Teachers' attitudes toward students' use of artificial intelligence: Scale development, reliability and validity study
Öğrencilerin yapay zeka kullanımına yönelik öğretmenlerin tutumları: Ölçek geliştirme, güvenilirlik ve geçerlilik çalışması
- Tez No: 962119
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ SAMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Teknolojileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Bu çalışmanın amacı, eğitim bağlamında öğrencilerin yapay zeka (YZ) kullanımına yönelik öğretmenlerin tutumlarını değerlendirmek için güvenilir ve geçerli bir ölçüm ölçeği geliştirmektir. Ölçek oluşturma süreci, kapsamlı bir literatür taraması yoluyla madde oluşturma, içerik geçerliliği için uzman değerlendirmesi, pilot uygulama, açıklayıcı faktör analizi (AFA), güvenilirlik analizi ve daha büyük bir örneklem üzerinde doğrulayıcı faktör analizi (DFA) içeren adımları izlemiştir. Başlangıçta 80 maddelik bir havuz oluşturulmuş ancak üç alan uzmanı ve bir Türkçe dil uzmanından alınan geri bildirimlere dayanarak 45 maddeye düşürülmüştür. 5 puanlı Likert ölçeği kullanılmış ve analizler SPSS ve SPSS AMOS aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Pilot çalışma (n = 135), AFA ve güvenilirlik değerlendirmeleri için ön veri sağlamıştır. Ölçeğin kesin versiyonu daha sonra daha büyük bir örnekleme (n = 375) uygulanmış ve DFA faktör yapısını doğrulamıştır. Ortaya çıkan model iyi uyum indekslerine sahiptir ve tüm boyutlar için iç tutarlılık güvenilirlik değerleri kabul edilebilir standartların üzerindedir. Ek olarak, tüm ölçek için Cronbach alfa değeri de (α = 0,826) ile iyi bir değer göstermiştir ve altı faktörlü yapının toplam varyansın %66,159'unu açıkladığı görülmüştür. Bulgular, kurulan ölçeğin öğretmenlerin öğrencilerin eğitimde YZ kullanımına ilişkin algılarını değerlendirmek için psikometrik olarak sağlam bir araç olduğunu göstermiştir. Bu çalışma, gelecekteki eğitimsel YZ araştırmaları ve politika formülasyonu için pratik ve test edilmiş bir araç sağlayarak literatüre katkıda bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to develop a reliable and valid measurement scale for assessing teachers' attitudes toward students' use of artificial intelligence (AI) in educational contexts. The scale construction process followed the steps which included item generation through a complete literature review, expert evaluation for content validity, pilot testing, exploratory factor analysis (EFA), reliability analysis and confirmatory factor analysis (CFA) on a larger sample. A pool of 80 items was initially established but was reduced to 45 items based on feedback from three field professionals and two Turkish language experts. A 5-point Likert scale was used, and the analyses were carried out through SPSS and SPSS AMOS. The pilot study (n = 135) provided preliminary data for EFA and reliability assessments. The definitive version of the scale was then administered to a larger sample (n = 375), and CFA confirmed the factor structure. The resulting model had reasonable fit indices and the internal consistency reliability values for all dimensions were above acceptable standards. Additionally, Cronbach's alpha value for the entire scale was also good with (α = 0.826) and it was seen that six-factor structure explained 66.159% of the total variance. The findings suggested that the established scale is a psychometrically sound tool for assessing teachers' perceptions of students' use of AI in education. This study contributes to the literature by providing a practical and tested instrument for future educational AI research and policy formulation.
Benzer Tezler
- Öğretmen adaylarının yapay zeka'ya ilişkin görüşleri
Pre-service teachers' perspectives on artificial intelligence
HAYDER GHALEB ALİ ALİ DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NURİ GÖMLEKSİZ
- Fen öğretiminde yapay zekâ ile belirlenen çoklu zekâ alanlarına göre hazırlanmış e-öğrenme ortamlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi
The analysis of e-learning settings, which are prepared on the basis of multiple intelligence domains determined by artificial intelligence in science instruction, as per different variables
BURCU ALAN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRİYE KIRBAĞ ZENGİN
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yapay zekâ uygulamalarına ilişkin farkındalıkları
Awareness of pre-service social studies teachers regarding artificial intelligence applications
DUYGU SELİN ARAMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL PEHLİVAN YILMAZ
- Öğretmenlik mesleğine karşı tutum ile akademik başarı arasındaki ilişkinin yapay sinir ağları ile analizi
Analysis of the relationship between attitudes towards teaching profession and academic achievement with artificial neural networks
NESİBE YORGANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET IŞIK
- Yapay zeka tabanlı problem çözme etkinliklerinin başarıya, inanca ve tutuma etkisi
The impact of artificial intelligence-based problem-solving activities on success, belief and attitude
EMRE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL YILDIRIM
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT DURAN