Geri Dön

Bourdieu'nün merceğinden 1970'lere bir bakış: Edebiyat eğitiminde bir alan mücadelesi örneği

A perspective on the 1970s through bourdieu's lens: A case of field struggle in literature education

PDF İndir

  1. Tez No: 962514
  2. Yazar: ZAHİT YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ALTUĞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

Bu tez çalışması 1976 edebiyat müfredatına ve Mehmet Kaplan'ın müfredat için yazdığı ders kitaplarına odaklanmıştır. Bu noktada Tanzimat'tan başlayıp Cumhuriyet'in kuruluşuna, oradan 1970'li yıllara dek yürürlüğe giren edebiyat müfredatı ve ders kitapları, zamanla değişen edebiyat eğitimine bakışı anlamlandırmak için amaç, yöntem, ders bölümleri, eser-yazar seçimi ve öğretmene verilen insiyatif yönüyle analiz edilmiştir. Ayrıca dergilerde yapılan tartışmaların edebiyat eğitimine bakışı dönüştürmedeki rolü ile bu analiz desteklenmiştir. Bu analiz boyunca ideoloji ile edebiyat eğitimi arasında bağ kurmak için Bourdieu'nün hâkim beğeni, sembolik şiddet, alan, pedagojik otorite ve pedagojik mesai kavramları kullanılmıştır. Bu kavramların ışığında özellikle 1970'li yılların edebiyat eğitiminde kritik bir eşik olduğu, hâkim beğenide bir alan mücadelesine yol açtığı anlaşılmıştır. Bu mücadele akademik yayınlar, meclis tartışmaları ve dergi yazıları üzerinden incelenmiştir. İncelemeyi derinleştirmek adına 1976 müfredatı ve Mehmet Kaplan'ın ders kitapları kendisine yöneltilen kurum, dergi ve yazarların eleştirileri üzerinden ele alınmıştır. Tüm bu değerlendirmeler ışığında Milliyetçi Cephe Hükümeti'nin birçok alanda olduğu gibi edebi eğitim alanındaki Kemalist hâkim beğeniyi milliyetçi muhafazakâr yönde değiştirmeye çalıştığı görülmüştür. Bunun için seçilen Mehmet Kaplan'ın da mensup olduğu Aydınlar Ocağı'nın Türk-İslam sentezi görüşünü ders kitaplarına ideoloji, yöntem, yazar-eser seçimi, kavramların yeniden anlamlandırılması yönüyle tatbik ettiği sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

This thesis focuses on the 1976 literature curriculum and the textbooks written by Mehmet Kaplan for it. Literature curricula and textbooks from the Tanzimat period to the Republic and into the 1970s are analyzed in terms of objectives, methods, course content, author-work selection, and the level of teacher autonomy to understand changing approaches to literature education. The analysis is supported by discussions in literary journals that influenced these shifts. To explore the link between ideology and literature education, Bourdieu's concepts—dominant taste, symbolic violence, field, pedagogical authority, and pedagogical work—are used. These concepts reveal that the 1970s marked a critical point in literature education, triggering a field struggle within the dominant taste. This struggle is examined through academic publications, parliamentary debates, and journal articles. To deepen the analysis, the 1976 curriculum and Kaplan's textbooks are reviewed through critiques by institutions, journals, and writers. The findings show that, as in other areas, the Nationalist Front Government (Milliyetçi Cephe Hükümeti) aimed to shift the dominant Kemalist taste in literature education toward a nationalist-conservative one. It is concluded that the Aydınlar Ocağı, of which Kaplan was a member, implemented its Turkish-Islamic synthesis in the textbooks through ideology, method, author-work selection, and the reinterpretation of key concepts.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    925433

    Haber medyasının dijital dönüşümü ve veri gazeteciliği uygulamaları: Birleşik Krallık'taki haber odaları üzerine bir alan araştırması

    Digital transformation of news media and data journalism practices: A field study on newsrooms in The United Kingdom

    AHMET BUĞRA KALENDER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    GazetecilikSelçuk Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. METE KAZAZ

  2. Tez No

    794640

    Consuming and consumed bodies: Objects and subjects of culture in selected novels of Ian McEwan

    Tükenen ve tüketen bedenler: Ian McEwan'ın seçilmiş eserlerinde kültürün nesneleri ve özneleri

    GAYE KURU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İngiliz Dili ve EdebiyatıPamukkale Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MERYEM AYAN

  3. Tez No

    879312

    Digital bridges: The role of information and communication technology in facilitating social cohesion for Syrian migrant women in Türkiye

    Dijital köprüler: bilgi ve iletişim teknolojilerinin Türkiye'deki Suriyeli göçmen kadınların toplumsal uyum sağlamalarını kolaylaştırmadaki rolü

    NESLİHAN ÇAKMAK MEMİŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İletişim Bilimleriİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    İletişim ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. EMEL ÖZDORA

  4. Tez No

    882267

    An analysis of capitals, investments, and conversions in localisation from the perspective of the sociology of translation

    Yerelleştirme alanındaki sermayelerin, yatırımların ve dönüşümlerin çeviri sosyolojisi perspektifinden incelenmesi

    DİLRUBA TEMUÇİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ATALAY GÜNDÜZ

    DOÇ. DR. MEHMET CEM ODACIOĞLU

  5. Tez No

    542893

    Bourdieu'nun sermaye türlerinin işletme mezunlarının istihdamındaki rolü

    The role of Bourdieu's capital types on employment of business administration bachelors

    SEMEN DEDE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İşletmeBahçeşehir Üniversitesi

    İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR ÜNLÜ

Geri Dön