'Dondurmacı' ve 'Şehnaz Hanım Koleji' hikâyeleri örneğinde fiillerde çok anlamlılık
Polysemy in elephants in the stories of Dondurmacı and Şehnaz Hanim Koleji
- Tez No: 963375
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET BÜYÜKAKKAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Bu tez çalışması, İmdat Avşar'ın“Soğuk Rüya”adlı öykü kitabındaki“Dondurmacı”ve“Şehnaz Hanım”hikâyesinde yer alan fiilleri çok anlamlılık bağlamında ele almak için hazırlanmıştır. Çok anlamlılık, dilbilim ve edebiyatın ortak alanında yer alan, bir kelimenin bağlama göre farklı anlam kazanma olgusunu ifade etmektedir. Çalışma iki ana bölümde şekillendirilmiştir. Birinci bölümde, dilin temel işlevlerinden biri olan anlam üretimi detaylı bir şekilde ele alınmış ve bu kapsamda dil, dilbilim, anlam ve anlambilim gibi kavramlar üzerinde durulmuştur. Anlam türleri, bağlam ve anlam ilişkisi ile fiiller üzerine yapılan çok anlamlılık çalışmaları örneklerle desteklenmiştir. İkinci bölümde, doğrudan hikayelerdeki fiiller üzerinde durulmuştur ve et-, bil-, ol-, ver- gibi yaygın kullanıma sahip fiiller ve bunlara bağlı olarak kullanılan birleşik fiiller hariç tutulmuştur. Geriye kalan fiiller alfabetik olarak sıralanarak çok anlamlılık açısından değerlendirilmiştir. Bu fiillerin metin içindeki kullanımları analiz edilerek cümle bağlamında kazandıkları anlam değişikleri tespit edilmiştir. Bunlarla birlikte fiillerin temel anlamları Türk Dili Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, Ötüken Türkçe Sözlük ve Dil Bilgisi Terimler Sözlüğü doğrultusunda açıklanmış; temel anlamdan türeyen yan anlamlar Doğan Aksan'ın“Anlambilim ve Türk Anlambilimi Üzerine”adlı kitabında yer alan yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma“Dondurmacı”ve“Şehnaz Hanım Koleji”hikâyesinde fiillerdeki çok anlamlılığın sunduğu zenginliği ortaya koymaktadır. Çalışmanın hem İmdat Avşar'ın eserlerinin daha derinlemesine anlaşılmasına hem de Türkçede çok anlamlılık üzerine yapılan araştırmalara katkı sağlaması umulmaktadır. Bu incelemenin dilbilim ve edebiyat alanındaki diğer araştırmacılar için değerli bir kaynak olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the verbs in İmdat Avsar's short story collection Soğuk Rüya, specifically in the stories Dondurmacı and Şehnaz Hanım, within the framework of polysemy. Polysemy, situated at the intersection of linguistics and literature, refers to the phenomenon where a word acquires different meanings depending on context. The study is structured into two main sections. In the first section, meaning production, one ofa the fundamental function of language. Concepts such as language, linguistics, meaning, and semantics are discussed in depth, supported by examples illustrating, different types of meaning the relationship between context and meaning and polysemy studies condycted on verbs. In the second section the focus is directly on the verbs within the stories. Commonly used verbs such as et-, bil-, ol-, ver- and their compound formsa re excluded from the study. The remaining verbs are listed alphabetically and analyzed from a polysemic perspective. Their usage within the text is examined identifying semantic shifts within sentence contexts.Additionally the fundamental meanings of the verbs are explained using the Turkish Language Association Current Turkish Dictionary, Otuken Turkish Dictionary and the Terminology Dictionary of Grammar. Derived secondary meanings are evaluated following the methods outlined in Doğan Aksan's book Anlambilim ve Türk Anlambilimi üzerine. In conclusion, this study reveals the richness of polysemy present in the verbs used in Dondurmacı and Şehnaz Hanım Koleji. It is hoped that this research will contribute both to a deeper understanding of İmdat Avşar's work and to studies on polysemy in Turkish. This analysis is considered a valuable resource for researchers in linguistics and literature.
Benzer Tezler
- Exploring dynamics between emotions and professional commitment of a language teachers: A single case study
Bir dil öğretmenin duyguları ile mesleki bağlılığı arasındaki dinamiklerin incelenmesi: Vaka çalışması
AYŞE BEYZA ŞAHİN YILDIRIM
Doktora
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimÇağ Üniversitesiİngiliz Dili Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEHNAZ ŞAHİNKARAKAŞ
- Okul öncesi dönemdeki çocuklarda bakış açısı alma becerileri, duygu düzenleme ve ahlak gelişiminin davranış sorunları ile ilişkisi
The relationship between preschoolers' perspective-taking skills, emotion regulation, moral development, and problem behaviors
SEMA EREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHUNDE ÖKTEM
- İmam hatip liselerinde Arapça öğretmenlerinin yöntem bilgisi yeterlikleri (İstanbul örneği)
Methodological competencies of Arabic teachers at imam hatip high schools (İstanbul example)
AYŞEGÜL DONDURMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiArap Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI
- Kararlı koroner arter hastalarında koroner arter hastalığı konsorsiyum skoru ve fetuin-a düzeyi ile koroner kalsifikasyon ve koroner arter hastalığı yaygınlığının ilişkisinin incelenmesi
Cad consortium score at stable coronary artery disease patients and the corralation between fetuin-a levels and coronary calcification and cad equivalance
ENGİN DONDURMACI
Tıpta Uzmanlık
İngilizce
2018
KardiyolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET OĞUZ BAKTIR
- Yabancılara Türkçe öğretiminde İmdat Avşar'ın Dondurmacı hikâyesinin B1 seviyesinde uyarlanması
Adaptation of İmdat Avşars Ice Cream man story at B1 level in teaching Turkish to foreigners
ŞEYMA YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BÜYÜKAKKAŞ