Sürdürülebilir kömür madenciliği üzerine yaşam döngüsü değerlendirmesi
Life cycle assesment on sustainable coal mining
- Tez No: 957681
- Danışmanlar: PROF. DR. VİLDAN ÖNEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu tez çalışmasında, Türkiye Kömür İşletmeleri'ne (TKİ) ait toplam 10 kömür sahasında yürütülen madencilik faaliyetlerinin çevresel etkileri, yaşam döngüsü analizi (YDA) metodolojisi kullanılarak değerlendirilmiştir. Söz konusu sahalardan 9'u açık ocak, 1'i ise yer altı işletme yöntemine sahiptir. Sahalar, Ege (3 saha), Marmara (3 saha), İç Anadolu (3 saha) ve Doğu Anadolu (1 saha) bölgelerinde konumlanmıştır. Kömürün çıkarımından termik santrale sevk edilmesine kadar olan süreç, SimaPro yazılımı aracılığıyla ISO 14040 ve ISO 14044 standartları doğrultusunda modellenmiş; ReCiPe etki değerlendirme yöntemiyle süreçlerin çevresel yükleri kapsamlı bir şekilde ortaya konmuştur. YDA kapsamında enerji tüketimi, sera gazı emisyonları, asidifikasyon potansiyeli, insan sağlığına etkileri, su kullanımı ve ekotoksisite gibi çevresel etki kategorileri dahil olmak üzere 17 ayrı kategori değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, kömür madenciliği faaliyetlerinin özellikle iklim değişikliği ve fosil kaynak tüketimi açısından yüksek çevresel baskı yarattığını ortaya koymuştur. Bu doğrultuda, çevresel etkilerin azaltılmasına yönelik üç iyileştirme senaryosu geliştirilmiştir: Üzerinde madencilik faaliyeti bulunmayan sahaların güneş enerji santrali (GES) kurulumu için değerlendirilmesi, dizel yakıtla çalışan iş makinelerinin elektrik tahrikli sistemlerle değiştirilmesi ve iş makinalarında dizel yerine biyodizel kullanılması. Senaryolar, mevcut duruma kıyasla potansiyel çevresel etkilerde ne ölçüde iyileştirme sağlanabileceğini göstermek amacıyla ayrı ayrı modellenmiş ve karşılaştırılmıştır. Bulgular, her üç senaryonun da çevresel performansı iyileştirme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koymakta; bu bağlamda çalışma, Türkiye'de kömür madenciliği süreçlerinin sürdürülebilirlik perspektifinden yeniden yapılandırılması için önemli girdiler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the environmental impacts of mining activities carried out in a total of 10 coal fields operated by the Turkish Coal Enterprises (TKİ) were evaluated using the Life Cycle Assessment (LCA) methodology. Of these sites, nine are operated by open-pit mining and one by underground mining. The sites are geographically distributed across the Aegean (3 sites), Marmara (3 sites), Central Anatolia (3 sites), and Eastern Anatolia (1 site) regions. The entire process, from coal extraction to its delivery to thermal power plants, was modeled using the SimaPro software in accordance with ISO 14040 and ISO 14044 standards. Environmental burdens were comprehensively identified through the ReCiPe impact assessment method. Within the scope of LCA, 17 environmental impact categories were evaluated, including energy consumption, greenhouse gas emissions, acidification potential, human health effects, water use, and ecotoxicity. The analysis results revealed that coal mining operations exert particularly high environmental pressure in terms of climate change and fossil resource depletion. Accordingly, three improvement scenarios were developed to mitigate environmental impacts: the utilization of inactive mining sites for solar power plant (SPP) installations, the replacement of diesel-powered heavy machinery with electric drive systems, and the substitution of diesel with biodiesel in mining equipment. Each scenario was individually modeled and compared to the current situation in order to assess their potential for environmental improvement. The findings demonstrate that all three scenarios have the potential to enhance environmental performance. In this context, the study provides valuable input for the restructuring of coal mining processes in Turkey from a sustainability perspective.
Benzer Tezler
- Yer altı kömür madenlerinde iş güvenliğinde sorunlar ve çözüm önerileri
Problems and solutions in occupational safety in the underground coal mines
VEYSEL DERELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Maden Mühendisliği ve MadencilikGediz ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AKDAĞ
- Discrete event simulation of a shearer performance for a longwall operation
Uzunayak üretim sistemine sahip bir yeraltı madeni için ayrık olay simülasyonu ile kesici performansının incelenmesi
ENVER YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL KARPUZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ERKAYAOĞLU
- Kömür madenciliğinde meydana gelen iş kazalarını etkileyen faktörlerin veri madenciliği ile incelenmesi
Investigation of factors affecting occupational accidents in coal mining with data mining
ELİF GÖKÇE UÇKAÇ
Doktora
Türkçe
2025
KazalarEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN ÖNDER
- A sustainability assessment framework for evaluation of coal mining sector plans in Afşi̇n-Elbi̇stan coal basin with a special emphasis on land disturbance
Afşi̇n-Elbi̇stan kömür havzasinda kömür madenci̇li̇ği̇ sektör planlari i̇çi̇n arazi̇ bozulumuna odaklanan sürdürülebi̇li̇rli̇k anali̇zi̇ çerçevesi̇
EVREN DENİZ YAYLACI
Doktora
İngilizce
2015
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFİZE ŞEBNEM DÜZGÜN
- Numerical analysis of rock stability challenges actuated by the extraction of a crown pillar left between open pit and underground mine: A mine-specific investigation
Açık ocak ile yer altı işletmesi arasında bırakılan eşik topuğun üretilmesi ile meydana gelen duraylılık koşullarının sayısal analizi: Bir maden özelinde inceleme
VICTOR ABEL MASSAWE
Doktora
Türkçe
2024
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHTİYAR ÜNVER