Okul öncesi çocuklarda psikolojik sağlamlık ile ebeveyn tutumları arasında duygu düzenlemenin ve benlik algısının rolü
The role of emotion regulation and self-perception between parental attitudes and psychological resilience in preschool children
- Tez No: 959243
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSEL ÇOBAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik sağlamlık, ebeveyn tutumu, duygu düzenleme, benlik algısı, erken çocukluk dönemi, Psychological resilience, parenting styles, emotion regulation, self-perception, early childhood
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik sağlamlıkları ile ebeveyn tutumları, duygu düzenleme becerileri ve benlik algısı arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkileri incelemek ve duygu düzenleme becerileri ve benlik algısının aracılık rolünü test etmektir. Araştırma, Ankara ilinde resmi okul öncesi kurumlara devam eden 36-72 aylık 316 çocuk ile yürütülmüştür. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden yordayıcı korelasyonel desen kullanılmıştır. Analizler MPlus ve RStudio programları kullanılarak gerçekleştirilmiş; yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile yol analizi uygulanmıştır. Araştırma bulguları, çocukların ebeveyn tutumları, duygu düzenleme ve benlik algısı ile psikolojik sağlamlıkları arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Bulgular, ebeveyn tutumlarının çocukların psikolojik sağlamlığı üzerindeki etkilerinde duygu düzenleme becerilerinin önemli bir aracı rol oynadığını göstermektedir. Benlik algısı tek başına anlamlı bir aracı rol oynamazken, duygu düzenleme ve benlik algısı birlikte değerlendirildiğinde, demokratik ebeveyn tutumu psikolojik sağlamlığı dolaylı olarak koruyucu şekilde desteklemekte; otoriter ve aşırı koruyucu tutumlar ise bu süreçleri olumsuz etkileyerek psikolojik sağlamlığı azaltmaktadır. İzin verici ebeveyn tutumunun ise psikolojik sağlamlık, duygu düzenleme ve benlik algısı üzerinde anlamlı bir etkisi gözlemlenmemiştir. Elde edilen sonuçlar, okul öncesi dönemde ebeveyn tutumlarının ve çocukların duygu düzenleme becerileri ve benlik algısı gibi bireysel özelliklerinin psikolojik sağlamlığın gelişiminde bütüncül olarak önemli rol oynadığını ortaya koymaktadır. Bu bulgular, alan yazındaki mevcut araştırmaları destekler niteliktedir ve araştırmacılara, öğretmenlere ve ailelere yönelik öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the direct and indirect relationships among preschool children's psychological resilience, parenting styles, emotion regulation abilities, and self-perception, and to examine the mediating roles of emotion regulation abilities and self-perception in these relationships. The research was conducted with 316 children aged 36-72 months attending official preschool institutions in Ankara. In this study, a predictive correlational design as a quantitative research method was used. Analyses were carried out using MPlus and RStudio software, and path analysis was performed through structural equation modeling (SEM). The findings of the study revealed significant relationships between children's parenting styles, emotion regulation, self-perception, and psychological resilience. The findings indicate that emotion regulation skills play a significant mediating role in the effects of parenting styles on children's psychological resilience. While self-perception alone did not serve as a significant mediator, when emotion regulation and self-perception were considered together, authoritative parenting indirectly supported psychological resilience, whereas authoritarian and overprotective parenting negatively affected this process and reduced resilience. Permissive parenting, on the other hand, was not found to have a significant effect on psychological resilience, emotion regulation, or self-perception. These results highlight the holistic role of parenting styles and children's individual characteristics, such as emotion regulation skills and self-perception, in the development of psychological resilience during the preschool period. The findings support existing literature and provide implications for researchers, teachers, and parents.
Benzer Tezler
- Annelerin ebeveyn tutumları ile duygu düzenlemelerinin çocukların iyi oluşuyla ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of mothers' parent attitudes and emotion regulations and children's wellbeing
SEVDA SAMANGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU YALMAN POLATLAR
- Okul öncesi dönem kekemeliği olan ve olmayan çocukların psikolojik sağlamlıklarının ve ebeveyn tutumlarının incelenmesi
Investigation of resilience and parental attitudes of preschool children with and without stuttering
DİLAN CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Ebeveyn kişilik özelliklerinin ve erken dönem uyumsuz şemalarının 48-72 aylık çocukların psikolojik iyi oluşları üzerindeki rolü
The role of parental personality traits and maladaptive schemas on the psychological well-being of children aged 48-72 months
GÜLLÜ GÜLLER AKŞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. ASUDE BALABAN DAĞAL
- Fiziksel şiddete maruz kalan annelerin ebeveynlik tutumları ile çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranışlarının incelenmesi
Investigation of parenting attitudes of mothers exposed to physical violence and social competence and behaviors of their children
DEMET TAŞÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENDER DURUALP
- Çocukların suça sürüklenmesinde sosyal psikolojik faktörler ve okul temelli önleyici bir psikososyal müdahale programının geliştirilmesi
Social psychologic factors in juvenile delinquency and the development of school based preventive psychosocial invertive program
UFUK SARIGÜL