Çeviri sosyolojisi ışığında 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş depremi örneği ile Türkiye'de gönüllü toplum çevirmenliği
Voluntary community interpreting in Türkiye in the light of translation sociology with the example of Kahramanmaras earthquake of February 6th, 2023
- Tez No: 965574
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLA AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu çalışma, 2000 yılında Afette Rehber Çevirmenlik organizasyonunun (ARÇ) kurulması ve 2011 yılından itibaren ülkemizde göç hareketliliğinin artması ile birlikte ülkemizde önem kazanmaya başlayan toplum çevirmenliğini, 6 Şubat 2023'te ülkemizde meydana gelen Kahramanmaraş depreminde görev alan gönüllü toplum çevirmenlerinin tecrübelerini ele alarak, Türkiye'de toplum çevirmenliğinin sahadaki yansımalarının incelenmesini ve elde edilen verilerin Pierre Bourdieu'nun çeviri sosyolojisi ve kavramları ışığında değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Kahramanmaraş'ta dokuz saat arayla meydana gelen iki büyük deprem, çevre illerde de yıkıcı hasarlar bırakmış, bu hasarların hafifletilmesinde ve ortadan kaldırılmasında küresel boyuttaki yardımların büyük katkısı olmuştur. Dünyanın farklı ülkelerinden deprem bölgelerine temel gıda, kıyafet, barınma araç-gereçleri gibi yardımların gönderilmesinin yanı sıra, binlerce arama-kurtarma personeli, gönüllü vatandaşlar ve doktor, hemşire gibi sağlık personelleri de destek ekip olarak sahaya akın etmişlerdir. Kendi alanlarında deneyimli olan yabancı destek ekiplerinin deprem bölgelerinde karşılaştıkları dilsel bariyer, birer kültürel aracı olarak da adlandırabileceğimiz“toplum çevirmenleri”aracılığı ile ortadan kaldırılabilmiştir. Araştırmada, depremden önemli ölçüde etkilenen bölgelerde gönüllü toplum çevirmenliği yapmış olan çevirmenlerin kişisel hayatlarını, eğitimlerini, toplumdaki ve deprem bölgesinde birer toplum çevirmeni olarak rollerini, Pierre Bourdieu'nun kavramsallaştırdığı dilsel habituslarını, sahadaki deneyimlerini ve gönüllü olarak yaptıkları bu eylemden beklentilerini, Pierre Bourdieu'nun habitus, sermaye, illusio ve doxa gibi temel kavramları ışığında fenomenolojik yaklaşım ve nitel analiz yöntemi ile incelenecek ve çeviri sosyolojisi açısından değerlendirilecektir.
Özet (Çeviri)
Community interpreting began to gain prominence with the founding of the Emergency and Disaster Interpreting (ARÇ) in 2000 and gained further significance with the increase of migration movements after 2011 in Türkiye. On February 6, 2023, two powerful earthquakes occurred nine hours apart and caused extensive destruction not only in Kahramanmaraş but also in the surrounding provinces. In response, a wide range of international aid efforts were mobilized, including the delivery of essential supplies—such as food, clothing, and shelter—as well as involvement of the search and rescue teams, healthcare professionals, and volunteers from across the globe-to the earthquake zones. One of the key challenges faced by the international teams was the language barrier, which was eliminated with the efforts of the“community interpreters”who, beyond linguistic mediation, also played a crucial role as cultural brokers. This study aims to explore the field-specific dynamics of community interpreting in Türkiye by focusing on the lived experiences of volunteer interpreters who served during the devastating earthquakes that struck Kahramanmaraş on February 6, 2023. Framed within Pierre Bourdieu's sociological theory and his theoretical concepts, the research provides a sociological reading of interpreting practices in crisis settings. Adopting a phenomenological approach and qualitative research methods, this study examines the educational backgrounds, social roles, and field experiences of volunteer community interpreters active in the most severely affected areas. It further analyzes their linguistic habitus, motivations for engaging in volunteer work, and their positioning within the social space of the disaster zone through Bourdieu's concepts of habitus, capital, doxa and illusio, offering insight into the sociological dimensions of translation in emergency contexts.
Benzer Tezler
- Çeviri sosyolojisi bağlamında çevirmenler ve yayınevlerine yönelik eleştirel bir inceleme
A critical review of translators and publishing houses in thecontext of sociology of translation
GAMZE GÜLER
Doktora
Türkçe
2022
Mütercim-TercümanlıkMersin ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERGÜL VURAL KARA
- Tiyatro çevirisi bağlamında Bernard-Marie Koltès oyunlarının Türkiye'deki dolaşımı
Circulation of Bernard-Marie Koltès? dramas in Turkey as a part of drama translation
BEKİ HALEVA
Doktora
Türkçe
2011
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE BOGENÇ DEMİREL
- Çeviri Sosyolojisi Yaklaşımıyla Nâzım Hikmet Şiirlerinin Dolaşımı: Coğrafi Koşullar, Zaman, Mekân ve Kısıtlar Çerçevesinde Yeni Bir Okuma
The Circulation of Nâzım Hikmet's Poems Through Sociology of Translation Approach: A New Reading in the Frame of Geographical Conditions, Time, Space, and Constraints
LİNDA MIĞDIS ŞEKER
Doktora
Türkçe
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERNİŞAN EMİNE DEMİREL
- Yeni toplumsallıklar etrafında yükselen çeviri pratikleri: Türkiye'de tara-çeviri (Manga) içeriklerinin dolaşımı ve netnografik çözümlemeler
The translation practices rising around the new sociabilities: The circulation of scanlation (Manga) contents in Turkey and Netnographic analyses
ZEYNEP GÖRGÜLER
Doktora
Türkçe
2016
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERNİŞAN EMİNE DEMİREL
- Translation and politics of identity: Türkiye in the eyes of Europe (1999-2008)
Çeviri ve kimlik politikaları: Avrupa'nın gözünde Türkiye (1999-2008)
FATMA AKSOY
Doktora
İngilizce
2024
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ