Modern Arap edebiyatında otobiyografi: Iraklı şair Muhammed mehdî el-Cevâhirî'nin 'Müzekkirâtî' adlı eseri örneği
Autobiography in modern Arabic literature: The case of the Iraqi poet Muhammad Mahdi al-Jawahiri's Mudhakkirātī
- Tez No: 965367
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SULTAN ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu çalışmada Arap edebiyatında otobiyografi kavramının tanımı, tür olarak gelişim süreci ve modern dönemin önemli şairlerinden Iraklı şair Muhammed Mehdî el-Cevâhirî'nin Müzekkirâtî adlı eseri incelenmiştir. Otobiyografik nitelikler taşıyan metinlere erken dönemlerde rastlansa da kavramın literatürde kullanımı 19. yüzyıla dayanmaktadır. Betimsel analiz yöntemiyle yapılan incelemede, otobiyografinin ilk yazılı örneklerine Batı edebiyatında Augustinus'un İtiraflar adlı eserinde, Arap-İslam coğrafyasında ise 9. yüzyılda rastlandığı, ancak sistemli bir biçimde ele alınmasının modern dönemde gerçekleştiği tespit edilmiştir. 20. yüzyılda ise hem yazılan eserlerin nitel değeri hem de sayısı artmış, bu durum konunun akademik araştırmalarda yoğun bir şekilde ele alınmasına yol açmıştır. Modern dönemin dikkat çeken şairlerin başında gelen Muhammed Mehdî el-Cevâhirî'nin hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve şiirlerindeki ana temalar incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye'de hakkında sınırlı sayıda araştırma yapılan Muhammed Mehdî el-Cevâhirî üzerine mevcut boşluğu doldurmak ve şairin Müzekkirâtî adlı eseri bağlamında modern Arap edebiyatındaki otobiyografi geleneğini incelemektir. Eserde şairin kişisel yaşamına dair unsurların yanı sıra yaşadığı dönemin siyasi ve toplumsal olaylarına geniş yer verildiği görülmüştür. Bu yönüyle eser, klasik otobiyografi ölçütlerini büyük oranda karşılamakla birlikte, türün üst düzey örneklerinden biri olarak değerlendirilememektedir. Sonuç olarak, Müzekkirâtî hem yazarının kişisel hayatı hem de dönemin sosyal ve siyasal yapısı hakkında önemli veriler sunarak modern Arap otobiyografi çalışmalarına katkı sağlayan bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the concept of autobiography in Arabic literature, its development as a literary genre, and the work Mudhakkirātī by the prominent modern Iraqi poet Muhammad Mahdi al-Jawahiri. Although texts with autobiographical features appeared in early periods, the term itself began to be used in the 19th century. Through descriptive analysis, it was observed that the earliest written examples of autobiography appear in Western literature in Augustine's Confessions, and in the Arab-Islamic world in the 9th century; however, a systematic approach to the genre emerged only in the modern period. In the 20th century, both the qualitative and quantitative increase of autobiographical works led to intensified academic interest in the subject. The study focuses on Muhammad Mahdi al Jawahiri, one of the most notable poets of the modern era, exploring his life, works, literary personality, and the main themes of his poetry. The primary aim is to fill the research gap in Turkey regarding al-Jawahiri and to contribute to understanding the tradition of autobiography in modern Arabic literature through an analysis of Mudhakkirātī. The work not only reflects the poet's personal life but also provides extensive insight into the political and social events of his time. While the text largely meets the classical criteria of autobiography, it does not represent the highest level of the genre. Ultimately, Mudhakkirātī serves as an important resource, offering valuable information about both the author's personal experiences and the social and political context of his era, thereby contributing to modern Arabic autobiographical studies.
Benzer Tezler
- Çağdaş Arap edebiyatında otobiyografi
Autobiography in contemporary Arabic literature
GÜLŞEN TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER İSHAKOĞLU
- Klasik dönem Arap edebiyatında otobiyografi: İbn Haldûn örneği
An autobiography in classical Arabic literature: The case of İbn Khaldun
ÖMER FARUK DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER İSHAKOĞLU
- Filistinli şair Murîd el-Bergûsî'nin Raeytu Ramallah adlı mensur eserinin muhteva şekil ve üslup yönünden tahlili
An analysis of a prose work of palestinian poet Mourid al-Barghouti's Raaytu Ramallah in terms of its content genre and style
ZEYNEP YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET GÜNAYDIN
- Zekî Necîb Mahmûd ve Arzu'l-Ahlâm adlı eserinin incelenmesi
Zaki Naguib Mahmoud and analysis of hi̇s work Ardu'l-Ahlam
ABDULLAH ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR BAYAM
- Taha Huseyn'in Kitabu'l-Eyyam romanı ile Peyami Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu romanının psikolojik yönden karşılaştırılması
A Psychological Comparison of Taha Huseyn's al-Ayyam novel and Peyami Safa's 9th Hariciye Ward novel
ÖMER ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAZIM ÜRÜN