Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ailelerde yaşam kalitesi, evlilik uyumları, affedicilik ve bazı demografik değişkenlerin incelenmesi
An examination of quality of life, marital adjustment, forgiveness, and some demographic variables in families with special needs children
- Tez No: 962745
- Danışmanlar: PROF. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, evlilik uyumu, affedicilik, özel gereksinimli çocuk, aile, Quality of life, marital adjustment, forgiveness, special needs children, family
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
ÖZET Bu çalışmanın temel amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam kalitesi ile evlilik uyumu ve affedicilik düzeyleri arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Yaşam kalitesi değişkeninin bazı demografik özellikler (yaş, eğitim düzeyi, gelir seviyesi, çocuğun cinsiyeti, engel türü vb.) açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma, nicel bir yaklaşım benimsenerek ilişkisel tarama modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden 0–18 yaş arası özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinden amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen 250 kişilik bir grup oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği (BCAYKÖ), Yakın Doğu Evlilik Uyum Ölçeği (YDEUÖ) ve Affedicilik Ölçeği (AÖ) kullanılmıştır. Elde edilen veriler, Pearson korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi, bağımsız örneklemler t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleriyle istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, aile içi ilişkiler ve sosyal destek mekanizmalarının yaşam kalitesine etkisini ortaya koymaktadır. Araştırma sonucunda, yaşam kalitesi ile evlilik uyumu arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Affedicilik ile yaşam kalitesi arasında doğrudan anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Evlilik uyumu, yaşam kalitesini anlamlı düzeyde yordarken, affedicilik yordayıcı bir değişken olarak etkili olmamıştır. Demografik değişkenlerden eğitim durumu ve gelir düzeyi bazı alt boyutlarda yaşam kalitesini anlamlı biçimde farklılaştırmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, aile danışmanlığı yaygınlaştırılmalı, affedicilik becerileri desteklenmeli, sosyal destek sistemleri güçlendirilmelidir. Ayrıca daha derinlemesine nitel araştırmalar önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This research explores the associations among quality of life, marital adjustment, and forgiveness in families raising children with special needs. Examines whether quality of life varies significantly based on demographic factors such as parents' age, educational attainment, income level, the gender of the child, and the type of disability. A quantitative research design utilizing a relational survey model was adopted. The sample comprised 250 parents of children aged 0–18 who were enrolled in special education and rehabilitation centers in Istanbul. Data were gathered using the Beach Center Family Quality of Life Scale (BCFQoLS), the Near East Marital Adjustment Scale (NEMAS), and the Forgiveness Scale (FS). Statistical analyses included Pearson correlation, multiple regression analysis, independent samples t-test, and one-way ANOVA. The results indicated a significant positive association between quality of life and marital adjustment, whereas no meaningful correlation was found between forgiveness and quality of life. While marital adjustment significantly predicted overall quality of life, forgiveness was not a significant predictor. Among the demographic variables examined, parental education and income levels were found to have a significant impact on certain subdomains of family quality of life. These findings underscore the importance of marital cohesion and socioeconomic conditions in influencing the quality of life among families of children with special needs. Based on the findings of the study, it is recommended that family counseling services be expanded, forgiveness-related skills be supported, and social support systems be strengthened. Furthermore, more in-depth qualitative research is suggested to better understand the experiences of these families
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık arasındaki ilişkiler
Analysis of the relationship between the quality of life, hopelessness and resilience in families of children with disabilities
GÖZDE DEMİRAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitelerinin farklı demografik değişkenler açısından incelenmesi
Examining quality of life among families of childrenwith special needs based on different demographicvariables
ZUZAN SEVEN
- Özel gereksinime ihtiyacı olan çocuklara sahip anne babalarda travma sonrası büyüme psikolojik dayanıklılık ve yaşam kalitesi
Posttraumatic growth, psychological resilience and quality of life in father and mothers of children with special needs
GÜLŞEN FİLAZOĞLU ÇOKLUK
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin eş desteği ile aile yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between spousal support and family quality levels of mothers withspecial needs children
ECEMNUR BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALUK YAVUZER
- Zihinsel yetersizlik tanısı almış özel gereksinimli bireylerin ailelerinin aile yaşam kalitesi algılarının incelenmesi
Investigation of the perceptions of the family quality of life of the families of individuals with special needs diagnosed with intellectual disability
GÜLİSTAN TURHAL KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR BARUT