Disleksi tanisi olan ve olmayan çocuklarda dil ve okuma becerilerinin i̇ncelenmesi
An examination of language and reading skills in children with and without a diagnosis of dyslexia
- Tez No: 964515
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE AYDIN UYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Disleksi, dil temelli nörogelişimsel bir öğrenme bozukluğudur. Sözel dil becerileri; sözcük bilgisi, dilbilgisel yapı ve anlatım gibi alanları kapsarken, pragmatik beceriler dilin sosyal kullanımını ve iletişimdeki bağlam uygunluğu içerir. Disleksi tanısı olan çocuklarda bu becerilerdeki yetersizlikler, okumayı, anlamayı, dil gelişimini ve akademik başarıyı olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu tez, disleksi tanısı olan ve olmayan ilkokul öğrencilerinin sözel dil, pragmatik dil ve okuma becerilerini karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu beceriler arasındaki ilişkilerin, özellikle dil ve okuma becerileri bağlamında, öğrenme güçlükleri çerçevesinde anlaşılması hedeflenmiştir. Araştırma betimsel tarama modeliyle desenlenmiş; veri toplama aracı olarak Türkçe Okul Çağı Dil Gelişim Testi (TODİL), Pragmatik Dil Becerileri Envanteri Türkçe Versiyonu (PDBE-TV) ve Sesli Okuma Becerisi ve Okuduğunu Anlama Testi-II (SOBAT-II) kullanılmıştır. Örneklem grubunu, 7-9 yaş aralığında, disleksi tanısı almış ve almamış toplam 50 öğrenci oluşturmuştur. Elde edilen bulgulara göre, disleksi tanısı olan öğrenciler; sözel dilin tüm alt boyutlarında, pragmatik becerilerde ve okuma-anlama performanslarında anlamlı düzeyde düşük puanlar almıştır. Üç test puanı arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Cohen's d analizleri, gruplar arasındaki farkların büyük etki büyüklüğünde olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, disleksi tanısı olan öğrencilerin hem dil hem de okuma becerilerinde belirgin güçlükler yaşadığı, bu alanların birbiriyle ilişkili olduğu ve çok boyutlu desteklenmesi gerektiği ortaya konmuştur. Bu doğrultuda, disleksi tanısı olan çocuklara yönelik müdahale programlarının, dil becerilerinin tüm alanlarını kapsayacak şekilde yapılandırılması ve değerlendirme sürecine bütüncül olarak yansıtılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Dyslexia is a language-based neurodevelopmental learning disorder. Verbal language skills include areas such as vocabulary, grammatical structure, and expression, while pragmatic skills refer to the social use of language and contextual appropriateness in communication. Deficits in these areas among children diagnosed with dyslexia can negatively affect reading, comprehension, language development, and academic achievement. This study aims to comparatively examine the verbal language, pragmatic language, and reading skills of primary school students with and without a diagnosis of dyslexia. It also seeks to explore the relationships among these skills, particularly between language and reading abilities, within the context of learning difficulties. The research was designed using a descriptive survey model, and data were collected through the Turkish School-Age Language Development Test (TODİL), Turkish version of the Pragmatic Language Skills Inventory (PDBE-TV), and the Oral Reading Skills and Reading Comprehension Test-II (SOBAT-II). The sample consisted of 50 students aged 8 to 10, including children diagnosed with and without dyslexia. The findings revealed that students with dyslexia scored significantly lower in all subdomains of verbal language, pragmatic skills, and reading comprehension performance. Positive and significant correlations were found among scores on TODİL, PDBE-TV, and SOBAT-II. Cohen's d analyses indicated large effect sizes between the groups. In conclusion, students with dyslexia experience marked difficulties in both language and reading skills, which are closely interrelated and require multidimensional support. It is recommended that intervention programs for children with dyslexia be structured to encompass all areas of language skills and be integrated holistically into assessment and intervention processes.
Benzer Tezler
- Özgül öğrenme güçlüğü tanısı olan ve olmayan çocuklarda fonolojik farkındalık, morfolojik farkındalık, okuma ve sözel dil becerilerinin incelenmesi
Examination of phonological awareness, morphological awareness, reading and verbal language skills of children with and without spesific learning disorder
FERİT UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ÇİĞDEM KİRAZLI
- Disleksili olan ve olmayan çocuklarda sözcük dağarcığı ve sözel akıcılık becerisinin okuma akıcılığı ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between vocabulary and verbal fluency skills and reading fluency in children with and without dyslexia
BEYZA NUR BALÇIK GELİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM GERÇEK
- Otizm spektrum bozukluğu olan, disleksili ve tipik gelişim gösteren bireylerin ortak dikkat, yürütücü işlevler ve zihin kuramı becerilerinin göz izleme yöntemi ile karşılaştırılması
The comparison of the joint attention, executive functions, and theory of mind skills of individuals with autism spectrum disorder, dyslexia, and typical development using eye-tracking method
GÜLCE ALEV SAVTAK
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapistliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ TORUN
- Disleksi tanısı olan ve olmayan çocuklarda okuma becerileri ile binoküler koordinasyon arasındaki ilişkinin karşılaştırılarak değerlendirilmesi
Comparative examination of reading abilities and binocular coordination in dyslexic and non-dyslexic children
RAHİME DUYGU TEMELTÜRK
Doktora
Türkçe
2025
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sinir Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYZA DOĞANAY
PROF. DR. ÖZGÜR AYDIN
- Okuma bozukluğu olan ve olmayan çocukların fonolojik farkındalık ve işitsel/görsel çalışma belleği başarımları açısından karşılaştırılması
Comparison of school-age children with dyslexia and typically developing school-age children in terms of phonological awareness and auditory/visual working memory
ZEYNEP ESRA ALBEYOĞLU