Geri Dön

Toplum eczacılarının şiddete maruz kalma durumları: Kişilik özellikleri, şiddet görme korkuları ve COVİD-19 pandemisi ile ilişkilerinin değerlendirilmesi

Exposure to violence among community pharmacists': Evaluation of the relationship between personality traits, fear of violence and the COVID-19 pandemic

PDF İndir

  1. Tez No: 965982
  2. Yazar: ESRA SİMTEN GÜR DEMİRCİGİL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜLBİN ÖZÇELİKAY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Sosyoloji, İşletme, Pharmacy and Pharmacology, Sociology, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Beş Faktör Kişilik Özellikleri, COVID-19 Pandemisi, Sağlıkta Şiddet, Toplum Eczacısı, Toplum Eczanesi, Şiddet Görme Korkusu, Community Pharmacist, Community Pharmacy, COVID-19 Pandemic, Fear of Violence, Five-Factor Personality Traits, Violence in Health
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eczacılık İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 189

Özet

Sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği, sağlık çalışanları için sağlıklı ve güvenli çalışma alanlarının oluşturulmasına bağlıdır. Sağlık, bütüncül bir sistem olarak düşünüldüğünde, bu sistemin ürettiği sorunlardan en fazla etkilenenler; sağlık kavramıyla özdeşleşmiş olan sağlık çalışanlarıdır. Sağlıkta şiddet konulu çalışmalar genellikle hastane ortamında yapılmakta ve özne konumunda hekimler, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında; sağlıkta şiddet olgusu üzerindeki araştırmaları toplum eczacılarını içine alacak şekilde genişletmek, sağlıkta şiddeti“toplum eczacılarına şiddet”durumu üzerinden şiddetin kaynakları açısından ele almak, şiddetin oluşumunda iç ve dış faktörleri birlikte sorgulayabilmek amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasının evrenini Türkiye'de faaliyet gösteren 27889 toplum eczacısı oluşturmaktadır. Evreni temsil edecek örneklem büyüklüğü; n= Nt2.p.q / d2.(N-1) + t2.p.q formülünden yararlanılarak 379 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca Türkiye genelinde homojen bir örneklem dağılımı elde etmek ve bölgesel örneklem dağılımını net olarak belirlemek amacıyla; 81 il ve 54 bölge eczacı odasından en az kaç yanıt gelmesi gerektiği tespit edilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. İlgili kaynak araştırmaları tamamlanmış ve planlanan anket çalışmasının geliştirilebilmesi amacıyla bir pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Alınan görüşler doğrultusunda çevrimiçi ölçme aracı Google Forms uygulamasında oluşturulmuştur. Araştırma verileri toplanmadan önce Ankara Üniversitesi Etik Kurulu'na başvurulmuş ve çalışma etik açıdan uygun bulunmuştur. Ardından anket çalışması Mart 2022 – Eylül 2023 tarihleri arasında internet üzerinden ve çeşitli sosyal medya araçları kullanılarak uygulanmıştır. Hesaplanan minimum örneklem sayısı 379 olmasına rağmen ankette yer alan“eczanenin bulunduğu il”sorusu belirleyici kriter olarak kabul edilmiş, 54 bölge eczacı odasına kayıtlı eczanelerin minimum örneklem sayılarına da ulaşacak şekilde, toplam 766 katılım ile anket çalışması tamamlanmıştır. Anketin giriş kısmı sosyo-demografik özellikleri belirlemeye yönelik 9 adet açık ve kapalı uçlu sorudan, ikinci bölümü,“Beş Faktör Kişilik Envanteri Ölçeği”ve“Şiddet Görme Korkusu Ölçeği”ve son bölümü ise eczacıların şiddete maruz kalma durumlarını genel koşullar ve COVID-19 pandemi dönemi özelinde ele alan 17 adet açık ve kapalı uçlu sorudan oluşmaktadır. Tez çalışması kapsamında elde edilen veriler %5 alfa hatası (α=0,05) ve %95 güven aralığında analiz edilmiştir. Örneklemden elde edilen verilere öncelikle tanımlayıcı istatistiksel analizler uygulanmış, ölçekler için; Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), boyut ve faktör toplam puan hesaplamaları, güvenilirlik analizi, normallik testleri, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson korelasyon analizi, kategorik anket soruları için ise frekans analizi ve ki-kare analiz yöntemleri uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, araştırmaya katılan toplum eczacılarının %44,9'unun eczanelerinde şiddete maruz kaldığı tespit edilmiştir. Genel koşullarda katılımcıların cinsiyetleri ile şiddet maruz kalma durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken COVID-19 döneminin kadın eczacılara yönelik şiddeti artırdığı tespit edilmiştir. Toplum eczacılarının kişilik özellikleri ile gerek genel koşullar gerekse COVID-19 pandemisi sürecinde şiddete maruz kalmaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı saptanmıştır. Katılımcıların %32,8'inin hasta, %32,6'sının hasta yakını tarafından şiddet gördüğü bulunmuştur. Eczacıların kişilik özelliklerinin şiddet görme korkusu yaşamaları üzerinde bir etkisi olmadığı, ancak daha önce şiddet gören katılımcıların korku puanlarının şiddet görmeyen katılımcılardan daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların eczanelerinin bulunduğu coğrafi bölge, eczanenin bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel seviyesi ve eczanenin konumunun genel koşullarda ve COVID-19 pandemisi sürecinde şiddete maruz kalma durumlarıyla ve ayrıca şiddet görme korkusu yaşamalarıyla aralarında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Eczacıların kişilik özellikleri ile şiddet maruziyeti karşısında verdikleri tepki arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu ve katılımcıların şiddet karşısında en yüksek oranda kendilerini savunarak tepki verdikleri bulunmuştur. Toplum eczacılarının, şiddet olaylarını önlemek ve azaltmak amacıyla etkili olacağını düşündükleri tedbir ve eylemler arasında en yüksek oran, hastanelerde uygulanan“Beyaz Kod”uygulamasının toplum eczanelerine uyarlanması olmuştur.

Özet (Çeviri)

The sustainability of healthcare services depends on creating healthy and safe working environments for healthcare professionals. When health is considered as a holistic system, the individuals most affected by the problems produced by this system are the healthcare workers themselves, who are closely associated with the concept of health. Studies on violence in healthcare are generally conducted in hospital settings, with physicians, nurses, and other healthcare professionals being the primary subjects. Within the scope of this study, it is aimed to expand research on the phenomenon of violence in healthcare to include community pharmacists. Additionally, the study aims to examine healthcare violence through the perspective of“violence against community pharmacists”in terms of its sources, and to investigate both internal and external factors contributing to the occurrence of violence. The population of this thesis study consists of 27,889 community pharmacists operating in Turkey. The sample size representing the population was calculated as 379 using the formula: n = (N × t² × p × q) / [(d² × (N – 1)) + (t² × p × q)]. Furthermore, to ensure a homogeneous sample distribution across Turkey and to clearly define the regional distribution, the minimum required number of responses from the 81 provinces and 54 regional chambers of pharmacists was determined. In this study, a questionnaire method was used as the data collection tool. Following a review of the relevant literature, a pilot study was conducted to support the development of the planned questionnaire. Based on the feedback received, the online measurement tool was created using the Google Forms platform. Before collecting the research data, approval was obtained from the Ankara University Ethics Committee, and the study was deemed ethically appropriate. Subsequently, the survey was conducted online using various social media platforms between March 2022 and September 2023. Although the calculated minimum sample size was 379, the survey question regarding“the province where the pharmacy is located”was taken as the key criterion, and the study was completed with a total of 766 participants, thereby meeting the minimum sample size requirement for pharmacies registered with the 54 regional chambers of pharmacists. The introductory section of the survey includes 9 open- and closed-ended questions designed to identify socio-demographic characteristics. The second section comprises the“Five-Factor Personality Inventory Scale”and the“Fear of Violence Scale.”The final section contains 17 open- and closed-ended questions examining pharmacists' experiences of violence under general conditions and specifically during the COVID-19 pandemic. The data obtained within the scope of the thesis were analyzed using a 5% alpha error (α = 0.05) and a 95% confidence interval. First, descriptive statistical analyses were applied to the data obtained from the sample. For the scales, Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA), dimension and total factor score calculations, reliability analysis, normality tests, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Pearson correlation analysis were conducted. For the categorical survey questions, frequency analysis and chi-square tests were used. As a result of the study, it was found that 44.9% of the community pharmacists who participated had experienced violence in their pharmacies. While no significant relationship was identified between participants' gender and exposure to violence under normal conditions, the COVID-19 period was found to have increased violence against female pharmacists. It was determined that there was no significant relationship between the personality traits of community pharmacists and their exposure to violence under either general conditions or during the COVID-19 pandemic. It was found that 32.8% of the participants had been subjected to violence by patients, and 32.6% by patients' relatives. While personality traits were not found to influence pharmacists' fear of violence, participants who had previously experienced violence reported higher fear scores compared to those who had not. It was determined that there was no significant relationship between participants' exposure to violence—both under general conditions and during the COVID-19 pandemic—and the geographical region of their pharmacies, the socio-economic and socio-cultural characteristics of those regions, or the specific location of the pharmacy. Similarly, no significant relationship was found between these variables and their fear of violence. A statistically significant relationship was found between the personality traits of pharmacists and their reactions to exposure to violence, with participants most commonly responding in a defensive manner. Among the measures and actions that community pharmacists believed would be effective in preventing and reducing incidents of violence, the most frequently supported was the adaptation of the“White Code”practice—currently implemented in hospitals—to community pharmacies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    917878

    Batman ili toplum eczacılarının akılcı ilaç kullanımı konusundaki bazı bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi

    Evaluatıon of certaın knowledge and attıtudes of communıty pharmacısts ın Batman provınce regardıng ratıonal drug use

    ADEM AKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eczacılık ve FarmakolojiLOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİ

    Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF HİLAL VURAL

  2. Tez No

    833192

    COVİD-19 pandemisinde kronik hastalık yönetiminde eczacının rolünün değerlendirilmesi

    Evaluation of the pharmacist's role in chronic disease management in the COVİD-19 pandemic

    ÖZGECAN GÜL HIZAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Halk SağlığıGazi Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASİYE UĞRAŞ DİKMEN

  3. Tez No

    634120

    Kırklareli ili eczacılarının bağışıklama ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

    Evaluation of Kırklareli province pharmacists' information and attitudes on immunization

    AYŞE İPEK ALADAĞ KURŞUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eczacılık ve FarmakolojiTrakya Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUZAFFER ESKİOCAK

  4. Tez No

    771610

    Eczacıların farmakovijilans ile ilgili bilgi düzeyi, tutum ve davranışlarının ölçümlenmesi ve bildirim etkinliğinin arttırılmasına yönelik çalışmalar

    Studies on the measurement of pharmacovigilance knowledge, attitude and behavior among pharmacists and increasing reporting effectiveness

    GİZEM OTLATICI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eczacılık ve FarmakolojiBiruni Üniversitesi

    Farmasötik Kimya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM SERKAN AVŞAR

  5. Tez No

    203081

    Ankara il merkezindeki serbest eczane eczacılarının eczacı-hasta iletişimine yaklaşımları üzerine bir çalışma

    A study on the community pharmacists attitudes towards the pharmacist-patient communication in Ankara city centre

    EMEL AŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eczacılık ve FarmakolojiAnkara Üniversitesi

    Eczacılık Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVGİ ŞAR

Geri Dön