Havayolları için düzensiz operasyon yönetimi: Bütünleşik uçuş-uçak-mürettebat çizelgeleme
Irregular operation management for airlines: İntegrated flight-aircraft-crew scheduling
- Tez No: 958218
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL EROL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Günümüzde artan rekabet sonucunda maliyete duyarlı iş modellerinin geliştirilmesi havayolu endüstrisi için kritik hale gelmiştir. Bu kapsamda havayolu şirketleri özellikle uçuş öncesi planlama süreçlerinde operasyonel maliyetlerini düşürmeye çalışmakta ve bu süreçler, uçak kalkışından önce yapılış sıralarına göre; uçuş çizelgeleme, uçak çizelgeleme (filo atama ve uçak rotalama), mürettebat çizelgeleme (ekip eşleme ve ekip atama) ve düzensiz olayların yönetimi olarak kategorize edilmektedir. Covid-19 salgını gibi olağanüstü durumlar nedeniyle artan seyahat kısıtlamaları ve uçuş yasakları, havayolu taşımacılığında uçuş ve iş gücü planlamasını şirketler için daha da önemli bir konu haline getirmiştir. Bu tür düzensiz operasyonlara çözüm getirmek için havayolu şirketlerinin uçuşlarını ve mürettebatını kısa bir süre içerisinde yeniden planlamaları gerekmektedir. Aynı zamanda, yüksek sayıda işten çıkarma ve karantina gereksinimleri nedeniyle şirketlerin iş gücü kapasitelerini de etkilemektedir. Kısa süreli bir karar verme süreci olan düzensiz operasyon yönetimi için, bütünleşik uçuş, uçak ve mürettebat yeniden çizelgeleme sorununu düzensiz operasyonlardan kaynaklanan operasyonel maliyetleri en aza indirerek, kısa sürede çözebilen bir optimizasyon yaklaşımı gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, literatürden farklı olarak bütünleşik uçuş, uçak ve mürettebat çizelgeleme problemini göz önünde bulunduran, havayolu operasyonel maliyetlerini en aza indiren ve aynı zamanda olası gerçek yaşam kısıtlamalarını içeren yeni ve sağlam bir Karışık Tam Sayılı Doğrusal Olmayan programlama modeli önerilmiştir. Çözüm için GAMS/Gurobi çözücüsü kullanılmıştır. Gerçek yaşamda karşılaşılan büyük boyutlu problemlerin çözümü için yeniden başlatma stratejisi içeren bir Tavlama Benzetimi algoritması önerilmiş, performansı belirlenmiştir. Türkiye'de hizmet veren bir havayolunun yurtiçi uçuş ağı için kullanılabilecek tek ve farklı uçak tipleri ile vaka çalışmaları yapılmıştır. Tezde sunulan çözüm yaklaşımının ticarileştirilebilecek bir karar destek sistemi yazılımı olabilmesi amacıyla taslak bir kullanıcı arayüzü geliştirilmiştir. Önerilen model, çözüm yaklaşımı ve konu ile ilgili sunulan kapsamlı literatür araştırmasının, havayolu sektöründeki planlayıcılar ile havayolu çizelgeleme problemleri üzerine çalışan karar vericiler için bir rehber niteliği taşıması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, as a result of increasing competition, the development of cost-sensitive business models has become critical for the airline industry. In this context, airline companies try to reduce their operational costs, especially in pre-flight planning processes, and these processes are carried out in the order in which they are carried out before the plane take-off; flight scheduling, aircraft scheduling (fleet assignment and aircraft routing), crew scheduling (crew pairing and crew rostering) and management of irregular operations. Increasing travel restrictions and flight bans due to extraordinary circumstances such as the Covid-19 pandemic have made flight and workforce planning in air transportation an even more important issue for companies. To address such irregular operations, airlines need to reschedule their flights and crews at short notice. At the same time, it also affects the workforce capacities of companies due to the high number of layoffs and quarantine requirements. Irregular operations management, which is a short-term decision-making process, requires an optimization approach that can solve the problem of integrated flight, aircraft and crew rescheduling in a short time by minimizing the operational costs arising from irregular operations. In this thesis, a new and robust Mixed Integer Nonlinear Programming model is proposed, which considers the problem of integrated flight, aircraft and crew scheduling, minimizes airline operational costs, and also includes all possible real-life constraints. GAMS/Gurobi solver was used for the solution. A Simulated Annealing algorithm with a restart strategy was proposed to solve large-scale problems encountered in real life, and its performance was determined. Case studies were conducted with single and different aircraft types that can be used for the domestic flight network of an airline serving in Türkiye. A draft user interface has been developed in order to make the solution approach presented in the thesis a decision support system software that can be commercialized. The proposed solution approach and the comprehensive literature review presented on the subject are aimed to serve as a guide for planners in the airline industry and decision makers working on airline scheduling problems.
Benzer Tezler
- Havacılık sektöründe yöneylem araştırması modelleri
Operations research models in the airline industry
AHMET SERHAT SUNTUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPASLAN FIĞLALI
- Havayolu operasyonlarında planlama ve çizelgeleme
Planning and scheduling in airline operations
MUHAMMET DEVECİ
Doktora
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN ÇETİN DEMİREL
- Havayolları için uçak-uçuş atama metotları: aylık statik ve günlük dinamik uygulamalar
Aircraft-flight assignment methods for airlines: monthly static and daily dynamic applications
YAVUZ ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAŞLIGİL
PROF. DR. AHMET BOLAT
- Man-hour scheduling problem of the aircraft apu maintenance workshop
Uçak apu bakım atölyesi adam-saat planlama problemi
SENCER KÖRPÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBahçeşehir ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ SELÇUK
- A study on the impact of flight attendants' work-life conflict on organisational commitment and burnout
Kabin memurlarının iş yaşam çatışması düzeylerinin örgütsel bağlılık ve tükenmişlik etkisi üzerine bir araştırma
YASİN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Sivil Havacılıkİbn Haldun ÜniversitesiHava Taşımacılığı Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM TATOĞLU