Bingöl yöresi geleneksel halk oyunlarında icra edilen müzikler üzerine bir araştırma
A research on the music performed in traditional folk dances of Bingöl region
- Tez No: 961312
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN HAŞHAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Bingöl Yöresi, Halk Oyunları, Bingöl Yöresi Halk Oyunları, Halk Oyunu Eşlik Müzikleri, Davul-Zurna, Bingöl Region, Folk Dances, Bingöl Folk Dances, Folk Dance Accompaniment Music, Drum-Clarion
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Amaç: Bu araştırmada, Bingöl yöresi halk oyunlarında icra edilen ezgilerin belirlenmesi ve bu ezgilerin notaya alınarak müzikal özelliklerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, ulaşılabilen Bingöl yöresi halk ezgilerinin kayıt altına alınarak bu ezgileri alan yazına kazandırmak ve bu yolla unutulmaya yüz tutmuş bazı yöre ezgilerini gelecek kuşaklara öz dokularıyla aktarmak hedeflenmektedir. Yöntem: Bingöl yöresi halk oyunlarına eşlik eden müziklerin incelenmesini amaçlayan bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeline dayalı olarak yürütülmüştür. Tarama modeli, mevcut literatürden, saha verilerinden ve kaynak kişilerle yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler doğrultusunda bir değerlendirme yapma imkânı sağlamaktadır. Bu doğrultuda, Bingöl yöresi halk oyunlarında öne çıkan çeşitli hususiyetler literatür taramasıyla elde edilmiş ve elde edilen bilgiler ilgili bölümlerde sunulmuştur. Araştırmada halk ezgilerinin belirlenmesi ve notaya alınması sürecinde, çeşitli görsel-işitsel kaynaklar taranmış ayrıca Bingöl yöresinde halk oyunu ezgilerini icra eden müzisyenlerin icraları kayıt altına alınmıştır. Elde edilen icra kayıtları doküman analizi yöntemiyle incelenerek tasnif edilmiş ve son olarak örneklem grubu olarak belirlenen ezgiler notaya alınarak müzikal özellikleri açısından yorumlanmıştır. Bulgular: Bingöl yöresi halk oyunlarında icra edilen ezgilerin büyük çoğunluğunun davul ve zurna eşliğinde icra edildiği tespit edilmiştir. Bu ezgilerin genellikle hızlı tempolu yapılarının, yöre oyunlarındaki dinamik yapılarla aynı paralelde olduğu görülmüştür. Halk oyunlarında icra edilen ezgilerin kuşaktan kuşağa aktarıldığı ve icra biçimlerinin çoğunlukla usta-çırak ilişkisiyle sürdürüldüğü belirlenmiştir. Ayrıca düğün, bayram ve sosyal dayanışma etkinliklerinde bu müziklerin önemli bir rol oynadığı gözlemlenmiştir. Araştırma doğrultusunda Bingöl yöresine ait olan halk oyunu ezgilerinin birçoğunun çeşitli arşivlerde kayıt altına alınmadığı tespit edilerek alan araştırması kapsamında on tane ezgi, yörede yaşayan icracılardan derlenerek notaya alınmıştır. Bingöl halk oyunları ve bu halk oyunlarında icra edilen ezgilerin genel müzikal özelliklerine yönelik elde edilen bulgular ilgili bölümlerde sunulmuştur. Sonuç: Araştırma doğrultusunda; Bingöl yöresi halk oyunu eşliklerinde seslendirilen ezgilerin, bölgeye özgü karakteristikler taşıdığı ve bu ezgilerin halk oyunlarında çok önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Araştırma sürecinde notaya alınarak incelenen ezgilerin; 4/4, 5/8, 6/8, 6/4, 10/8'lik yapılarda olmakla birlikte 4/4'lük yapıların öne çıktığı, makamsal açıdan ise Uşşak makamı başta olmak üzere, genellikle Çargâh makamı ve Hicaz makamı duyum etkilerine sahip oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to identify the melodies performed in folk dances in the Bingöl region and to transcribe these melodies into musical notation in order to determine their musical characteristics. The study aims to record the folk melodies of the Bingöl region that can be accessed and to contribute these melodies to the written literature, thereby passing on some of the region's melodies that are in danger of being forgotten to future generations in their original form. Method: This study, which aims to examine the music accompanying folk dances in the Bingöl region, was conducted based on the survey model, one of the qualitative research methods. The survey model provides the opportunity to make an assessment based on information obtained from existing literature, field data, and interviews with resource persons. In this context, various characteristics that stand out in the folk dances of the Bingöl region were obtained through a literature review, and the information obtained was presented in the relevant sections. In the process of identifying and notating folk melodies, various visual and audio sources were reviewed, and the performances of musicians who perform folk dance melodies in the Bingöl region were recorded. The performance recordings obtained were analysed and classified using the document analysis method, and finally, the melodies selected as the sample group were transcribed and interpreted in terms of their musical characteristics Findings: It has been determined that the majority of melodies performed in folk dances in the Bingöl region are accompanied by drums and zurnas. It has been observed that the generally fast tempo of these melodies is in line with the dynamic structure of the dances in the region. It has been determined that the melodies performed in folk dances are passed down from generation to generation and that their performance styles are mostly maintained through master-apprentice relationships. In addition, it has been observed that these melodies play an important role in weddings, festivals, and social solidarity events. In line with the research, it was determined that many of the folk dance melodies belonging to the Bingöl region have not been recorded in various archives. Within the scope of the field research, ten melodies were collected from performers living in the region and transcribed. The findings regarding the general musical characteristics of Bingöl folk dances and the melodies performed in these folk dances are presented in the relevant sections. Conclusion: In line with the research, it has been determined that the melodies performed during folk dances in the Bingöl region have characteristics unique to the region and play a very important role in folk dances. During the research process, the melodies that were transcribed and analysed were found to have structures of 4/4, 5/8, 6/8, 6/4, and 10/8, with 4/4 structures being the most prominent. In terms of mode, it was concluded that they generally had the tonal effects of the Uşşak mode, followed by the Çargâh mode and the Hicaz mode.
Benzer Tezler
- Işlevsel teori bağlamında Bingöl yöresi çocuk oyunları
Childhood games in the Bingöl region in the context of functional theory
MÜSLÜM AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk Bilimi (Folklor)Muş Alparslan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT TAŞ
- Bingöl ve yöresi medreselerinde verilen Arapça eğitimi ve öğretimi
Arabic teaching and learning in the madrasas of Bingöl and its districts
EMRULLAH SAVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSAN AKDAŞ
- Küflü peynirlerden izole edilen küflerin moleküler tanımlanması ve karakterizasyonu
Molecular identification and characterization of moulds isolated from mouldy cheeses
HATİCE EBRAR KIRTIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET ARICI
- Bingöl yöresi Zazaca Türkülerde insan unsuru
Human factor in Zazaki folk songs in Bingöl
EMİN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF AYDOĞDU
- Bingöl yöresi Zazaca halk türküleri
The Zazaki folk songs of Bingöl
ABDULKERİM BOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ