco-friendly e-Flow technology as an alternative to conventional drum-based washing systems for the bleaching of denim fabrics. Bleaching was performed on 100% cotton indigo-dyed denim fabrics using sodium hypochlorite and potassium permanganate via both conventional and e-Flow methods. A total of 25 experimental combinations were designed by varying chemical concentrations and treatment durations. The bleached fabrics were assessed through spectrophotometric color measurements (L*, a*, b*, C*, h°, K/S, ΔEcmc), mechanical strength tests (tear strength), and fastness analyses (dry/wet rubbing). The findings revealed that e-Flow technology achieved comparable bleaching performance to traditional methods, while operating at lower temperatures and with significantly reduced water consumption. The experimental results were modeled using an Artificial Neural Network (ANN), and the model's performance was evaluated using statistical metrics such as coefficient of determination (R²), Mean Absolute Percentage Error (MAPE %), and Mean Squared Error (MSE). Key process parameters were optimized using Genetic Algorithm (GA) and Sequential Quadratic Programming (SQP), and verification experiments confirmed ΔEcmc values below 1.0, indicating high proximity to the reference color. This comprehensive study demonstrated that e-Flow technology significantly reduces environmental impact while maintaining high product quality in denim bleaching processes. By integrating artificial intelligence-based modeling and optimization techniques, the study contributes to the advancement of sustainable textile technologies and supports the industrial-scale implementation of low-resource bleaching systems.
Benzer Tezler
- Denim yıkama prosesinde enzim kullanımı
Use of enzyme in denim washing process
MAHİR ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiEge ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYŞEGÜL EKMEKÇİ
- Denim yıkama prosesi değişkenlerinin yüzey efektine etkisininincelenmesi
A study of the significance of the parameters of washing process on the denim surface effect
MERVE KARAKAYA ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET ZİYA ÖZEK
- Denim kumaşlarda konfeksiyon sonrası yapılan işlemlerin kumaş mekaniği üzerine etkisi
Effects of the processes done after denim clothing production on the mechanical properties of the denim fabric
AYŞE GÜL KUNT
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞAHİN AKKAYA
- Kot kumaşı üretim tesisi atıksularının elektrokimyasal yöntemlerle arıtılabilirliği
Treatability of denim production plant wastewaters by electrochemical methods
ÖNDER KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiAksaray ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ŞİMŞEK
- Fenton ve foto-fenton oksidasyon yöntemleri ile tekstil endüstrisi atıksularının arıtımı
Treatment of textile industry wastewater by fenton and photo-fenton oxidation methods
ÇAĞLA ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ İZLEN ÇİFÇİ