Allah lafızlarının Kur'ân nazmında özne olarak yer aldığı durumlar ve Türkçe meallere yansıyış biçimleri
Situations where the words of Allah are included as subjects in the Qur'an and the ways they are reflected in Turkish means
- Tez No: 962268
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ BULUT, PROF. DR. ABDURRAHMAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Belâgat, sözü doğru ve açık ifadelerle yerli yerinde, doğru zamanda ve muhatabın seviyesine göre ifade etme sanatıdır. Belâgat ilmi; meânî, beyân ve bedî' olmak üzere üç disiplinden oluşur. Bu üç temel disiplinden ilki olan meânî ilmi, sözü doğru ve açık ifadelerle yerli yerinde, doğru zamanda ve muhatabın seviyesine göre ifade etmenin ilkelerini inceleyen ilim dalıdır. İnsanlara gönderilen son ilâhî mesaj olan Kur'ân-ı Kerim, Arapçadır. Kur'ân'ın anlaşılabilmesi için Arapçanın tüm unsurlarıyla en iyi bir şekilde bilinmesi gerekir. Arapçanın doğru ve eksiksiz anlaşılması için de Arapça dilbilgisi kuralları yanında belâgat ilminin ve belâgat ilminin temelini teşkil eden meânî ilminin de bilinmesi büyük önem arz etmektedir. Aksi takdirde yanlış ve eksik anlamaların ortaya çıkması kaçınılmazdır. Bu çalışmanın konusu Kur'ân'da en çok yer alan“Allah”lafzının (lafzatullah) cümlenin temel ögesi olan özne (müsnedün ileyh) olarak geldiği âyetlerin tespiti, bu âyetlerde yer aldığı durumlar, bu durumların gereği, cümleye kattığı derinlik ve anlam katmanları incelenecektir. Ayrıca söz konusu olan âyetlerde Allah lafzının özne olarak bulunuş şeklinin söz dizimsel açıdan Türkçe ifadelere yansıyış biçimleri ve Türkçe meâllerdeki ifade edilen anlam yansımaları irdelenecektir. Bunun için öncelikle meânî ilmi ve bu ilmin en önemli ve kapsamlı konularından müsnedün ileyhin yani öznenin durumları hakkında bilgi verilecektir. Daha sonra“Allah”lafzının etimolojisi ve Kur'ân'da müsnedün ileyh olarak yer alan“Allah”lafızlarının bulunduğu durumlar incelenecek ve Türkçe meâllere yansıyışları hakkında bir analiz sunulacaktır. Bu analiz neticesinde söz konusu âyetlerin en uygun olduğu öngörülen Türkçe meâlleri ifade edilmeye çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Eloquence (belâgat) is the art of expressing words accurately, clearly, appropriately, at the right time, and according to the audience's level. The science of belâgat consists of three main disciplines: ma'ānī (semantics), bayān (clarity/expressiveness), and badī' (rhetorical embellishment). The first of these, ma'ānī, examines the principles of expressing words precisely, clearly, and suitably for the context and the audience. The Qur'an, as the final divine revelation, was revealed in Arabic. A comprehensive understanding of the Qur'an requires an in-depth knowledge of the Arabic language. In addition to Arabic grammar, the science of belâgat and, in particular, the principles of ma'ānī are essential for a correct and complete understanding of the Qur'an; otherwise, misinterpretations and misunderstandings are inevitable. This study focuses on the identification of the verses in which the most frequently mentioned divine name in the Qur'an, lafzatullah (the name“Allah”), functions as the subject (müsnedün ileyh) of a sentence. It examines the syntactic and rhetorical positions of lafzatullah in these verses, the underlying reasons for these placements, and the depth and layers of meaning they contribute to the sentences. Furthermore, the study explores how these verses are reflected in Turkish, analyzing the syntactic rendering and the conveyed meanings in Turkish translations of the Qur'an. To this end, the principles of ma'ānī and its significant topic of the subject will first be presented. Subsequently, the etymology of the name“Allah”and the occurrences of lafzatullah as subject in the Qur'an will be analyzed, followed by an examination of their reflection in Turkish translations. Based on this analysis, the study aims to identify the most appropriate Turkish renderings of these verses.
Benzer Tezler
- Vahyin isnadı problemi bağlamında kelâm-ı nefsî'nin mahiyeti: Adudüddin el-Îcî örneği
The nature of god's essential speech (al-Kalam al-Nafsi) and the issue of attribution of qur'ân's word: The case of azod Al-dîn al-Îjî
SALİH TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ABACI
- Fahreddin er. Razi tefsirinde cedel yöntemi
Fahreddin er. Razi expression method in the commentary
ŞENGÜL ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALİP ÖZDEŞ
- Kur'an'da kadınla ilgili kelimelerin semantik tahlili
Semantic analysis of words about women in the Qur'an
ESMA GÜNEŞ
- الأسرة في تفسير أبي السّعود (دراسة موضوعية)
Ebüssuûd tefsirinde aile (Objektif çalışma)
AZMEER RASOOL AL SURCHI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- Vahiy ve dil: İlahî sözün beşerî düzlemde yorumlanmasının hermenötik uzantıları
Revelation and language: Hermeneutical reflections on the interpretation of divine speech
MERVE PALANCİ
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED COŞKUN