Dijital çağda endüstri 4.0 süreci ve yapay zekâ teknolojileriyle dönüşen gazetecilik pratikleri: sektör açısından bir değerlendirme
Industry 4.0 process in the digital age and journalism practices transformed with artificial intelligence technologies: an evaluation for the sector
- Tez No: 963522
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÖZGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, Algoritmik Gazetecilik, Endüstri 4.0, Dijital Çağ, Medya, Artificial Intelligence, Algorithmic Journalism, Industry 4.0, Digital Age, Media
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 358
Özet
Endüstri 4.0'ın başat teknolojilerinden biri olarak yapay zekâ, enformasyon ve yazılım sistemleri üzerine olan ve en temelde daha iyi yaşam koşullarını ve yüksek standartları hedefleyen dinamik bir çalışma alanıdır. İnsan zekâsına ait karmaşık zihinsel süreçlerin bilgisayar sistemleri tarafından gerçekleştirilebilmesi düşüncesine dayanan yapay zekâ, üretim ilişkileri bağlamında ekonomik, dönüşen iletişim- etkileşim süreçleri bağlamında ise toplumsal ve kültürel boyutları olan kapsamlı bir gerçekliktir. Sayısal verilerin her geçen gün daha önemli olduğu dijital çağda yapay zekâ farklı sektörlerde ve meslek alanlarında yerini almaya başlamıştır. Bu bağlamda dijitalleşme ve beraberinde gelen büyük veri gerçeği ile yüzleşen gazetecilik mesleği ya da daha genel bir yaklaşımla medya, büyük bir dönüşümün eşiğindedir. Yapay zekâ yazılımlarının gazetecilik pratiklerinde yer alması, makine öğrenmesi ile algoritmalar üzerinden sayısal verilerin toplanma, yorumlanma ve hesaplanma süreçleri üzerine işlemektedir. Önceleri sayısal verilerin ön planda olduğu finans, meteoroloji ve spor haberlerinde kullanılan yapay zekâ, basit raporlandırma işlevinden çok ötede, yeni nesil gazetecilik pratiğinin önemli bir alt yapısal unsuru olarak daha geniş bir uygulama alanında gelecek vaat etmektedir. Çalışmada gazetecilik mesleğinin geleceği açısından kritik bir öneme sahip olan yapay zekâ teknolojilerinin medya alanındaki yeni uygulamaları ve gazetecilik pratiklerine yansımaları, medya sektörü açısından mevcut ve potansiyel etkileri bağlamında ortaya konulmuştur. Tematik ve betimsel analiz yöntemlerinin bir arada kullanıldığı çalışmada veri toplama tekniği olarak yarı yapılandırılmış görüşme ve literatür taramasına başvurulmuştur. Araştırma kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi üzerinden elde edilen nitel veriler Maxqda programı üzerinden analiz edilip anlamlı okumalar yapılmıştır. Tekno iyimser ve kötümser yaklaşımın aynı anda yer verildiği çalışmada, içeriğe ilişkin faklı boyutlar kuramsal çerçevede kapsamlı biçimde ele alınmıştır. Çalışmada geçen“sektör”kavramı gazeteciler ve gazetecilik mesleğinin özelinde daha kapsayıcı ve bütüncül bir değerlendirme yapılabilmesi adına tercih edilmiştir. Araştırma neticesinde gazetecilerin belli endişelere rağmen yapay zekâya yönelik genel yaklaşımlarının olumlu olduğu, yapay zekâya ilişkin herhangi bir mesleki eğitim sağlanmadığı ve medya kuruluşlarının altyapı ve teknolojik donanımlarının yapay zekâ temelli gazetecilik faaliyetleri için yetersiz bulunduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
As one of the leading technologies of Industry 4.0, artificial intelligence is a dynamic field of study that focuses on information and software systems and fundamentally aims for better and improved living conditions. Artificial intelligence, which is based on the idea that complex mental processes belonging to human intelligence can be realized by computer systems, is a comprehensive reality that has economic dimensions in the context of production relations and social and cultural dimensions in the context of transforming communication-interaction processes. In the digital age, where numerical data is becoming more and more important every day, artificial intelligence and computer technologies have begun to take their place in many different sectors and professional fields. In this context, the profession of journalism, or more generally the media, is on the verge of a major transformation as it faces the reality of digitalization and the big data that comes with it. The inclusion of artificial intelligence software in journalism practices is based on the processes of collecting, interpreting and calculating numerical data through machine learning and algorithms. Artificial intelligence, which was previously used in financial, meteorological and sports news where numerical data was at the forefront, promises a wider range of applications as an important infrastructure element of the new generation journalism practice, far beyond simple reporting functions. In this study, new applications of artificial intelligence technologies, which are of critical importance for the future of the journalism profession, in the media field and their reflections on journalism practices are presented in the context of their current and potential effects on the media sector. In the study where thematic and descriptive analysis methods were used together, semi-structured interview and literature review were used as data collection techniques. Within the scope of the research, the qualitative data obtained through the semi-structured interview method were analyzed through the Maxqda program and meaningful readings were made. In the study, where the techno-optimistic and pessimistic approaches are included simultaneously, different dimensions related to the content are comprehensively addressed within a theoretical framework. The concept of“sector”in the study was preferred in order to make a more comprehensive and holistic evaluation specifically for journalists and the journalism profession. As a result of the research, it was concluded that despite certain concerns, journalists' general approach to artificial intelligence is positive, no vocational training is provided on artificial intelligence, and the infrastructure and technological equipment of media organizations are found to be insufficient for artificial intelligence-based journalism activities.
Benzer Tezler
- Moda tasarımında eko-inovasyon ve 3 boyutlu ekolojik giysi koleksiyon önerisi
Eco-innovation in fashion design and proposal for a 3D ecological clothing collection
AYSUN MOLLA KESOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2025
Giyim EndüstrisiHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM DEMİR ÖZTÜRK
DOÇ. DR. ZEHRA DOĞAN SÖZÜER
- Dijital çağda siber güvenlik ve istihbarat: Riskler ve stratejik yaklaşımlar
Cybersecurity and intelligence in the digital age: Risks and strategic approaches
CEREN ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Uluslararası İlişkilerMilli Savunma Üniversitesiİstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKAN YAŞAR
- Endüstri 4.0'ın karakteristiği ve yeni dünya düzeninde toplumsal eşitsizlikler
Characteristics of the industry 4.0 age and social inequalities in the new world order
İDİL ERDOĞAN
- Dijitalleşme sürecinde bankacılık sektörü: Konut kredilerinde dijital dönüşüm ve etkileri
Banking sector in the digitalization process: Digital transformation in mortgage loan and its effect
GÜLBEYAZ ÇALIŞ
- Disiplinler arası proje geliştirmede nesnelerin interneti (IoT) deneyimi: Bilişim teknolojileri ve fen bilgisi öğretmen adayları örneği
Internet of things (IoT) experiences in developing interdisciplinary projects: Example of information technologies and science teacher candidates
ALİYE SARAÇ
Doktora
Türkçe
2020
Bilim ve TeknolojiMarmara ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ÖZDENER DÖNMEZ