Klasik Türk edebiyatı mensur hikâyelerinin modern anlatı teknikleri bağlamında incelenmesi
Analysing classical Turkish literature prose stories in the context of modern narrative techniques
- Tez No: 961007
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 861
Özet
Edebî metinler, birden fazla anlam katmanı barındıran çok sesli bir yapıya sahiptir. Bu metinlerin anlam dünyasına ve yapısal özelliklerine ulaşmak için tahlil, şerh, hermenötik, dilbilim, metinlerarası vs. gibi çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Şüphesiz her bir çalışma, bu yazınsal metinlerin değerinin ortaya çıkmasına katkı sağlamaktadır. 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar yazılan ve bir gelenek oluşturan mensur hikâyeler derin ve nitelikli eserlerdir. Bu anlatılar, zengin içerikleri ve özgün biçimiyle birlikte toplumsal yapıya yer vermesi, Türk-İslam kültür ve medeniyetine dair unsurlar barındırması sebebiyle incelenmeye elverişli metinlerdir. Bu bağlamda tezde, mensur hikâyeleri modern yöntemlerle çalışarak geleneği güncellemek gayesiyle onların kültür ve ilim sahasındakini kıymetini artırmak hedeflenmiştir. Bütüncül bir bakış açısıyla klasik metinlere çağdaş yöntemlerin uygulandığı bu disiplinler arası çalışmayla metinlerin yapısına, kurgusuna, yazarın tercihlerine, metinlerin birbirinden etkileşimine ve yüzyıllar arası gelişimine ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaçla tezde“itibari yapı (materyal unsurlar)”,“anlatım teknikleri”ve“metinlerarasılık”olmak üzere üç ayrı yöntem uygulanmıştır. Bu kapsamda sözü edilen tekniklerle 14 ve 19. yüzyıllar arasında kaleme alınmış metinlerden 45 eser, 1436 iç hikâye incelenmiştir. Anlatıların farklı kurgusal özelliklere sahip olduğu, aynı hikâyenin farklı yazarlar tarafından farklı şekilde kaleme alındığı, çok sayıda farklı anlatım teknikleri barındırdığı, metinlerin birbirlerinden etkilendiği ve mensur hikâye geleneği oluşturdukları tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Literary texts have a polyphonic structure with multiple layers of meaning. Various methods such as analysis, commentary, hermeneutics, linguistics, intertextuality, etc. are applied to reach the world of meaning and structural features of these texts. Undoubtedly, each study contributes to revealing the value of these literary texts. Written from the 14th century to the 19th century and forming a tradition, prose narratives are also deep and qualified works. These narratives are suitable texts to be analysed due to their rich content and original form, as well as their inclusion of social structure and elements of Turkish-Islamic culture and civilisation. In this context, in this thesis, it is aimed to increase their value in the field of culture and science with the aim of updating the tradition by studying prose stories with modern methods. With this interdisciplinary study in which modern methods are applied to classical texts from a holistic point of view, it has been aimed to reach the structure, fiction, author's preferences, interaction of texts with each other and their development between centuries. For this purpose, three different methods, namely 'nominal structure (material elements)', 'narrative techniques' and 'intertextuality' were applied in the thesis. In this context, 45 works and 1436 inner stories from texts written between the 14th and 19th centuries with the mentioned techniques were analysed. The narratives have different fictional features, the same story is written differently by different authors, and there are many different narrative techniques.
Benzer Tezler
- Cinânî'nin mensur hikâyelerinde mekân
Space in Cinânî's prose stories
OSMAN ALP ERTURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ÜNLÜ
- Te'lifü'l-Emir'de yer alan Doğu Türkçesiyle yazılmış iki hikâye (İnceleme-metin-dizin)
Two stories written in Eastern Turkish in Te'lifu'l-Emir (Analysis-text-index)
MEHMED FATİH YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİH DEMİRBİLEK
- Celâl-zâde Sâlih Çelebi'nin Kıssa-i Fîrûz Şâh tercümesi (2. cilt-tenkitli metin ve inceleme)
Celâl-zâde Sâlih Çelebi's translation of Firuz Shah's Story (Volume 2- critical edition and analysis)
NESLİHAN POLAT AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Türk edebiyatında sindbâd-nâme çevirileri: Tuhfetü'l-Ahyâr ve Kitâb-ı Sindbâd-nâme
Sindbadnâme translations in Turkish literature: Tuhfetü?l-Ahyâr and Kitâb-i Sindbâd-nâme
GÜLŞAH GAYE FİDAN
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ
- Hikâyet-i Dâm-ı Belâ (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Başlık çevirisi yok
RASHA ALKASEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE KONCU