Asfalt karışımları için sanal tasarım yöntemi geliştirilmesi
Development of virtual design method for asphalt mixture
- Tez No: 966025
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KÜRŞAT YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu tez çalışması, makine öğrenimi (ML) modelleri kullanarak asfalt karışımları için sanal bir tasarım yöntemi sunmaktadır. Öncelikle, agrega yüzey alanı (ASA) ve agrega sayısının (NA) ML performansı üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. %0-50 kazınmış asfalt kaplama (KAK) içeren 107 asfalt karışımından oluşan bir veri seti analiz edilmiştir. NA ve ASA hesaplamalarında dijital fotoğrafçılık ve fizik motoru ortamları kullanılmıştır. Çeşitli ML modelleri farklı girdi setleri (GS) ile test edilmiştir. Sonuçta, agregaya ilişkin olarak yalnızca gradasyon özelliklerinin yer aldığı GS-4'ün en kritik girdileri sağladığı görülmüş ve rijitlik modülü (ITSM), hava boşlukları (Va), Marshall stabilitesi (MS), Marshall akma (MF) ve teorik maksimum yoğunluk (Gmm) gibi temel asfalt özelliklerinde yüksek tahmin performansı gösterdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, NA veya ASA kullanmak yerine agrega ile ilgili olarak yalnız gradasyon girdilerini içeren GS-4 çalışmanın devamında kullanılması için optimum olarak seçilmiştir. Daha sonra, seçilen GS, iki ML modelini (ML-1: aynı veri setiyle, ML-2: genişletilmiş veri setiyle) eğitmek için kullanılmıştır. ML-1 beş hedef özelliğini (Va, ITSM, MS, MF ve Gmm) tahmin ederken, ML-2 tek bir hedefe (Va) odaklanmıştır. Karşılaştırmalı değerlendirme, çoklu hedef modelinin daha gerçekçi performans gösterdiğini ortaya koymuştur. Çünkü Va'nın farklı bitüm muhtevalarına (BC) göre değişim grafiğini daha gerçekçi tahmin etmiştir. Her iki model de yüksek tahmin performansı sergilemiştir (R² değerleri: Va için 0,96, ITSM için 0,89 ve Gmm için 0,98). Daha sonra bu ML modelleri asfalt karışımlarını tasarlamak için kullanılmıştır. Tam faktöriyel tasarım uzayı oluşturulmuş ve performans ölçütleri dikkate alınarak nihai karışım tasarımını belirlemek için enterpole edilmiş BC değerleri kullanılmıştır. Ayrıca, tahmin edilen Va kullanılarak fizik motoru ortamında agrega sıkışması simüle edilmiş ve 3B dijital modeller oluşturulmuştur. Bu 3B dijital modeller, homojen bir agrega dağılımı göstermiştir ve seçilen gradasyonu görsel olarak oldukça iyi temsil etmektedirler. Bu yaklaşımın, karışım optimizasyonuna daha hızlı, veri odaklı bir yol sunarak asfalt karışımı tasarım süreçlerinin verimliliğini artıracağı düşünülmektedir. Ayrıca bu tez çalışmasında yüksek doğruluklu 3B dijital modellerin fizik motoru ortamında üretilmesi için ML modelinden elde edilen Va tahminlerini kullanan ve sanal sıkışma sağlayan yeni bir yöntem önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis presents a virtual design method for asphalt mixtures using machine learning (ML) models. Initially, the impact of aggregate surface area (ASA) and the number of aggregates (NA) on ML performance was evaluated. A dataset comprising 107 asphalt mixtures containing 0-50% reclaimed asphalt pavement (RAP) was analyzed. Digital photography and physics engine environments were used for calculations of NA and ASA. Various ML models were tested with different input feature sets (IFS). As a result, IFS-4 containing only gradation features concerning the aggregate provided the most critical inputs, achieved high predictive performance for key asphalt properties such as stiffness modulus (ITSM), air voids (Va), Marshall stability (MS), Marshall flow (MF) and theoretical maximum density (Gmm). Consequently, IFS-4 containing only gradation inputs regarding the aggregate was selected as the optimal feature set for further modeling rather than NA or ASA. Subsequently, selected IFS was used to train two ML models (ML-1: with same dataset, ML-2: with expanded dataset). ML-1 predicted five target properties (Va, ITSM, MS, MF, and Gmm), while ML-2 focused on a single target (Va). Comparative evaluation revealed that the multi-target model performed slightly more realistic, particularly in predicting the graph of air void changes in different bitumen content (BC). Both models demonstrated strong predictive accuracy (e.g., R² values: 0.96 for Va, 0.89 for ITSM, and 0.98 for Gmm). The ML models were then used to design asphalt mixtures. A full factorial design space was generated, and interpolated BC values were used to determine the final mix design, considering multiple performance criteria. Also, 3D digital models were created, using predicted Va and simulating aggregate compaction in a physics engine environment. These digital models were closely matched selected gradations visually, demonstrating homogeneous aggregate distribution. This approach improves the efficiency of asphalt mixture design processes, offering a faster, data-driven pathway to optimized mixtures. This thesis also introduces a method for generating high-accuracy digital models using Va predictions obtained from a ML model for compacting virtual samples in the physics engine environment.
Benzer Tezler
- The effect of vehicle velocity on viscoelastic response of flexible pavements
Esnek üstyapılarda taşıt hızının üstyapının viscoelastikdavranışı üzerindeki etkisinin incelenmesi
UBEJD ARIFI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH HİLMİ LAV
- Energy approach for fatique analysis of flexible pavements
Esnek kaplamaların yorulma analizinde enerji yaklaşımı
SERKAN GAZEL
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. S. OSMAN ACAR
- The utilization of recycled asphalt concrete with warm mix asphalt
Geri kazanılmış asfalt betonunun ılık karışım asfaltlarda kullanımı
JÜLİDE OYLUMLUOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK ŞENGÖZ
- Influence of foaming water content and mixing temperature on foam asphalt mixtures
Köpük asfalt karışımlarında su içeriğinin ve karıştırma sıcaklığının önemi
SOLOMON TOMBE MARX LADU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TOPAL
- Investigation of the moisture susceptibility characteristic of Mugla marble within hot mix asphalt
Muğla mermerinin suya duyarlılık karakteristiklerinin bitümlü sıcak karışımlarda incelenmesi
MUSTAFA ÖZKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mühendislik BilimleriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiUlaştırma Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ÇAĞRI GÖRKEM