İş yaşamında yapay zeka kullanımının çalışan performansı ve iş sonuçlarına katkısına nörobilimsel bakış
A neuroscientific perspective on the contribution of artificial intelligence to employee performance and business outcomes in the workplace
- Tez No: 964662
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KRİSTİN SURPUHİ BENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Yönetim Bilişim Sistemleri, Management Information Systems
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nörobilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu araştırmanın amacı, yapay zekâ (YZ) ile nörobilim arasındaki ilişkiyi teorik temelde ele alarak, YZ'nin iş hayatındaki kullanım düzeyini, çalışanların bu teknolojilere olan yatkınlıklarını, YZ'nin performans ve kaygı düzeylerine etkisini incelemek ve kurumlarda YZ entegrasyonunun çalışanlar üzerindeki nörobilimsel etkilerine dair kaynak oluşturmaktır. Veri toplama aracı olarak; Yapay Zeka Algısı Ölçeği, Çalışan Performansı Ölçeği ve Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma, çoklu sektör ve il kapsamında gerçekleştirilen nicel bir araştırmadır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular, katılımcıların cinsiyet, yaş, medeni durumu, öğrenim düzeyi, mesleki deneyim süresi, kurum türü, kurum büyüklüğü, çalışma biçimi ve faaliyet alanı gibi demografik özelliklerine göre yapay zekâ algıları ve çalışan performans düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığını ortaya koymuştur. Ancak yapay zekâ kaygısı açısından yalnızca öğrenim düzeyine göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiş; lisans ve lisansüstü düzeydeki bireyler arasında kaygı düzeyleri bakımından istatistiksel fark gözlemlenmiştir. Yapay zekâ algısı ile çalışan performansı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş, YZ algısı düşük olan bireylerin performans düzeylerinin daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca, yapay zekâ algısı ile kaygı düzeyi arasında da anlamlı bir ilişki belirlenmiş, YZ algısı düşük olan bireylerin orta ve yüksek algıya sahip olanlarla farklılaştığı görülmüştür. Son olarak, sosyal ve aile çevresinde yapay zekâya yönelik farkındalık ve kullanım düzeyinin, bireylerin iş yaşamındaki yapay zekâ algılarını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Nörobilimsel açıdan, belirsizliğe karşı gelişen psikolojik tepkilerin YZ'ye yönelik algı ve kaygıları şekillendirdiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to theoretically examine the relationship between artificial intelligence (AI) and neuroscience, to investigate the extent of AI utilization in the workplace, employees' predispositions toward these technologies, and the impact of AI on performance and anxiety levels. Furthermore, the study aims to provide insights into the neuroscientific effects of AI integration on employees within organizational settings. Data were collected using three measurement tools: the Artificial Intelligence Perception Scale, the Employee Performance Scale, and the Artificial Intelligence Anxiety Scale. The study was designed as a quantitative research conducted across multiple sectors and cities. The findings revealed that there was no statistically significant difference in AI perception and employee performance levels based on demographic characteristics such as gender, age, marital status, educational background, years of professional experience, type and size of institution, working format, or industry sector. However, a significant difference was identified in AI-related anxiety with respect to educational background, with statistically meaningful differences observed between individuals holding undergraduate and postgraduate degrees. A significant relationship was found between AI perception and employee performance: participants with lower AI perception levels demonstrated lower performance. Likewise, a significant relationship emerged between AI perception and anxiety levels: individuals with lower AI perception showed distinct differences compared to those with moderate or high levels of AI perception. Finally, it was found that awareness and use of AI in participants' social and family environments influenced their workplace AI perceptions. From a neuroscientific perspective, it was concluded that psychological responses to uncertainty play a key role in shaping individuals' perceptions of and anxiety toward AI.
Benzer Tezler
- Sezgisel algoritmaların denektaşı işlevler üzerinde başarım metrikleriyle karşılaştırılması
Comparison of heuristic algorithms with performance metrics on benchmark functions
AYŞE BAŞTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnadolu ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN KARAKUZU
- Smart city concept and urban planning: Geographical analysis of the smart city index and implications for Turkish context
Akıllı kent kavramı ve kent planlama: Akıllı kent indeksinin coğrafi çözümlemesi ve Türkiye bağlamına ilişkin çıkarsamalar
KABEER SALEH TIJJANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YASEMİN SARIKAYA LEVENT
- E-ticarette sipariş toplama robotlarının kullanımının etkileri
Effects of using order collecting robots in e-commerce
YASİN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA KARAKAŞ
DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
- Fog computing architecture for e-textile applications
E-tekstil uygulamaları için sis bilişim mimarisi
KADİR ÖZLEM
Doktora
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN İNCE
DOÇ. DR. ÖZGÜR ATALAY
- Yapay zeka teknikleri kullanarak akıllı iş gücü yönetimi
Intelligent workforce management by using artificial intelligence techniques
HASAN ALİ AKYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMevlana ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İHSAN ÖMÜR BUCAK