Sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve vergi politikası: Seçilmiş OECD ülkeleri örneği
Sustainable development goals and tax policy: The case of selected OECD countries
- Tez No: 964037
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞANSEL ÖZPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
Bu çalışma, sürdürülebilir kalkınma hedeflerini (SKH) ulusal ve uluslararası politika tasarımının merkezine yerleştirerek vergi politikalarının yalnızca gelir sağlama değil, aynı zamanda ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarda kaynak tahsisini yönlendirme işlevini analiz etmektedir. Literatürde SKH üzerindeki etkiler çoğunlukla tek boyutlu göstergelerle incelenmişken, bu araştırma vergi yapısı, eğitim kalitesi ve yolsuzluk algısını bütüncül bir çerçevede ele alarak mevcut boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Dolayısı ile bu çalışmanın temel amacı, sürdürülebilir kalkınma temel ve alt hedeflerinin gerçekleştirilmesinde vergi politikalarının rolünü çok boyutlu ve ampirik bir yaklaşımla değerlendirmek ve bu bağlamda sürdürülebilir vergi politikası kavramını kuramsal ve analitik bir zemine oturtmaktır. Veri seti, kurumsal yapı ve sosyo-ekonomik benzerlik kriterleri dikkate alınarak seçilen 25 OECD ülkesinden oluşmaktadır. Analiz sürecinde, veri durağanlığının incelenmesi amacıyla yatay kesit bağımlılığını dikkate alan panel birim kök testleri (ör. Pesaran CIPS) uygulanmış; uzun dönem ilişkilerin varlığı Westerlund panel eşbütünleşme testi ile sorgulanmıştır. Tahmin aşamasında hem sabit etkiler panel regresyon modeli hem de dinamik panel yöntemleri (Arellano-Bond, Blundell-Bond sistem GMM) kullanılarak endojenlik ve dinamik etkileşimler kontrol altına alınmıştır. Ayrıca yatay kesit bağımlılığına karşı CCE yöntemleriyle model sağlamlığı güçlendirilmiştir. Bulgular, merkezi ve yerel vergi yapılarının SKH'nin farklı boyutları üzerinde zaman ve mekâna bağlı olarak değişen etkiler yarattığını göstermektedir. Eğitim kalitesi ve yolsuzluk algısı, bu etkilerin yönünü ve büyüklüğünü belirleyen kritik sosyal göstergeler olarak öne çıkmaktadır. Kısa vadede bazı değişkenlerin sınırlı veya belirsiz etkileri, sürdürülebilir kalkınmanın uzun vadeli, çok boyutlu ve kurumsal kapasiteyi güçlendiren stratejiler gerektirdiğini ortaya koymaktadır. Özellikle yerel yönetimlerin mali kapasitesinin artırılması ve kurumsal reformların yaygınlaştırılması, SKH'nin başarısında belirleyici bir rol oynamaktadır. Araştırma, sürdürülebilir kalkınmayı yalnızca ekonomik büyüme ekseninde değil; sosyal adalet, çevresel denge ve kurumsal yönetişim gibi dört temel boyutu kapsayan bütüncül bir yaklaşımla ele almaktadır. Böylece kalkınmanın adil, kapsayıcı ve uzun vadeli bir süreç olduğu vurgulanmaktadır. Literatürde nadir görülen şekilde, SKH genel ve alt hedeflerinin tamamını kapsayan panel veri analizi ile vergi yapılarının ilişkisini incelemesi, çalışmaya hem teorik hem de ampirik açıdan özgün değer kazandırmaktadır. Türkiye'ye yönelik değerlendirmeler ve politika önerileri ise araştırmanın uygulama boyutunu güçlendirmektedir.
Özet (Çeviri)
This study analyzes the role of tax policies in directing resource allocation not only in terms of revenue generation but also in economic, social, and environmental dimensions by placing sustainable development goals (SDGs) at the center of national and international policy design. While the effects on SDGs have mostly been examined using single-dimensional indicators in the literature, this research aims to fill the existing gap by addressing tax structure, education quality, and perceptions of corruption within a holistic framework. Therefore, the primary objective of this study is to evaluate the role of tax policies in achieving the SDG goals and targets through a multidimensional and empirical approach and to establish the concept of sustainable tax policy on a theoretical and analytical foundation in this context. The data set consists of 25 OECD countries selected based on institutional structure and socio-economic similarity criteria. During the analysis process, panel unit root tests (e.g., Pesaran CIPS) were applied to examine data stationarity, taking into account cross-sectional dependence; the existence of long-term relationships was investigated using the Westerlund panel cointegration test. In the estimation phase, both fixed effects panel regression models and dynamic panel methods (Arellano-Bond, Blundell-Bond system GMM) were used to control for endogeneity and dynamic interactions. Additionally, model robustness was enhanced using CCE methods to address cross-sectional dependence. The findings show that central and local tax structures have varying effects on different dimensions of SDGs depending on time and place. The quality of education and perception of corruption stand out as critical social indicators that determine the direction and magnitude of these effects. The limited or uncertain effects of some variables in the short term highlight the need for long-term, multidimensional strategies that strengthen institutional capacity for sustainable development. In particular, increasing the financial capacity of local governments and promoting institutional reforms play a decisive role in the success of SDGs. The study approaches sustainable development not only from the perspective of economic growth, but also from a holistic approach that encompasses four fundamental dimensions: social justice, environmental balance, and institutional governance. Thus, it emphasizes that development is a fair, inclusive, and long-term process. By examining the relationship between tax structures and the SDGs and their sub-goals using panel data analysis, which is rarely seen in the literature, the study adds unique value both theoretically and empirically. The assessments and policy recommendations for Turkey strengthen the practical dimension of the research.
Benzer Tezler
- Tarımda yeşil girişimcilik: TR-83 bölgesi büyükbaş hayvan yetiştiricileri örneği
Green entrepreneurship in agriculture: The case of cattle farmers in the TR-83 region
HİLAL DEMİR
Doktora
Türkçe
2025
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜRŞAT DEMİRYÜREK
- Küreselleşmenin çevre üzerine etkileri: Seçilmiş ülkeler üzerine bir inceleme
The effects of globalization on the environment: An investigation on selected countries
ÖKKEŞ ÇELEN
Doktora
Türkçe
2025
EkonometriManisa Celal Bayar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN ÇILBANT
- Yeşil finans bağlamında bankacılık sektörü, finansal gelişim, ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji ve CO₂ emisyonu arasındaki ilişki: BRICS ülkeleri ve Türkiye'den kanıtlar
The relationship between the banking sector, financial development, economic growth, renewable energy and CO₂ emissions in the context of green finance: Evidence from BRICS countries and Türkiye
RECEP ALPER ÇELİK
Doktora
Türkçe
2025
Bankacılıkİstanbul Okan ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM