Bilimsel süreç becerilerine yönelik çevrimiçi video etkinliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve incelenmesi: Bir eylem araştırması
Development, application and examination of online video activities for scientific process skills: An action research
- Tez No: 959275
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH ÇEPNİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
Yakın dönemdeki pandemi ve güncel eğitim ihtiyaçları, uzaktan ve çevrim içi öğrenme süreçlerine olan ilgiyi artırmıştır. Fen bilimleri eğitiminde ise bilimsel süreç becerilerine hem önceki öğretim programlarında hem de yeni Maarif Modeli'nde vurgu yapılması, bu becerilerin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Yüz yüze eğitimde yaşanan çeşitli zorluklar nedeniyle bu becerilerin yeterince kazandırılamadığı düşünülerek, çevrim içi ortamların sunduğu esnek ve bireysel öğrenme olanaklarıyla bu açığın giderilmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; videolu çevrim içi sorular temelinde geliştirilen eylem planlarının, öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine yansımalarını ortaya koymak ve bu sürece ilişkin öğrenci deneyimlerini incelemektir. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde 6. sınıf olan ve 2022-2023 eğitim-öğretim yılında 7. sınıfa devam eden 6 öğrenci ile geniş kapsamlı bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırma modeli olarak nitel araştırma yaklaşımıyla yürütülen eylem planı deseni benimsenmiştir. Çalışmadaki veriler çevrim içi yöntemler ön planda olacak şekilde ve derinleştirme amacıyla yüz yüze yöntemlere de başvurularak toplanmıştır. Buna göre veri toplama araçları Google formlar aracılığı ile bilimsel süreç becerileri ölçeği, çevrim içi etkileşimli videolu sorular, çevrim içi görüş formları ve yarı yapılandırılmış klinik ve grup mülakatları şeklindedir. Araştırma kapsamındaki sayısal veriler nitel bir yaklaşımla betimsel olarak yorumlanmış, sözel veri kümeleri ise betimsel ve içerik analizleri ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulguları kapsamında ulaşılan sonuçlar, geliştirilen eylem planlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine katkıları olduğunu göstermektedir. Gerçek yaşamdan kurgulanan videoların süre, içerik ve soru sayısı gibi unsurlar dikkate alınarak tasarlanması, bilimsel süreç becerilerinin gelişimi açısından fayda sağlamaktadır. Ayrıca öğrenciler, çevrim içi süreçleri genellikle ilgi çekici ve kabul edilebilir bulsalar da bazı öğrenciler ekranların dikkat ve odaklanma üzerine etkilerine vurgu yapmışlardır. Bu bağlamda çevrim içi uygulamaların, bireysel farklılıklara dikkat edilerek ve geleneksel yöntemlerle harmanlanarak kullanılması gerektiği düşünülmektedir. Bu kapsamda etkileşimli videoların farklı ders ve konulara uyarlanarak modül haline getirilmesi, yüz yüze öğretime entegre edilmesi ve bu alandaki araştırmaların farklı düzeylerde sürdürülmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The recent global pandemic and emerging educational demands have increased the need for flexible, self-directed online learning environments. In science education, both previous curricula and the new Turkish Maarif Model emphasize the importance of Scientific Process Skills (SPS). However, due to various limitations, SPS are often inadequately developed through traditional face-to-face instruction. Accordingly, the aim of this study is to reveal the reflections of the action plans developed based on video-supported online questions on students' scientific process skills and to examine their experiences related to this process. The study was conducted as an extensive research with six students who were in the 6th grade during the second semester of the 2021-2022 academic year and continued to the 7th grade in the 2022-2023 academic year. The action plan design was adopted as the research model, conducted with a qualitative research approach. The data in the study were collected primarily using online methods and, when necessary, face-to-face methods were also used for further analysis. Accordingly, the data collection tools were the scientific process skills scale via Google forms, online interactive video questions, online opinion forms, and semi-structured clinical and group interviews. The numerical data within the scope of the research were interpreted descriptively using a qualitative approach, while the verbal data sets were analysed using descriptive and content analyses. The findings show that the developed action plans support students' scientific process skills. Designing videos based on real-life scenarios, with attention to duration, content, and question count, enhances these skills. While students generally find online learning engaging, some noted that screens affect attention and focus. Therefore, online practices should consider individual differences and be blended with traditional methods. In this context, it is recommended to adapt interactive videos to different subjects and topics by transforming them into modules, integrate them into face-to-face teaching, and continue research in this field at different educational levels.
Benzer Tezler
- Fen derslerinde bilimsel sorgulama uygulayan öğretmenlerin zaman kullanımlarının incelenmesi
Investigation of teachers' use of time applying scientific inquiry in science lessons
ONUR BEKTAŞ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE OĞUZ ÜNVER
- Teknoloji destekli öğrenme ortamlarında çoklu görev yapmanın öğrenmeye etkisi
The effects of multitasking on learning in technology enhanced learning environments
MUHTEREM DİNDAR
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ AKBULUT
- Çevrimiçi öğrenme ortamlarında yeni nesil sorulara dayalı fen öğretimi yaklaşımının öğrencilerin akademik başarı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi
The effect of a new generation of question-based science teaching approach on academic success and scientific process skills of students in online learning environments
ÜMİT GÖKMEN ÇALDIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Mentorluk kavramı ve mentorluk sürecinin akademisyen ve öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the concept of mentorship and the mentorship process from the perspectives of academics and teachers
AFRA NUR ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE OĞUZ ÜNVER
- Fake news classification using machine learning and deep learning approaches
Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması
SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR