Soğuk savaş sonrası ABD büyük stratejisinin harita söylemine yansıması: Basra Körfezi örneği
Reflection of US grand strategy on discourse of map in the post-cold war: case of Persian Gulf
- Tez No: 959452
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZGÜN ERLER BAYIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Tez araştırması Soğuk Savaş sonrası dönem Basra Körfezi'nin ABD büyük stratejileri kapsamında kartografik temsillerini ABD Savunma Bakanlığı ve İstihbarat Kurumları tarafından üretilen haritaların sembolik ve retorik boyutları aracılığıyla incelemektedir. Haritalar nesnel, bilimsel ve gerçekliğin tamamıyla kendisi olarak algılanmalarından dolayı güçlü görsel metinlerdir. Bu nedenle de ikna edicidirler. Fakat haritalara ve kartografi tarihine, eleştirel bakış getiren çalışmalar mevcuttur. Bu bakış açısına göre, bilginin her türünde olduğu gibi, coğrafi bilgi de toplumsal değerler ve güç ilişkilerini hem şekillendirir hem de onlar tarafından şekillenir. Bu çalışma, haritalar, harita yapım süreçleri ve ABD büyük stratejisi arasındaki ilişkileri anlamak için ABD'nin resmi Basra Körfezi haritalarına odaklanarak, coğrafi bilginin önemli bir biçimi olan haritaların uluslararası politikadaki rolünü araştırmaktadır. Böylelikle, eleştirel kartografya çalışmalarını Uluslararası İlişkiler disiplini içerisinde anlamlandırmayı hedeflemektedir. Araştırmanın özgün kısmını haritaları inceleme verisi olarak kullanması oluşturmaktadır. Haritalar, belirli bir amaç için üretilmiş mekânın politik temsilleri olarak ele alınmaktadır. Haritaların siyasi boyutuna dikkat çekmek, haritaları gerçekliğin yansıması ve verili materyaller olarak kabul etmeden, alternatif haritalar üretmenin yollarını açmak için gereklidir. Çalışma, haritaların sembolik ve retorik olarak analizinin gerçekleştirilmesi için“harita söylemi”kavramsallaştırmasına başvurmaktadır. Araştırma evrenini temsil edecek örneklem, Soğuk Savaş sonrası Basra Körfezi'ne yönelik ABD dış politika bürokrasisi ve siyasi kurumlarının harita söylemi olarak belirlenmiştir. Veri envanteri ABD Merkezi Haber alma Teşkilatı, Savunma Bakanlığı ve ABD Merkez Komutanlığı tarafından üretilmiş 162 haritadan oluşmaktadır. Kartografik veri, ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi belgeleri, ABD Dışişleri Bakanlığı belgeleri ve Başkanların konuşmalarıyla birlikte analize tabi tutulmuştur. Bu kapsamda tez, uluslararası siyasi sistemde lider rol ile belirli bir bölgenin haritalarındaki söylemler arasındaki ilişkiyi, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana ABD büyük stratejisinin Basra Körfezi haritalarına nasıl yön verdiği örnek olayı üzerinden sorgulamaktadır. Savunma Bakanlığı ve İstihbarat haritalarının, ABD'nin bölgeye yönelik hâkim jeopolitik söylemini nasıl temsil ettiğini analiz etmek için araştırma, eleştirel kartografya ve eleştirel jeopolitik yaklaşımlarından faydalanmaktadır. Görsel veriler olarak haritalar dil tabanlı veriler ile ilişkilendirerek analiz edilmişlerdir. Nitel araştırma yöntemine başvurulmuştur. Gömülü teorinin içerisine söylem analizini dahil eden durum analizi görsel ve metinsel kartografik verinin analizinde kullanılmıştır. Kod sistemi araştırmacı tarafından tümevarım yöntemiyle oluşturulmuştur. Bu araştırma, siyasi coğrafya, uluslararası politika ve teknolojik tasarımlar arasındaki ilişkileri vurgulayarak interdisipliner bir yaklaşım benimsemektedir. İncelenen haritalar, coğrafi bilgi üretimi ve ABD müesses nizamının siyasi gündemi arasında karşılıklı bir ilişki olduğunu göstermektedir. ABD Savunma Bakanlığı ve İstihbarat Kurumlarının Basra Körfezi haritaları İkinci Dünya Savaşı'ndan itibaren ABD büyük stratejisinde kurulan sorumlu liderlik söylemini desteklemektedirler.
Özet (Çeviri)
This doctoral dissertation analyzes representations of the Persian Gulf in the post-Cold War context of the US grand strategy by researching U.S. Defense and Intelligence maps and their symbolic and rhetorical meanings. As maps are perceived as objective, scientific, and representations of reality itself, they are powerful visual texts. Therefore, they are persuasive. However, there are critical studies related to maps and the history of cartography. From this perspective, like any form of knowledge, geographical knowledge both shapes and is shaped by social values and power relations. This study explores the role of maps, as a significant form of geographical knowledge, in international politics by focusing on US official Persian Gulf maps to understand relations between maps, map-making processes, and the US Grand Strategy. Thus, it aims to make sense of critical cartography studies within the discipline of International Relations. The distinctive aspect of the research stems from the use of maps as research data. Studying the political aspects of maps is essential for producing alternative maps by refusing the idea that maps are reality itself and given materials. This research proposal aims to contribute to studies in this field methodologically by providing a methodology for analyzing maps. The study applies the“discourse of map”to interpret maps symbolically and rhetorically. The case study focuses on the American foreign policy bureaucracy and political institutions' map discourse towards the Persian Gulf in the post-Cold War era. The data corpus comprised 162 maps, including maps produced by the U.S. Central Intelligence Agency, Department of Defense, and Central Command. The cartographic data was analyzed alongside US National Security Strategy documents, State Department documents, and presidential speeches. Specifically, the research addresses two main questions:“What is the relationship between the leader role of the international political system and discourses in maps of a specific region?”,“How has the US Grand Strategy informed maps of the Persian Gulf since the end of the Cold War?”This research is informed by critical cartography and geopolitics to analyze defense and intelligence maps that represent the dominant US geopolitical discourse on the region. Maps as visual data have been analyzed by understanding through language-based data. Qualitative research methods have been used. Situational analysis, which combines grounded theory with discourse analysis, has been used to analyze visual and textual cartographic data. The researcher created the code system by using the inductive method. This research contributes to the field of International Relations by applying tools of Science and Technology Studies and Critical Cartography to highlight relations among geography, international politics, and technological artifacts. The maps examined show a mutual relationship between geographical knowledge and the political agenda of institutions. Maps of the Persian Gulf produced by U.S. defense institutions and intelligence agencies support the narrative of responsible leadership central to U.S. grand strategy since the Second World War.
Benzer Tezler
- Soğuk savaş sonrası Afganistan'ın Avrasya jeopolitiğindeki yeri
The position of post-cold war Afghanistan in Eurasian geopolitics
KHAİR MOHAMMAD QADERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerErciyes ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖCAL
- Turkish-Russian relations in historical perspective and in new security environment: An approach referenced to NATO entargement
Başlık çevirisi yok
İHSAN BAKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ OKMAN
- The dilemma of U.S. foreign policy during the Arab Spring: From moralpolitik to realpolitik
Arap Baharı süresince Amerikan dış politikasının ikilemi: 'Moralpolitik'ten 'realpolitik'e
CAN DONDURAN
Doktora
İngilizce
2021
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. FÜSUN TÜRKMEN
- 1929-1980 arası dünya ekonomi krizlerinin, Türkiye ve diğer az gelişmiş ülkelerin kalkınma stratejilerine etkileri
Başlık çevirisi yok
CENGİZ YAVİLİOĞLU
- U.S. strategies for accommodating Russia in the Post-Cold War order and NATO (1989-1999): A Gramscian analysis of the role of neoconservatives
ABD'nin Soğuk Savaş sonrası düzene Rusya'yı yerleştirme stratejı̇lerı̇ ve NATO (1989-1999): Yeni muhafazakarların rolüne ı̇lı̇şkı̇n Gramşiyan bı̇r analı̇z
TOLGAHAN AKDAN
Doktora
İngilizce
2023
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ