Sağlıklı yaşam merkezine başvuran kadınlarda metabolik sendrom risk etmenleri ile beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarının saptanması- Elbistan örneği
Determination of metabolic syndrome risk factors and nutrition and lifestyle habits among women applying to the healthy life center – the case of elbi̇stan
- Tez No: 962409
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA ESİN ÇOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sanko Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırma, Elbistan ilçesinde bir sağlıklı yaşam merkezine başvuran kadın bireylerde metabolik sendrom (MetS) risk etmenleri ile beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte yürütülen çalışma, 2024 yılı Ekim ile 2025 yılı Mart ayları arasında, 19–55 yaş aralığında olan ve klinik olarak metabolik sendrom tanısı almış 60 gönüllü kadın birey ile yürütülmüştür. Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, fiziksel aktivite düzeyleri, sigara-alkol kullanımı, öğün düzeni, besin tüketim sıklığı ve beslenme alışkanlıkları hakkında bilgi toplanmış; ayrıca antropometrik ölçümler (beden kütle indeksi, bel ve kalça çevresi, bel/kalça oranı) ile biyokimyasal parametreler (açlık kan şekeri, insülin, lipid profili) değerlendirilmiştir. Akdeniz Diyeti'ne uyum düzeyini belirlemek amacıyla 14 maddelik MEDAS (Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği) kullanılmıştır. Veriler SPSS programında tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizleri ve anlamlılık testleriyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların %86,7'si obez sınıfında yer almakta olup, tamamının bel çevresi ölçümleri yüksek risk düzeyindedir. BKİ ortalaması 36,47±6,92 kg/m², bel çevresi ortalaması 111,81±12,35 cm ve bel/kalça oranı ortalaması 0,91±0,17 olarak hesaplanmıştır. Kadınların %78,3'ünde yüksek total kolesterol, %65'inde yüksek LDL ve trigliserid düzeyleri, %98,3'ünde ise yüksek açlık plazma insülin seviyesi tespit edilmiştir. Ayrıca HDL düzeyi, katılımcıların %1,7 'sinde düşük bulunmuştur. Fiziksel aktivite düzeyi yüksek olan kadınlarda total kolesterol değerlerinin daha düşük olduğu istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p0,05). Bununla birlikte, besin tüketim sıklığı değerlendirildiğinde katılımcıların sebze, meyve, zeytinyağı ve süt ürünleri tüketim sıklıkları olması gereken miktarlara kıyasla yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak, metabolik sendrom tanısı almış kadın bireylerde yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının iyileştirilmesine yönelik bütüncül sağlık yaklaşımlarının uygulanması gerekliliği ortaya konmuştur. Akdeniz diyeti gibi bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış diyet modellerine uyumun artırılması, bireysel danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve fiziksel aktivite programlarının toplum temelli müdahalelerle desteklenmesi, metabolik sendromun önlenmesi ve yönetilmesinde etkili olacaktır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to investigate the relationship between metabolic syndrome (MetS) risk factors and nutritional as well as lifestyle habits among women attending a healthy living center in Elbistan district. Designed as a descriptive and cross-sectional study, it was carried out between October 2024 and March 2025 with 60 volunteer women aged 19–55 years who had been clinically diagnosed with MetS. Data were collected on participants' socio-demographic characteristics, physical activity levels, smoking and alcohol consumption, meal patterns, food frequency, and dietary habits. In addition, anthropometric measurements (body mass index, waist and hip circumference, waist/hip ratio) and biochemical parameters (fasting blood glucose, insulin, and lipid profile) were assessed. The 14-item Mediterranean Diet Adherence Screener (MEDAS) was used to evaluate adherence to the Mediterranean diet. Data were analyzed using descriptive statistics, correlation analyses, and significance tests via the SPSS software. According to the findings, 86.7% of participants were classified as obese, and all had waist circumference measurements at high-risk levels. The mean BMI was 36.47±6.92 kg/m², waist circumference 111.81±12.35 cm, and waist/hip ratio 0.91±0.17. Elevated total cholesterol, LDL, and triglyceride levels were observed in 78.3% and 65.0% of women, respectively, while 98.3% showed high fasting plasma insulin levels; only 1.7% had low HDL levels. Women with higher physical activity levels had significantly lower total cholesterol values (p0.05). Despite this, the frequency of vegetable, fruit, olive oil, and dairy consumption was found to be higher than the recommended amounts. In conclusion, the findings highlight the necessity of implementing holistic health approaches to improve lifestyle and dietary habits among women diagnosed with MetS. Increasing adherence to scientifically proven dietary models such as the Mediterranean diet, expanding access to individualized counseling services, and supporting physical activity through community-based interventions may play a crucial role in the prevention and management of MetS.
Benzer Tezler
- Obezite ve anemi ilişkisinin farklı antropometrik yöntemler ile değerlendirilmesi
Evaluation of anemia and obesity by different anthropometric methods
ÇİĞDEM DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZBAN ESEN KARACA
- Zayıflamak amacıyla özel bir merkeze başvuran yetişkin kadınların fiziksel aktivite ve beslenme durumlarının değerlendirilmesi
The evaluation of physical activity and nutritional status in females applicated to a slimming center in order to loose weight
IŞIN SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE AKAL YILDIZ
- Özel bir beslenme danışmanlık merkezine başvuran obez kadınların öz yeterlilik ve beslenme durumlarının vücut ağırlığı yönetimi programı ile değerlendirilmesi
A special nutrition counseling center to applicant obese women 's self- sufficiency and nutritional status of body weight management and evaluation program
DİDEM YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN PEKCAN
- The influence of coffee consumption frequence on ldl cholesterol and total cholesterol
Kahve tüketim sıklığının LDL kolesterol ve total kolesterol seviyelerine etkisi
PINAR ERMİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Beslenme ve DiyetetikYeditepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA DEMİR
- Malatya sağlıklı yaşam merkezine başvuran hafif şişman ya da şişman kadınlarda demir eksikliği anemisi sıklığı ve diyet tedavisine etkisi
Prevalance of iron deficiency anemia in overweight or obese women admitted to Malatya wellness center and effect to dietary treatment
ÇİĞDEM BOZKIR