Sınırda karbon düzenleme mekanizması kapsamında Türkiye'nin demir-çelik sektörünün rekabet gücü analizi
Competitiveness analysis of Turkey's iron and steel sector within the scope of the carbon border adjustment mechanism
- Tez No: 962278
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAT DAĞISTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, Avrupa Yeşil Mutabakatı, Demir-Çelik Sektörü, Dış Ticaret, Rekabet Gücünün Karşılaştırmalı Analizi, Carbon Border Adjustment Mechanism, European Green Deal, İron And Steel Sector, Foreign Trade, Comparative Analysis Of The Competitiveness
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Hüsnenur ERTEN, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Kapsamında Türkiye'nin Demir-Çelik Sektörünün Rekabet Gücü Analizi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Ticaret ve Pazarlama Tezli Yüksek Lisans, 2025 Avrupa Birliği tarafından Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde geliştirilen Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), yalnızca karbon emisyonlarını azaltmayı hedefleyen çevresel bir politika aracı değil; aynı zamanda karbon fiyatlandırmasını uluslararası ticaretin merkezine yerleştirerek küresel rekabet kurallarını yeniden tanımlayan stratejik bir düzenlemedir. SKDM, çevresel sürdürülebilirlik ile ekonomik rekabet arasındaki dengeyi yeniden kurarken, ticaret politikalarında yeşil dönüşümün norm haline gelmesini sağlayan yeni nesil bir mimari olarak öne çıkmaktadır. Bu tez çalışması, Türkiye'nin ihracatında önemli bir paya sahip olan demir-çelik sektörü odağında, SKDM'nin sektörel rekabet gücü üzerindeki potansiyel etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın bir uzantısı olarak 2023 yılında geçiş süreci başlatılan SKDM, 2026 itibarıyla mali yükümlülükleri de içerecek şekilde tam uygulama aşamasına geçecektir. Türkiye'nin henüz ulusal düzeyde etkin bir karbon fiyatlandırma sistemini uygulamaya koymamış olması ve emisyon raporlamasında şeffaf, izlenebilir bir altyapıya sahip olmaması; AB ile ticari entegrasyon düzeyi yüksek olan demir-çelik sektörü açısından ciddi uyum baskıları ve rekabet dezavantajı yaratma potansiyeli taşımaktadır. Tez kapsamında, SKDM'nin ticari ve yapısal boyutları değerlendirilmiş; Türkiye'nin mevcut hazırlıkları ve kurumsal kapasitesi analiz edilmiş; karşılaştırmalı analizler ve RCA-RXA hesaplamaları aracılığıyla sektörel rekabet gücü matematiksel olarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Hüsnenur ERTEN, Competitiveness Analysis of Turkey's Iron and Steel Sector within the Scope of the Carbon Border Adjustment Mechanism, Başkent University, Institute of Social Sciences, International Trade and Marketing with Thesis, 2025 The Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), developed by the European Union within the framework of the European Green Deal, is not only an environmental policy tool aimed at reducing carbon emissions, but also a strategic regulation that places carbon pricing at the core of international trade and redefines global competition rules. CBAM reshapes the balance between environmental sustainability and economic competitiveness, and emerges as a new-generation trade architecture where green transformation becomes the new norm in trade policies. This thesis aims to analyze the potential effects of CBAM on sectoral competitiveness, focusing on Turkey's iron and steel industry, which holds a significant share in the country's exports. As an extension of the European Green Deal, CBAM entered a transition phase in 2023 and is planned to be fully implemented with financial obligations by 2026. Turkey has not yet implemented an effective national carbon pricing system and lacks a transparent and traceable emission reporting infrastructure. This situation poses serious compliance pressures and potential competitive disadvantages for the iron and steel sector, which has strong trade integration with the EU. In this study, the commercial and structural aspects of CBAM are evaluated; Turkey's current preparations and institutional capacity are analyzed; and the sectoral competitiveness is mathematically examined through comparative analyses and RCA-RXA calculations.
Benzer Tezler
- Effects of carbon border adjustment mechanism: Carbon price scenarios and energy analysis for cement industry
Sınırda karbon düzenleme mekanizmasının etkileri: Çimento sektörü için karbon fiyatı senaryoları ve enerji analizi
LATİFE NUR DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA BERKER YURTSEVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ACUNER TÜRET
- Impact of carbon border adjustment mechanism on iron-steel and cement sectors in Turkey: A social accounting matrix multiplier analysis
Sınırda karbon düzenleme mekanizmasının Türkiye'deki demir-çelik ve çimento sektörlerine etkisi: Sosyal hesaplar matrisi çarpan analizi
AYŞEGÜL KILINÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYer Sistem Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU VOYVODA
DR. BORA KAT
- The circularization of the textile and ready-to-wear industry in Turkey: An evaluation in the context of the European green deal
Türk tekstil ve hazır giyim sektöründe döngüselleşmenin Avrupa yeşil mutabakatı bağlamında değerlendirilmesi
İBRAHİM ŞAPALOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS
DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
- Sınırda karbon düzenleme mekanizmasının dış ticarete etkileri: Hesaplanabilir genel denge analizi
The effects of the carbon border adjustment mechanism on foreign trade: A computable general equilibrium analysis
SEÇİL YILDIZ
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ÖZTÜRK
PROF. DR. OSMAN ORKAN ÖZER
- Carbon pricing in EU, evaluation of the relationship between carbon emissions and reflections on Turkey
Avrupa Birliği'nin karbon fiyatlandırması ve karbon emisyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi ve Türkiye'ye yansımaları
HAKAN BİLGEHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
EkonometriMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği İktisadı ve İşletme Anabilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK MESUT EREN