Comparing the effectiveness of expert-written text, AI-generated text, and interactive ai dialogues on students' conceptual understanding of heat and temperature
Öğrencilerin ısı ve sıcaklık konusundaki kavramsal anlayışlarında uzman tarafından yazılmış metin, yapay zeka tarafından oluşturulan metin ve etkileşimli yapay zeka diyaloglarının etkinliğinin karşılaştırılması
- Tez No: 962889
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER FARUK ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Bu çalışma, öğrencilerin ısı ve sıcaklığa ilişkin kavramsal anlayışlarını geliştirmede Üretken Yapay Zeka'nın (GAI) rolünü deneysel olarak araştırmaktadır. Türkiye'nin Ankara ili Çankaya ilçesindeki Anadolu Liselerinde öğrenim gören 413 10. sınıf öğrencisi ile yapılan yarı deneysel Solomon Dört Grup desenine dayalı çalışmada, ısı ve sıcaklık hakkındaki kavram yanılgılarını gidermeye yönelik üç farklı müdahalenin etkililiği karşılaştırılmıştır: uzman tarafından yazılan kavramsal değişim metni, yapay zeka tarafından oluşturulan kavramsal değişim metni ve ChatGPT ile gerçekleştirilen etkileşimli diyalog. Önceki akademik başarının, kişisel epistemolojinin ve meta bilişsel okuma stratejilerinin düzenleyici etkileri, Negatif Binom Genelleştirilmiş Doğrusal Model kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular, her iki kavramsal değişim metin müdahalesinin de (uzman ve AI tarafından oluşturulan) yanlış anlamaları azaltmada etkileşimli AI diyaloğundan eşit ve önemli ölçüde daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır; etkileşimli AI diyaloğu, kontrol grubuna göre anlamlı bir avantaj sağlamamıştır. Müdahalelerin etkliliği yalnızca yüksek başarı gösteren öğrencilerle sınırlı olduğu görülmüştür. Öğrencilerin bilginin gerekçelendirilmesi ve bilginin değişebilirliği hakkındaki inançları, genel okuma stratejisine yönelik üstbilişsel farkındalık seviyeleri sonuçları anlamlı şekilde düzenlemiştir. Araştırmada, Üretken Yapay Zekâ'nın pedagojik değerinin, henüz etkileşimli otonom bir öğretmen rolünü üstlenmekten ziyade, yapılandırılmış yönlendirmelere dayalı içerik üretiminde olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study empirically investigates the role of Generative Artificial Intelligence (GAI) in improving students' conceptual understandings of heat and temperature. Using a quasi-experimental Solomon Four-Group design with 413 10th-grade students studying in Anatolian High schools in Çankaya district of Ankara, Türkiye, the study compared the effectiveness of three distinct interventions targeting misconceptions about heat and temperature: an expert-written conceptual change text (CCT), an AI-generated CCT, and an interactive dialogue with ChatGPT. The moderating effects of prior academic achievement, personal epistemology, and metacognitive reading strategies were analyzed using a Negative Binomial Generalized Linear Model. Findings reveal that both CCT interventions—expert and AI-generated—were equally and significantly more effective at reducing misconceptions than the interactive AI dialogue, which offered no significant advantage over the control group. Intervention benefits were almost exclusively limited to high-achieving students. Students' personal epistemologies about the justification of knowledge and changeability of knowledge, and their metacognitive awareness of global reading strategies, also significantly moderated the results. The research concluded that the pedagogical value of GAI lies not yet in functioning as an interactive tutor, but rather in producing content guided by structured prompts.
Benzer Tezler
- Horon müziklerinin kemana uyarlanmasına yönelik bir yöntem önerisi ve kullanılabilirlik durumunun değerlendirilmesi
A method proposal for adapting horon music to violin and evaluation of usability
ARMAĞAN ERMAN
- Kavram yanılgılarını belirlemede yapılandırılmış grid ve üç aşamalı test yöntemlerinin karşılaştırılması
Comparison of configured grid and three-stage test methods in determining misconceptions
SEVİL GÖKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KELECİOĞLU
- Dil bilgisi öğretiminin anlatma becerilerine etkisi üzerine uzman görüşleri
Expert reflections upon the influence of grammar teaching on expression skills
AYÇE CANSU YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TÜRKEL
- Yapılandırılmış iletişim gridi tekniğinin öğrenci performansını ölçme süreci açısından etkililiğinin incelenmesi
An investigation into the effectiveness of structural communication grid technique on the student performance in the aspect of measurement process
AYSUN ÇAKMAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BAYRAM BIÇAK
- Suzuki keman metodunun Türkiye'de kullanımına ilişkin inceleme
A study on the use of the suzuki violin method in Turkiye
SÜREYYA SUDE KAR MALIÇOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiPerformans Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET HAKAN ŞENSOY