Otizm tanılı çocuklar ile tipik gelişim gösteren çocukların pragmatik beceriler, zihin kuramı ve sosyal becerilerinin karşılaştırılması
Comparison of pragmatic skills, theory of mind, and social skills between children aged 4-6 with autism spectrum disorders and typically developing children
- Tez No: 966364
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NURCAN ALPÜRAN KOCABIYIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstinye Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu çalışmada otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı bulunan ve tipik gelişim gösteren 4-6 yaş aralığındaki çocukların sosyal becerileri, pragmatik dil becerileri ve zihin kuramı becerilerinin karşılaştırılması ve bu üç becerinin birbiri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Katılımcılar 4-6 yaş arasında OSB tanısı olan 30, tipik gelişim gösteren 30 olmak üzere toplam 60 çocuktan oluşmaktadır. Çalışmada Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği, Pragmatik Dil Becerileri Envanteri ve Zihin Kuramı Test Bataryası kullanılmıştır. Araştırma, karşılaştırmalı biçimde ve ilişkisel desen kullanılarak yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre, OSB'li çocuklar ile tipik gelişim gösteren 4-6 yaş çocukların sosyal becerileri, pragmatik dil becerileri ve zihin kuramı becerileri arasında anlamlı farklar bulunmaktadır. OSB'li çocukların pragmatik dil becerileri, sosyal becerileri ve zihin kuramı becerilerinin birbirleriyle olan ilişkisi incelendiğinde ise bu üç beceri arasında anlamlı pozitif ve güçlü bir ilişki olduğu ve bir beceride görülen artışın diğer iki becerinin gelişimini desteklediği gözlemlenmiştir. Sosyal becerilerdeki gelişim, pragmatik dil becerilerinin ve zihin kuramı becerilerinin gelişimine katkı sağlamakta, benzer şekilde pragmatik dil becerilerindeki ilerleme, sosyal becerileri ve zihin kuramı becerilerini olumlu yönde etkilemektedir. Sonuç olarak OSB tanılı çocuklar ile tipik gelişim gösteren çocuklar arasında sosyal beceriler, pragmatik dil becerileri ve zihin kuramı becerileri açısından anlamlı farklar bulunmuş ve bu beceriler arasında anlamlı ve güçlü bir ilişki tespit edilmiştir. OSB tanılı çocuklar için bu beceriler üzerinde odaklanan eğitim ve terapi çalışmalarının önemi bu çalışma ile ortaya konmuştur. Bu becerilerin desteklenmesinin OSB'li çocukların iletişimde yaşadığı sınırlılıkların giderilmesinde etkili olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to make a comparison between the social abilities, pragmatic language abilities, and theory of mind skills of 4–6-years-old typically developing children and their peers with autism spectrum disorder (ASD). Additionally, the study will examine the relationships among these three abilities. The sample population comprised a total of 60 children, with 30 diagnosed with ASD and 30 typically developing. The age range of the participants was from 4 to 6 years old. The Social Skills Assessment Scale, Pragmatic Language Skills Inventory, and Theory of Mind Test Battery were administered for data collection. The research was conducted using a comparative and correlational design. There were significant differences in social skills, pragmatic language abilities, and theory of mind skills between two groups. Furthermore, when the relationship between pragmatic language abilities, social skills, and theory of mind skills in children with ASD was explored, a significant, positive, and strong relationship was observed among these three abilities; an improvement of one of them was found to facilitate the development of the other two. The development of social abilities contributed to the improvement of both pragmatic language abilities and theory of mind skills. At the same time, progress in pragmatic language skills also positively influenced social skills and theory of mind abilities. In conclusion, significant differences were identified between children with ASD and typically developing children in terms of social skills, pragmatic language abilities, and theory of mind skills, and a significant and strong relationship was found among these skills. This study underscores the significance of educational and therapeutic interventions focused on these skills for children with ASD. The results indicate that supporting the development of these skills can be effective in addressing the communication challenges faced by children with ASD.
Benzer Tezler
- Erken çocuklukta dil kullanım envanteri (LUI): pragmatik dil gelişimi değerlendirmesi'nin Türkçe uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması
The adaptation, validity and reliability study of language use inventory (lui) in Turkish: An assessment of young children's pragmatic language development
EDA İYİGÜN
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR MAVİŞ
- Bebeklik döneminde otizm spektrum bozukluğu riskini belirlemeye yönelik video tabanlı bir değerlendirme
A video-based evaluation to determine the risk of autism spectrum disorder in infancy
ONUR DORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Atlas ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NURİ ELGÖRMÜŞ
- Çocuklarda günlük iletişim becerilerinin pragmatik profili envanteri'nin Türkçeye uyarlanması ve farklı gelişim gruplarının ebeveyn bakış açısı ile karşılaştırılması
Adaptation of the pragmatics profile of everyday communication skills in children into Turkish and comparison of different developmental groups from the parents' perspective
RUMEYSA KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Medipol ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZMİYE EVRA GÜNHAN ŞENOL
- Ebeveyn çocuk etkileşim terapisinin Türk kültürüne uyarlanarak otizm tanılı çocuklar ve tipik gelişim gösteren çocuklar ile ebeveynleri üzerinde etkililiğinin incelenmesi
The adaptation of parent-child interaction therapy into Turkish culture and the examination of its effectiveness on children with autism, children with typical development, and their parents
SÜMEYYE ULAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEÇER
PROF. DR. CHERYL BODIFORD MCNEIL
- Otizm spektrum bozukluğu olan ve tipik gelişim gösteren çocukların jest kullanımlarının karşılaştırılması
Comparison of gesture use of children with autism spectrum disorder and typically developing children
YASEMİN DİLEK ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK ÖZKUBAT