Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş üstü bireylerde ağız diş sağlığı ile ilgili yaşam kalitesi ve klinik kırılganlık durumlarının belirlenerek aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between oral health-related quality of life and clinical frailty in individuals aged 65 and older registered at a family health center
- Tez No: 965412
- Danışmanlar: DR. RAMAZAN VURAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Antalya Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Amaç:“Ağız sağlığı”terim olarak kelime anlamından daha fazlasını ifade eder. Sağlıklı dişler, genel sağlık ve esenlik için bütünleyicidir. Gelişmiş ülkelerde yaşlı yetişkinlerin oranı yaşam süresinin uzamasına bağlı olarak artmaktadır. Yaşlı yetişkinlerin ağız sağlığı durumu, sağlığını geliştirmede daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Ağız sağlığı, nadiren de olsa yaşlı yetişkinlerin özellikle beslenme sorunları ile yaşam kalitesini, sosyal etkileşimini etkileyerek yaşamı tehdit etmede önemli bir rol oynar. Kırılganlık, yaşa bağlı olarak birden çok sistemde oluşan fizyolojik değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan, fizyolojik rezervde azalma, stres intoleransı, yavaşlık, güçsüzlük, düşük fiziksel aktivite, tükenmişlik ve beden kitle indeksinde azalma gibi olumsuz sağlık sonuçlarının tamamını kapsayan ve ölümle sonuçlanabilen geriatrik bir sendromdur. Akut ve kronik hastalıklar, kronik inflamasyon, çevresel faktörler, genetik gibi etmenler kırılganlığın patogenezinde rol oynayabilmektedir. Altmış beş yaş üstü bireylerin ağız-diş sağlığına ilişkin kendi algıları ile hekim tarafından değerlendirilen klinik kırılganlıkları arasında bir ilişki olması beklenir. Aile hekimliğinin bütüncül yaklaşım prensibine göre, yaşlı bireylerin ağız-diş sağlığı işlevleri, yaşam kalitesi üzerinde belirleyici olabileceğinden, bu bireyleri diş hekimlerinden daha sık değerlendirme şansı bulan aile hekimleri tarafından bu açıdan da izlenmelidir. Bu araştırmada;“Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş üstü bireylerde ağız diş sağlığı ile ilgili yaşam kalitesi ve kırılganlık durumlarının belirlenerek aralarındaki ilişkilerin değerlendirilmesi”amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmaya 1 Eylül 2023 – 29 Şubat 2024 tarihleri arasında Antalya Kepez Yeşilyurt Aile Sağlığı Merkezi (ASM) 0703058 ve 0703055 No'lu Aile Hekimliği Birimleri'ne (AHB) başvuran 65 yaş ve üstü 218 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılarla yüz yüze görüşülerek çalışma hakkında bilgi verilip onam alındıktan sonra, sosyodemografik bilgileri, kronik hastalıkları ve kullandığı ilaçları sorgulayan 16 soruluk anket doldurtulmuştur. Daha sonra katılımcıların son üç aylık süreyi göz önüne alarak kendilerinin ağız-diş sağlığı kalitesini belirlemeye yönelik Yaşlı Ağız Sağlığı Tanılama İndeksi (YASTİ) formu doldurtulmuştur. Son olarak araştırmacı tarafından formu dolduran kişilerin klinik kırılganlık durumu, Klinik Kırılganlık Ölçeği (KKÖ) Türkçe Versiyonu puanlaması kullanılarak kayıt altına alınmıştır. Sonuçlar yazılı olarak kaydedilmiş, veriler IBM SPSS Statistics 25 © Copyright SPSS Inc. 1989, 2017 paket programı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 218 kişinin yaş ortalaması 71,38±5,17 yıldır. Yüzde 51,4'ü kadın olan katılımcılarda evli olma durumu %68,3'lük oranı ile en sık görülen medeni durum olmuştur. Eğitim durumu olarak %71,6 katılımcı okuryazar ve ilkokul mezunu grubuna aittir. Mesleki durumda %65,1 ile emekli grubu en sık rastlanan mesleki özellik olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların %56,0'ı gelirinin giderinden az olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %83,5'i sigara, %94,0'ı alkol kullanmamaktadır. Katılımcıların %69,3'ü düzenli diş fırçalama alışkanlığına sahiptir. Yüzde 90,8'i diş ipi kullanmamakta, %91,7'si yıllık diş hekimi muayenesi olmamakta, %55,0'ı diş eti sorunu yaşamamakta, %82,6'sı ise ağız kokusu şikayeti yaşamamaktadır. Yüzde 91,3'ünün ağız içinde yapılmış en az bir ağız içi tedavi işlemi bulunmaktadır. Yüzde 83,9'u en az bir kronik hastalığa sahiptir ki; hipertansiyon %66,5 ile en sık görülen kronik hastalık olarak tespit edilmiştir. Yüzde 82,6'sı en az bir adet sürekli ilaç kullanımına sahiptir. YASTİ ortalama skoru 49,65±10,18 olarak hesaplanmıştır. KKÖ ortalama skoru ise 3,75±1,1olarak hesaplanmıştır. YASTİ puanlarının anlamlı farklılık gösterdiği sosyo-demografik veriler yaş grupları (p
Özet (Çeviri)
Aim: The term“oral health”implies more than its literal meaning. Healthy teeth are integral to overall health and well-being. The proportion of elderly adults in developed countries is increasing due to longer life expectancy. The oral health status of elderly adults is becoming increasingly important in promoting their overall health. Oral health plays a significant role, albeit rarely, in impacting the quality of life, social interactions, and even life-threatening issues, especially in relation to nutritional problems in elderly adults. Frailty is a geriatric syndrome that encompasses negative health outcomes such as reduced physiological reserve, stress intolerance, slowness, weakness, low physical activity, exhaustion, and decreased body mass index, arising due to physiological changes in multiple systems associated with aging, and can lead to mortality. Factors such as acute and chronic diseases, chronic inflammation, environmental factors, and genetics may play a role in the pathogenesis of frailty. It is expected that there would be a relationship between the self-perceived oral health of individuals over 65 years of age and their clinically evaluated frailty by a physician. According to the holistic approach principle of family medicine, since oral-dental health functions significantly impact the quality of life in elderly individuals, family physicians, who have more frequent opportunities to evaluate these individuals than dentists, should monitor their oral health. This study aims to Evaluate the relationship between oral health-related quality of life and clinical frailty in individuals aged 65 and older registered at a family health center. Methods: The study was conducted between September 1, 2023, and January 31, 2024, involving 218 persons aged 65 and older who visited Family Medicine Units No 0703058 and 0703055 at Antalya Kepez Yeşilyurt Family Health Center. Participants were informed about the study, and consent was obtained through face-to-face interviews, after which they completed a 16-item questionnaire covering sociodemographic information, chronic diseases, and medications used. Subsequently, participants filled out the Geriatric Oral Health Assessment Index (GOHAI) scale form to determine their perceived oral health quality over the last three months. Finally, the clinical frailty status of the form-filling participants was recorded by the researcher using the Clinical Frailty Scale(CFS) scoring. The results were documented, and the data were evaluated using IBM SPSS Statistics 25 © Copyright SPSS Inc. 1989, 2017. Results: The mean age of the 218 volunteers included in the study was 71.38±5.17 years. Among the participants, 51.4% were female, and 68.3% were married, the most common marital status. Regarding educational status, 71.6% of participants belonged to the literate and primary school graduate group. The most common occupational status was retired (65.1%). Of the participants 56,0% stated that their income was less than their expenses. Of the participants 83,5% did not smoke, and 94,0% did not consume alcohol. Of the participants 69,3% had a regular tooth brushing habit, and 90.8% did not use dental floss, 91.7% did not have an annual dental check-up, 55,0% did not have gum problems, and 82.6% did not experience bad breath complaints. 91.3% had undergone some dental procedures. 83.9% had at least one chronic disease, with hypertension being the most common (66.5%). 82.6% were on at least one regular medication. The average GOHAI score was calculated as 49.65±10.18, and the average CFS score was 3.75±1.1. Significant differences in GOHAI scores were observed across age groups (p
Benzer Tezler
- Aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş ve üstü bireylerde ölüm kaygısının yalnızlık, yaşam doyumu ve kalitesi ile ilişkisi
The relationship of death anxiety with loneliness, life satisfaction and quality in individuals aged 65 and over registered with a family health center
ALPASLAN KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ZEYNEP TUZCULAR VURAL
- Bir eğitim aile sağlığı merkezine kayıtlı bilişsel bozukluğu olmayan 65 yaş ve üzeri bireylerde sağlık okuryazarlığı durumunun belirlenmesi
Determination of the status of health literacy in individuals 65 years and older without cognitive disorder
HAYRİ BOZKURT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN DEMİRCİ
- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hürriyet Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı 65 yaş ve üzeri bireylerde düşme riski ve etkileyen tıbbi ve çevresel faktörler
Medical and environmental factors affecting the risk of falling on 65 years and older individuals registered in Okmeydani Training and Research Hospital Hürriyet Education Family Health Center
DİDEM ÜNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ARICA
- Ankara'da bir Aile Sağlığı Merkezine başvuran 65 yaş üstü hastaların beslenme durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of nutritional status of patients over 65 years of age WHO APPLY to A family HEALTH center in ankara
MERVE SAYIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İREP KARATAŞ ERAY
- Aile sağlığı merkezimize kayıtlı 65 yaş üstü bireylerin frail kırılganlık ölçeği ile değerlendirilmesi
Evaluation of individuals over 65 years old registered to our family health center with the frail frailty scale
SERKAN SİNAN AKDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT