Peyzaj tasarımı görselleştirmelerinde 3 boyutlu modelleme ile yapay zekâ araçlarının karşılaştırılması
Comparison of 3D modeling and artificial intelligence tools in landscape design visualizations
- Tez No: 958899
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET BENLİAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Günümüzde peyzaj mimarlığı, yapay zekâ teknolojilerinin kullanımıyla önemli bir dönüşüm yaşamaktadır. Literatürde; büyük veri analitiği ve yapay zekâ odaklı çözümlerin, sürdürülebilir peyzaj tasarımında derinlemesine analizler ve yenilikçi yaklaşımlar sunarak sürdürülebilirliği nasıl güçlendirdiği vurgulanmaktadır. Yapay zekâ, günümüz tasarım yöntemlerinin karşılaştığı kısıtlamaların üstesinden gelmek için etkili bir araç olarak benimsenmiş ve peyzaj mimarlığı iş akışlarında dijitalleşme ve otomasyon için yeni imkânlar yaratmıştır. Bu gelişmeler, yapay zekânın mesleği yeniden şekillendirmede ve tasarım uygulamalarında yeniliği yönlendirmede oynadığı kilit rolü ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, peyzaj tasarımı görselleştirmelerinde 3 boyutlu modelleme araçları ile yapay zekâ tabanlı araçların etkinliği karşılaştırılmak üzere Antalya Atatürk Kültür Parkı örnek çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma alanı; peyzaj çeşitliliği, yoğun kullanıcı trafiği ve farklı mekânsal düzenlemeleriyle çeşitli modelleme ve yapay zekâ tekniklerinin karşılaştırılması için ideal bir ortam sunmaktadır. Araştırma süreci, literatür incelemesi ve arazi çalışmasıyla başlamıştır. Çalışma alanından çekilen 50 fotoğraf üzerine Blender ve Twinmotion ile Fooocus AI ve Adobe Photoshop Beta 2025 kullanılarak toplam 60 ek görsel üretilmiş ve üretim süreleri kaydedilmiştir. Ardından 15 uzmandan oluşan bir grup ile görüşmeler yapılarak değerlendirilen bu görseller arasından 20'si seçilmiştir. Ayrıca, demografik bilgileri ve görsellerin benzerliğini 5'li Likert ölçeğinde değerlendiren 400'den fazla katılımcıyla çevrimiçi bir anket gerçekleştirilmiştir. Anket verileri, Orange yazılımı kullanılarak verimlilik, maliyet ve zaman analizleri yapmak üzere işlenmiş ve farklı yazılım ile yapay zekâ araçlarının performans ve tercih oranları belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, yapay zekâ tabanlı araçların yaratıcılık, sunum teknikleri, zaman yönetimi ve maliyet verimliliği açısından sağladığı avantajları ortaya koymakta; demografik özelliklerin tercihleri nasıl etkilediğini ve en uygun model parametrelerini tanımlamaktadır. Bu sonuçlar, peyzaj mimarlığında görsel sunumlar için en etkin teknolojilerin seçimine rehberlik edebilecektir. Sonuç olarak; görsel sunum teknikleri arasından Photoshop temelli yarı otomatik yapay zekâ destekli yöntemi tercih etmiş, günümüz koşulları açısından bu tekniğin görsel kalitesi, üretim hızı ve maliyet etkinliği açısından avantajları çalışma kapsamında ön plana çıkmıştır. Buna karşılık Blender ve Twinmotion ile oluşturulan görüntülerin yüksek detay ve gerçekçilik sunmalarına rağmen kullanım zorluğu ve zaman maaliyeti nedeniyle daha düşük tercih edileceği belirlenmiştir. Metin tabanlı yapay zekâ uygulamalarından Fooocus AI ise hızlı ve ekonomik çözümler sunmasına rağmen, görsel gerçeklilik açısından halen beklenen başarı sonuçlarına ulaşamamıştır.
Özet (Çeviri)
Today, landscape architecture is undergoing a significant transformation through the adoption of artificial intelligence (AI) technologies. The literature emphasizes how big data analytics and AI-driven solutions provide in-depth analyses and innovative approaches that strengthen sustainability in landscape design. AI has been embraced as an effective means of overcoming the limitations of current design methods, opening up new possibilities for digitization and automation within landscape architecture workflows. These developments underscore the pivotal role that AI plays in reshaping the profession and driving innovation in design practice. In this study, Antalya Atatürk Cultural Park was chosen as the case study area to compare the effectiveness of 3D modeling tools with AI-based tools in landscape visualization. With its diverse plantings, high visitor traffic, and varied spatial configurations, the site offers an ideal setting for evaluating and contrasting multiple modeling and AI techniques. The research began with a literature review and field survey. Fifty photographs were captured on-site, after which an additional 60 images were generated using Blender, Twinmotion, Fooocus AI, and Adobe Photoshop Beta (2025), with all production times meticulously recorded. A panel of 15 experts reviewed these images and selected 20 for further analysis. Concurrently, an online survey was administered to over 400 participants, who rated each image's similarity to the originals and provided demographic data via a five-point Likert scale. The resulting dataset was processed in Orange software to conduct efficiency, cost, and time analyses, thereby quantifying the performance and preference rates of each software and AI tool. The findings reveal that AI-based tools offer clear advantages in creativity, presentation techniques, time management, and cost efficiency. They also show how demographic factors influence user preferences and identify the model parameters most strongly associated with positive evaluations. These insights can inform the selection of optimal technologies for visual presentations in landscape architecture. Finally, among the techniques tested, the semi-automatic, Photoshop-based, AI-assisted method emerged as the preferred approach particularly for its balance of visual quality, production speed, and cost-effectiveness under current conditions. In contrast, although Blender and Twinmotion produced highly detailed and realistic images, their complexity and longer processing times resulted in lower user preference. Meanwhile, the text-based AI application Fooocus AI provided rapid and economical outputs but has yet to achieve the expected level of visual realism.
Benzer Tezler
- Kentsel peyzajların tüketilmesinde sinema filmlerinin rolü
The role of movies in the consumption of urban landscapes
BAŞAK ÖZER
Doktora
Türkçe
2017
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
- Peyzaj tasarımı bağlamında Ege Üniversitesi Hastanesi bahçesinin fiziksel yeterlilik analizi
The physical competence analysis of Ege University Hospital garden in the context of landscape design
ATAKAN PİRLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHAR TÜRKYILMAZ
- Peyzaj tasarımı çalışmalarında döşeme ve malzeme kombinasyonlarının bilgisayar yazılımlarından yararlanarak geliştirilmesi üzerine bir araştırma
A Research on development of paving and material combinations using related computer software in landscape
ALP ALTUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OĞUZ YILMAZ
- Konut bahçesi tasarımında kullanıcı isteklerinin belirlenmesine yönelik iki ayrı kişilik kuramının uygunluğunun değerlendirilmesi
Evaluation of the suitability of two separate personality theories for determining user preferences in residential garden design
NİDA DENİZ TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıAkdeniz ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. AHMET BENLİAY
- Çevre düzenleme çalışmalarında sulamanın Bayraklı Turgut Özal rekreasyon alanı ve Olof Palme Parkı örneğinde irdelenmesi
Başlık çevirisi yok
BÜLENT DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN VECDİ KÜÇÜKERBAŞ