Osmanlı ve Arap edebiyatında modernleşme hareketlerinin edebiyata yansıması bağlamında Ahmet Mithat Efendi ile Abbas Mahmud el-Akkad arasında bir karşılaştırma
A comparison between Ahmet Mithat Efendi and Abbas Mahmud el Akkad in the context of the reflection of modernization movements in Ottoman and Arabic literature
- Tez No: 966576
- Danışmanlar: PROF. DR. FAZLI GÖKÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Batı medeniyetinin 19. yüzyılda hayatın her alanında gösterdiği gelişme dünyanın diğer bölgelerine de yayılmış ve izlerini bırakmıştır. Özellikle Orta Doğu'nun sömürgeleştirilmesi, Avrupa medeniyeti ile diğer kıtalar arasındaki ticaret hareketlerinin artması, Oryantalizm ve diğer faktörler Batı medeniyetinin niteliklerinin yayılmasına ve Osmanlı-Türk coğrafyasında“Batılılaşma”, Arap coğrafyasında ise“modernizm”olarak bilinen akımının doğuşuna yol açmıştır. Bu durum elbette edebiyat eserlerine de yansımıştır. Bu gelişme (Batılılaşma ve modernizm) her iki medeniyetin eski edebiyat anlayışlarını sorgulamasına ve eleştirmesine, Batı medeniyeti doğrultusunda yeni bir edebiyat anlayışının ilkelerinin belirlenmesine ve bu konuların hararetli bir şekilde tartışılmasına yol açmış, eski edebiyat anlayışını savunanlarla yeni edebiyat anlayışını savunanlar arasındaki bu çatışmadan sonuç olarak yeni edebiyat anlayışını savunanlar galip çıkmıştır. On dokuzuncu yüzyılın başlarında Türk ve Arap Edebiyatçılarının Avrupalı yazar ve şairlerin kitaplarını okuyarak ve çevirerek başlattıkları bu süreç yeni bir edebiyat ortamının oluşması sonucunu doğurmuştur. Ancak bu süreç elbette Arap ve Türk coğrafyasında birtakım ayrıntılarda farklı şekillerde tezahür etmiştir. Tanzimat dönemiyle birlikte yeniliklerle karşı karşıya kalan Türk edebiyatından farklı olarak Arap edebiyatının yenilenmesi birdenbire gerçekleşmemiştir, bu gelişme Türk edebiyatına göre biraz daha gecikmeli olarak ortaya çıkmıştır. Tanzimat döneminde edebiyattaki bu yenileşme hareketine önderlik eden en önemli isimlerinden birisi Ahmet Mithat Efendi'dir. Arap Edebiyatında da değişim ve yenileşme çağrısında bulunan birçok önemli isme rastlanmaktadır. Bunlar içerisinde en çok öne çıkan isimlerden biri, Ahmet Mithat Efendi gibi edebî eserlerin yanı sıra edebiyat teorisi ve eleştirisi ile ilgili de eserler kaleme alan ve kendisinden sonra gelen yazarları etkileyen, Arap şiirinde yeniliğe doğru atılan ilk adım olarak kabul edilen“Divan Okulu”nun kurucularından Abbas Mahmud El-Akkad'dır. Bu araştırma, Ahmed Mithat Efendi ve Abbas Mahmud Al-Akkad'ın birçok farklı konudaki fikir ve görüşlerini inceleyecektir. Bunlar; 1. Batılılaşma/ Avrupalılaşma. 2. Eski ve modern edebiyat arasında bağlantı kurma çabası 3. Edebiyat dilinin değişmesi ve yenilenmesi 3. Şiirde yenilik 4. Yeni bir edebi tür olarak romanın yerli ve milli bir türe dönüştürülmesi gibi alt başlıklar altında toplanabilir. Çalışma sürecinde elde edilecek malzemeye göre bu başlıklara yenileri eklenebilecektir.
Özet (Çeviri)
In the 19th century, the development of Western civilization in all areas of life spread to other parts of the world and left its mark. Particularly, the colonization of the Middle East, the increase in trade movements between Europe and other continents, Orientalism, and other factors contributed to the spread of the characteristics of Western civilization. This led to the emergence of a movement known as“Westernization”in the Ottoman-Turkish geography and“modernism”in the Arab world. Naturally, this situation was also reflected in literary works. This development (Westernization and modernism) led both civilizations to question and criticize their traditional literary understandings, to define the principles of a new literary approach aligned with Western civilization, and to engage in heated debates on these topics. Ultimately, those who supported the new literary understanding prevailed over those who defended the old. Initiated by Turkish and Arab writers in the early 19th century by reading and translating the works of European authors and poets, this process resulted in the formation of a new literary environment. However, this process manifested in different forms and details across the Arab and Turkish geographies. Unlike Turkish literature, which encountered innovation during the Tanzimat period, the renewal of Arabic literature did not occur abruptly. This development emerged with some delay compared to Turkish literature. One of the leading figures of the literary renewal movement during the Tanzimat period was Ahmet Mithat Efendi. In Arabic literature, there were also many prominent figures calling for change and innovation. Among the most notable was Abbas Mahmoud Al-Aqqad, who, like Ahmet Mithat Efendi, wrote not only literary works but also pieces on literary theory and criticism. He influenced later writers and was one of the founders of the“Dīwān School,”considered the first step toward innovation in Arabic poetry. This study will examine the thoughts and views of Ahmet Mithat Efendi and Abbas Mahmoud Al-Aqqad on various issues. These include: 1.Westernization/Europeanization 2.Efforts to establish a connection between classical and modern literature 3.The transformation and renewal of literary language 4.Innovation in poetry 5.The transformation of the novel, as a new literary genre, into a national and local form Additional subtopics may be added based on the materials gathered during the research process.
Benzer Tezler
- Mustafa Lutfî el-Menfelûtî ile Ahmet Haşim'de toplumsal temalar: Mukayeseli bir çalışma
Social themes in Mustafa Lutfî el-Menfelûtî and Ahmet Hashim: A comparative study
VİLDAN ÖZİŞÇİ
- The idea of self-reliant individuals: Imagining diligent heroes in Late Ottoman fiction
Kendi ayakları üzerinde duran bireyler fikri: Geç Dönem Osmanlı kurgu metinlerinde gayretli kahramanları hayal etmek
ALİ ATAKAN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI KADI
- 19. yüzyılda Osmanlı toplumu ve basılı Türkçe edebiyat: Etkileşimler, değişimler, çeşitlilik
19th century ottoman society and printed Turkish literature: Interactions, exchanges, and diversity
GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Osmanlı dönemi Arap edebiyatında övgü
Praise in Arabic literature during the Ottoman period
ABDELRAHMAN ADEL ABDELAZİZ ABDELMEGED
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- Arap edebiyatında bir şair ve edip olarak Ahmet Şevki
Ahmed Shawki as a poet laureate and editor in Arab literature
AYŞE YÜKSEK
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YILDIZ