Geri Dön

Sultandağı yöresi (Afyonkarahisar) meşe ormanlarında alfa bitki tür çeşitliliği ve çevre ilişkileri

Relationships alpha plant species diversity and environmental factors in oak forests in Sultandağı district (Afyonkarahisar)

PDF İndir

  1. Tez No: 966644
  2. Yazar: OKTAY DEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN GÜLSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 132

Özet

Bu tezde, Afyonkarahisar-Sultandağı yöresindeki meşe (Quercus sp.) ormanlarında alfa düzeyinde bitki tür çeşitliliğinin nicel olarak belirlenmesi ve bu çeşitliliğin başlıca çevresel etmenlerle ilişkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma, Sultandağı Orman İşletme Şefliği sınırlarında, çevresel varyasyonu temsil edecek biçimde seçilen 40 ana örnek alanda (100 × 100 m) gerçekleştirilmiş, her ana alanda iki alt örnek alan (20 × 20 m) kurulmuştur. Alt örnek alanlarda Braun-Blanquet metoduna göre örtme dereceleri kaydedilmiş, veriler Westhoff & Van Der Maarel ile Fontaine ölçeklerine dönüştürülerek tür zenginliği (S), Shannon-Wiener (H′), Simpson (1-λ) ve Pielou eşitlik (E) indisleri hesaplanmıştır. Çalışmada kullanılan topografik değişkenler, WorldClim 2.1 veri tabanından temin edilen iklim verileri ve 1/250 000 jeoloji haritaları CBS ortamında çalışma alanı sınırları için hazırlanmıştır. Arazi envanterinde 53 familya, 192 cins ve 326 takson saptanmış olup, bunların 40'ı endemik bitkidir. Tür zenginliği 12–58 (x̄ = 26.2) arasında; Westhoff-Van Der Maarel ölçekli H′ 2.34–3.94, Simpson (1-λ) 0.88–0.98; Fontaine ölçekli H′ 1.19–3.56, Simpson 0.42–0.96 aralığında bulunmuştur. Pearson korelasyonu, alfa çeşitliliğinin yükselti (r = -0.22) ve yıllık toplam yağışla (r = -0.29) negatif, solar radyasyon (r = 0.24) ve yıllık ortalama sıcaklıkla (r = 0.24) pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Regresyon ağacı modeli (R²_eğitim = 0.226; R²_test = 0.204) çeşitliliği en iyi açıklayan değişkenlerin arazi pürüzlülüğü ve yıllık toplam yağış olduğunu ortaya koymuştur. Alanda 558 mm yağış eşiğinin altında kalan ve bu eşik değerin üzerinde pürüzlülüğü yüksek (> 66.373) mikro-topografik alanlarda çeşitlilik en yüksek bulunmuştur. Sonuçlar, Sultandağı meşe ormanlarının bitki tür çeşitliliği ve endemizm bakımından önemli ekosistemler olduğunu göstermektedir. Bu meşe ormanlarına ait yetişme ortamlarında alfa çeşitliliği bakımından göreceli minimal farklar bulunmakla birlikte, yetişme ortamları arası beta çeşitliliğini temsilen benzemezlik değerlerinde de farkların olduğu tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This thesis quantifies alpha‐level plant diversity in oak (Quercus sp.) forests of the Sultandağı district (Afyonkarahisar, Türkiye) and elucidates its relationships with major environmental factors. Forty primary plots (100 × 100 m) were established across the full environmental gradient within the Sultandağı Forest Administration; each contained two subplots (20 × 20 m). Braun–Blanquet cover values recorded in the field were converted to the Westhoff & Van Der Maarel and Fontaine scales to calculate species richness (S), Shannon–Wiener (H′), Simpson (1 – λ) and Pielou evenness indices (E). The climate data downloaded from the WorldClim 2.1 database, the 1:250 000 geological maps, and the other topographic variables were processed in a GIS environment and clipped to the exact boundaries of the study area. The floristic inventory documented 326 taxa (32 families, 192 genera), including 40 Turkish endemics. Species richness ranged from 12 to 58 (x̄ = 26.2). On the Westhoff–Van Der Maarel scale, H′ varied between 2.34 and 3.94 and Simpson's 1 – λ between 0.88 and 0.98; on the Fontaine scale, H′ ranged from 1.19 to 3.56 and Simpson's 1 – λ from 0.42 to 0.96. Pearson correlations revealed negative associations of alpha diversity with elevation (r = –0.22) and annual precipitation (r = –0.29) and positive associations with solar radiation (r = 0.24) and mean annual temperature (r = 0.24). A regression tree model (R² train = 0.226; R² test = 0.204) identified terrain ruggedness and annual precipitation as the strongest predictors. Maximum diversity occurred in micro-topographic sites with precipitation < 558 mm and high ruggedness (> 66.373) while annual precipitation exceeding the 558 mm threshold. These findings confirm that the Sultandağı oak forests constitute ecologically significant ecosystems in terms of floristic diversity and endemism. Although alpha diversity exhibits only moderate variation among oak stand types, beta diversity (dissimilarity) analyses indicate appreciable compositional turnover across these stand types, underscoring the importance of habitat heterogeneity for conservation planning.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    327075

    Sultandağı (Afyon) yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar

    Studies on breeding by selection of walnuts (Juglans regia L.) in Sultandağı (Afyon) Location

    BURAK ASLANSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI KALYONCU

  2. Tez No

    187463

    Sultandağı ağzı

    Dialect of Sultandaği

    YAVUZ ŞENYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDOĞAN BOZ

  3. Tez No

    211972

    Dinar ve Evciler yöresi ağzı

    The dialect of Dinar and Evciler

    BİLAL UYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDOĞAN BOZ

  4. Tez No

    209002

    Bolvadin, Çay ve Çobanlar ağzı

    The dialect of Bolvadin, Çay and Çobanlar

    ERHAN SOLMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ERDOĞAN BOZ

  5. Tez No

    866768

    Afyonkarahisar yöresinin Azerbaycan ile tarih ve dil ilişkileri: Bolvadin, Dinar ve Emirdağ örnekleri

    Historical and linguistic affinities between Azerbaijan and Afyonkarahisar region: Examples of Bolvadin, Dinar, and Emirdağ

    DENİZCAN DEDE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Halk Bilimi (Folklor)Başkent Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜER EKER

Geri Dön