Innovative service design in traditional Turkish cuisine: Design solutions for soups
Geleneksel Türk mutfağında yenilikçi servis tasarımı: Çorbalar için tasarım çözümleri
- Tez No: 961408
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL ÖZTÜRK, DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET CAN ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Güzel Sanatlar, Industrial Design, Gastronomy and Culinary Arts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Çorbalar, bitkisel ve hayvansal besinlerin sıvı içinde pişirilmesiyle hazırlanan, sulu veya koyu kıvamlı yemeklerdir. Yüksek besin değeri ve kültürel önemiyle Türk mutfağının vazgeçilmez bir parçası olan çorbalar, geniş bir tüketici kitlesi tarafından tercih edilmektedir. Bu tez, çorba sunumu ve tüketim biçimlerini iyileştirmeye yönelik yenilikçi bir tasarım önerisi sunmaktadır. Tasarım sürecinde, kullanıcı deneyimi merkez alınarak, kalan sıvının tek bir noktada toplanmasını sağlayan eğimli bir çorba kasesi geliştirilmiştir. Araştırma, evde aile yemekleri sırasında sofra ortamındaki gözlemlerle kullanıcı davranışlarına odaklanan saha çalışmasını içermektedir. Ayrıca, yapay zeka kullanılarak kurgusal restoranlar oluşturulmuş ve bu hayali mekanlarla yapay zeka tarafından üretilen diyaloglar aracılığıyla, önerilen tasarım hakkında röportaj yapılmıştır. Kurgusal senaryoların ardından, gerçek restoranlarla yapılan röportajlar, tasarımın pratikteki uygulanabilirliği ve kullanıcı algısına dair önemli içgörüler sağlamıştır. Geliştirilen çorba kasesinin, aynı estetik dilde tasarlanmış ana yemek ve tatlı tabaklarıyla daha geniş bir servis setine dönüştürülme potansiyeli olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışma, geleneksel Türk çorba kültürünü modern servis tasarım prensipleriyle birleştiren, nitel araştırma yöntemlerine dayalı, tasarım odaklı akademik bir çalışmadır. Gastronomi ve tasarım kesişiminde literatürdeki önemli bir boşluğu doldurarak, servis deneyimlerine yönelik yeni araştırma alanlarının açılmasına katkı sunmaktadır. Bu tez, Türk mutfağının servis tasarımına anlamlı bir katkı sunmayı ve duygusal değerler ile kültürel kimliği bir araya getirerek gündelik yeme-içme deneyimlerini yeniden düşünmeye davet etmektedir. Bu bağlamda, önerilen servis tasarımı yalnızca çorba sunumuna yönelik işlevsel bir çözüm olmanın ötesine geçerek, restoran deneyimlerinin ve ev içi yeme-içme pratiklerinin yeniden tasarlanmasına olanak tanımaktadır. Ayrıca, bu çalışma; yapay zekâ destekli kurgu üretimi ve deneyim odaklı prototipleme gibi çağdaş yöntemlerin tasarım araştırmalarına nasıl entegre edilebileceğine dair yeni bir perspektif ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Soups are dishes prepared by cooking plant-based and animal-based ingredients in liquid, resulting in a watery or thick consistency. With their high nutritional value and cultural significance, soups are an indispensable part of Turkish cuisine, preferred by a wide range of consumers. This thesis presents an innovative design proposal aimed at improving soup presentation and consumption practices. Centering the user experience in the design process, a sloped soup bowl was developed to allow the remaining liquid to collect at a single point. The research includes a field study focusing on user behavior through observations of table settings during family meals at home. Additionally, fictional restaurants were created using artificial intelligence and interviews about the proposed design were conducted through AI-generated dialogues set in these imaginary settings. Following the fictional scenarios, interviews with real restaurants provided important insights into the practical applicability of the design and user perceptions. The developed soup bowl was observed to have the potential to be expanded into a larger tableware set, comprising a main course plate and a dessert plate, designed in the same aesthetic language. This study is a design-oriented academic work, based on qualitative research methods, that combines traditional Turkish soup culture with modern service design principles. By addressing a significant gap in the literature at the intersection of gastronomy and design, it contributes to opening new research areas focused on service experiences. This thesis invites a reconsideration of everyday dining practices by bringing together emotional values and cultural identity and presents contemporary methods such as AI-assisted narrative generation and experience-focused prototyping as tools for design research.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet dönemi kültür ekseninde istanbul'da yeme içmealışkanlığının mutfak ve mekânlar üzerinde değişimi(1923-1960)
Change of food and drink habits in istanbul within thecultural axis of the republic period on cuisine andplaces (1923-1960)
FERİT ERCAN YARGUN
Doktora
Türkçe
2025
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiCumhuriyet Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİT YÜCEBAŞ
- Kentsel tasarımda hizmet tasarımı araçlarının kullanımı: Yeni bir yöntemsel perspektif
The use of service design tools in urban design: A new methodological perspective
İBRAHİM ÖZVARİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri Ürünleri TasarımıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR AKSEL ENŞİCİ
- Type 4 700 bar hydrogen storage tank optimization study
Tip 4 700 bar hidrojen depolama tankı optimizasyon çalışması
KADİR DEMİRCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET BALKAN
PROF. DR. NURİ BÜLENT ERSOY
- Design driven strategic renewal: Development of strategic design and design management capabilities in the Turkish ceramic sanitary ware industry
Tasarım tahrikli stratejik yenilenme: Türk seramik sağlık gereçleri endüstrisinde stratejik tasarım ve tasarım yönetimi becerilerinin gelişimi
FULDEN TOPALOĞLU
Doktora
İngilizce
2016
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Müşteri ve banka iş birliği ile değer ortak yaratımı: Hizmet baskın mantık (Servıce Domınant Logıc) ve hizmet mantığı (Servıce Logıc) perspektiflerinin elektronik cüzdanlar üzerinden uygulanması
Value co-creation in banking: Service-Dominant Logic and Service Logic perspectives via electronic wallets
ZÜBEYDE BUKET AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN VEYSEL ERTEMEL