Ebeveynlikte öz şefkat psikoeğitim programının annelerin öz şefkat ve ebeveynlik stresi düzeyleri üzerindeki etkisi
The effect of parenting self compassi̇on psyhoeducation program on mothers' self compassion and parenting stress levels
- Tez No: 957981
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KUTLU, DR. ÖĞR. ÜYESİ NURİ ERDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu araştırmanın iki amacı bulunmaktadır. Birinci amaç annelerin öz şefkat ve ebeveynlik stresi düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek, ikinci amaç araştırmacı tarafından geliştirilen Ebeveynlikte Öz Şefkat Psikoeğitim Programının annelerin öz şefkat ve ebeveynlik stresi düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Birinci amaç doğrultusunda yapılan araştırmanın çalışma grubu 2023-2024 eğitim öğretim yılında Malatya İli, Yeşilyurt İlçesinde altı ilkokula devam eden ve normal gelişim gösteren çocukların gönüllü olan anneleridir (26-55 yaşları aralığında olan 882 anne ile çalışma yapılmıştır). Veri toplama aracı olarak öz şefkat puanını ölçmek için Öz Duyarlılık Ölçeği, ebeveynlik stresi puanını ölçmek için Anababalık Stres Aracı ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu model ile annelerin öz şefkat toplam puanının ve alt boyutlarına dair puanların ebeveynlik stresini düzeyini yordayıp yordamadığı incelenmiştir. Bu amaçla basit doğrusal regresyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca bazı değişkenlere göre öz şefkat ve ebeveynlik stresi toplam puanlarında farklılaşma olup olmadığını incelemek için bağımsız örneklemler için t testi ve bağımsız örneklemler için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonuçları öz şefkat toplam puanının ebeveynlik stresi toplam puanını negatif yönde yordadığını göstermiştir. Öz şefkatin ebeveynlik stresinin varyansının %31.1'ini açıkladığı gözlenmiştir. Bununla birlikte, öz şefkatin alt boyutlarının ebeveynlik stresini yordağı ve ebeveynlik stresinin varyansının %34,7'sini açıkladığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda annelerin öz şefkat toplam puanlarının annelerin yaşı, çocuk sayısı, eğitim düzeyi, sosyoekonomik seviyesi, medeni hali ve çalışıp çalışmama durumuna göre anlamlı bir farklılık olmadığını görülmüştür. Ebeveynlik stresi toplam puanında annelerin yaşı, çocuk sayısı, medeni hali ve ücretli bir işte çalışıp çalışmama durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık bulunamamıştır. Fakat annelerin eğitim düzeyleri ve sosyo ekonomik seviyelerine göre anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. İkinci amaç doğrultusunda yapılan araştırma çocuğu normal gelişim gösteren ve ilkokula devam eden, ücretli bir işte çalışmayan, 10 oturumdan oluşan Ebeveynlikte Öz Şefkat Psikoeğitim Programına katılmaya gönüllü olan 28 anne (32-50 yaş aralığında) ile yapılmıştır. 14 kişi deney grubuna 14 kişi kontrol grubuna kura yolu ile alınmıştır. Deney grubu 12 kişi olarak psikoeğitim programı tamamlanmıştır. Bu çalışmada 2X3'lük split-plot yarı deneysel model kullanılmıştır. Psikoeğitim programı deney grubu ile gerçekleştirilmiş, kontrol grubu ile hiçbir işlem yapılmamıştır. Araştırma sonuçları Ebeveynlikte Öz Şefkat Psikoeğitim Programının annelerin öz şefkat düzeylerinin artmasında ve ebeveynlik stresi düzeylerinin azalmasında etkili olduğunu göstermiştir. Yapılan izleme testleri bu etkinin kalıcı olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This study has two aims. First, it examines the relationship between mothers' self compassion and their levels of parenting stress. Second, it investigates the effect of Parenting Self Compassion Psychoeducational Program developed by the researcher, on mothers' levels of self-compassion and parenting stress. In line with the first aim of the study, the research sample consisted of mothers of typically developing children who were attending six primary schools in the Yeşilyurt District of Malatya Province during the 2023–2024 academic year. The study was conducted with 882 volunteer mothers between the ages of 26 and 55. As data collection tools, the Self-Compassion Scale was used to measure self-compassion levels, the Parenting Stress Index was employed to assess parenting stress levels, and a personal information form was utilized to collect demographic data. The study adopted a relational survey model. Within this model, the extent to which mothers' total self-compassion scores and subscale scores predicted levels of parenting stress was examined. To this end, simple linear regression and multiple linear regression analyses were conducted. Additionally, independent samples t-tests and one-way ANOVA were used to determine whether there were statistically significant differences in self-compassion and parenting stress scores based on certain variables. The results of the study indicated that total self-compassion significantly and negatively predicted total parenting stress. It was observed that self-compassion explained 31.1% of the variance in parenting stress. Moreover, the sub-dimensions of self-compassion were also found to significantly predict parenting stress, accounting for 34.7% of the variance. Furthermore, no statistically significant differences were found in mothers' total self-compassion scores according to age, number of children, level of education, socioeconomic status, marital status, or employment status. Similarly, no significant differences were observed in parenting stress scores based on mothers' age, number of children, marital status, or whether they were employed. However, significant differences were found in parenting stress levels based on mothers' educational level and socioeconomic status. In line with the study's second aim, the research was conducted with 28 volunteers, mothers of typically developing primary school children, aged between 32 and 50, who were not employed in paid work and participated in the 10-session Parenting Self Compassion Psychoeducational Program. 14 participants were randomly assigned to the experimental group and 14 to the control group. 12 mothers from the experimental group completed the full program. This study employed a 2x3 split-plot quasi-experimental design. The psychoeducation program was administered exclusively to the experimental group, while no intervention was applied to the control group. The results indicated that the Parenting Self Compassion Psycho Educational Program effectively increased mothers' self compassion levels and reduced their parenting stress. Follow-up tests demonstrated that these effects were sustained over time.
Benzer Tezler
- Ebeveyn öz-şefkati ile olumlu ebeveyn çocuk ilişkisi: Ebeveyn bilinçli farkındalığı, ebeveyn özyeterliği ve ebeveyn stresinin aracı rolü
Positive parent-child relationship with parental self-compassion: The mediatory role of parental awareness, parental self-efficacy and parental stress
MUSTAFA BAYRAKTAR
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSEL TOPKAYA
- Relationship between perceived parenting attitudes and eating attitudes: Roles of self-compassion and social appearance anxiety
Algılanan ebeveyn tutumları ile yeme tutumları arasındaki ilişki: Öz-şefkat ve sosyal görünüş kaygısının rolleri
AYŞENUR BAKİLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FALİH KÖKSAL
- Parental impact on self-compassion: An analysis of guilt memory-sharing by Turkish emerging adults with a focus on the parental listener's role
Öz-şefkat üzerine ebeveyn etkisi: Türk beliren yetişkinlerin suçluluk anılarını paylaşımının ebeveyn dinleyici rolü özelinde analizi
SARRA ZNATI
Doktora
İngilizce
2025
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ BOYACIOĞLU BAL
- Algılanan ebeveyn öz yeterlik düzeyi ile çocukların duygusal ve davranışsal problemleri arasındaki ilişkide öz-şefkatin ve ebeveynlik stresinin rolü.
The role of self-compassion and parentıng stress ın the relatıonshıp between perceıved parental self-effıcacy and children's emotional and behavioral problems.
IRODA POZELDINOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİSA SEVİ KOÇ
- 18-45 yaş arası kadınlarda algılanan ebeveynlik biçimi ve öz-şefkatin yeme tutumu üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examination of the effects of perceived parenting style and self-compassion on eating attiitude in women aged 18-45
MÜBECCEL OSKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK