Tarımda yeşil girişimcilik: TR-83 bölgesi büyükbaş hayvan yetiştiricileri örneği
Green entrepreneurship in agriculture: The case of cattle farmers in the TR-83 region
- Tez No: 965920
- Danışmanlar: PROF. DR. KÜRŞAT DEMİRYÜREK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarım Politikası ve Yayım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Tarım sektörü yalnızca ekonomik üretim süreçleriyle değil, aynı zamanda çevreye duyarlı yaklaşımlar ve yenilikçi uygulamalarla da değerlendirilmektedir. Kırsal alanlarda sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda yeni iş modellerinin geliştirilmesi, tarımda yeşil girişimciliğin önemini artırmaktadır. Bu tez, tarımda yeşil girişimciliğin teorik çerçevesini incelemekte ve uygulamada ise bu kavramın nasıl şekillendiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın uygulama alanı olarak TR- 83 Bölgesi'nde (Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat) faaliyet gösteren büyükbaş hayvancılık işletmeleri seçilmiş, IPARD desteği alan ve almayan toplam 174 süt ve besi işletmesi araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Araştırmanın veri toplama süreci yüz yüze anket yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, Güvenirlik Analizi, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmada işletmelerde uygulanan çevre dostu faaliyetler, teknolojik altyapılar, atık yönetimi sistemleri, yem ve silaj yönetimi, hayvan refahı ve hijyen uygulamaları, enerji ve çevre yönetimi ile teknolojik ve altyapısal unsurlar gibi çok boyutlu göstergeleri kapsayan Yeşil Girişimcilik Ölçeği geliştirilmiştir. Elde edilen ölçek ile işletmelerin sosyo demografik özellikleri arasındaki farklılıklar belirlenmiştir. Ayrıca Yeşil Girişimcilik üzerine etkili faktörlerin belirlenmesi için genelleştirilmiş doğrusal regresyon analizi kullanılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda, IPARD desteği almayı tercih etmiş olan büyükbaş besi ve süt hayvancılık işletmelerinin yeşil girişimcilik uygulamalarını, destek almayan işletmelere kıyasla çok daha sistemli, bilinçli ve yaygın biçimde hayata geçirdikleri tespit edilmiştir. Buna karşılık, destek almayan işletmelerde ise bu uygulamaların sınırlı kaldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu tez büyükbaş hayvancılık sektöründe yeşil girişimcilik uygulama düzeylerini ölçmek için geliştirilen özgün bir ölçeği literatüre kazandırmış ve dış kaynaklı tarımsal desteklerinin yeşil girişimciliği teşvik etmedeki kritik rolünü ortaya koymuştur. Araştırma sonuçları, IPARD gibi kamu desteklerinin çevre dostu üretim süreçlerini daha güçlü teşvik edecek şekilde tasarlanması, çiftçilerin tarımda yeşil girişimcilik alanında uygulamaları nasıl hayata geçirebilecekleri konusunda bilinçlendirilmesi ve sürdürülebilir kırsal kalkınma politikalarının yaygınlaştırılması gerektiğini önermektedir.
Özet (Çeviri)
The agricultural sector is evaluated not only through its economic production processes but also through environmentally conscious approaches and innovative practices. In rural areas, the development of new business models in line with sustainable development goals has increased the importance of green entrepreneurship in agriculture. This thesis examines the theoretical framework of green entrepreneurship in agriculture and, in practice, aims to reveal how this concept takes shape.As the application area of the study, large-scale cattle farming enterprises operating in the TR-83 Region (Amasya, Çorum, Samsun, and Tokat) were selected. A total of 174 dairy and fattening farms, both those receiving and not receiving IPARD support, were included in the research scope. The data collection process was carried out through face-to-face surveys. In the data analysis, descriptive statistics, exploratory and confirmatory factor analysis, reliability analysis, the Mann–Whitney U test, and the Kruskal–Wallis H test were employed. Within the scope of the research, a Green Entrepreneurship Scale was developed, encompassing multidimensional indicators such as environmentally friendly activities, technological infrastructures, waste management systems, feed and silage management, animal welfare and hygiene practices, energy and environmental management, as well as technological and infrastructural elements. Using this scale, differences between enterprises' socio-demographic characteristics were identified. In addition, generalized linear regression analysis was used to determine the factors influencing green entrepreneurship. The findings revealed that cattle fattening and dairy farming enterprises that opted to receive IPARD support implemented green entrepreneurship practices in a much more systematic, conscious, and widespread manner compared to those without support. In contrast, such practices were found to be limited in enterprises that did not receive support. In conclusion, this thesis has contributed an original scale to the literature for measuring the level of green entrepreneurship practices in the large-scale cattle farming sector and has demonstrated the critical role of external agricultural subsidies in promoting green entrepreneurship. The research results suggest that public supports such as IPARD should be designed to more strongly encourage environmentally friendly production processes, that farmers should be made aware of how to implement green entrepreneurship practices in agriculture, and that sustainable rural development policies should be more widely promoted.
Benzer Tezler
- Adoption of sustainable hemp (Cannabis sativa L.) cultivation in TR 83 region: Current status and future potential
TR 83 bölgesi'nde sürdürülebilir kenevir (Cannabis sativa L.) yetiştiriciliğinin benimsenmesi: Mevcut durum ve gelecekteki potansiyel
POMI SHAHBAZ
Doktora
İngilizce
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BOZ
- Ekolojik tarım ve sürdürülebilir kalkınma: Türkiye örneği
Ecological agriculture and sustainable development example of Turkey
RAİFE YAŞAR EYİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İNCEKARA
- Sürdürülebilir kalkınma perspektifinden tarımda inovasyon
Innovation in agriculture from the perspective of sustainable development
BANU ÇELTİKLİ
- Dünya ve Türkiye'de organik büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine yönelik yasal düzenlemelerin karşılaştırılması
Comparison of legal regulations related to organic large (bovi̇ne) and small ruminant husbandry in the world and Turkey
ABDULLAH TANER ÖNALDI
- Tarımsal işletmelerde yeşil yönetim uygulamaları: Nitel bir araştırma
Green management practices in agricultural businesses: A qualitative research
YAVUZ GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBayburt ÜniversitesiOrganik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ESMER