Farklı melatonin dozlarının yüksek sıcaklık stresinde yetiştirilen bazı sofralık üzüm çeşitlerinin gelişimine etkileri
Effects of different melatonin doses on the development of some grape varieties grown under high temperature stress
- Tez No: 966770
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SABIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 49
Özet
Asmalar, eski çağlarda kültüre alınan ve dünyada en fazla üretilen bahçe bitkilerindedir. Vitaminler, mineraller, fenol maddeler başta olmak üzere insan sağlığı için faydalı zengin besin içeriğine sahip olan üzümün, tanesi, çekirdeği, kabuğu, yaprağı ve çeşitli türevleri değerlendirilmektedir. Üzüm, yaş ve kuru haliyle, gıda sanayisinde işlenmesi ile şarap, üzüm suyu, pekmez, sirkenin yanı sıra birçok yerel ürüne dönüştürülerek zengin tüketim şekilleri olan bir üründür. Asmalar Anadolu'da yaklaşık 6000 yıldan bu yana yetiştirilmektedir. Türkiye asma genetik kaynaklarının korunması kapsamında "Milli Koleksiyon Bağı'nda 1500'e yakın çeşit/genotip bulunmaktadır. Bu köklü geçmişi ve zengin genetik çeşitliliği ile Anadolu, literatürde asmanın anavatanı coğrafyası içinde sayılmıştır. Ancak artan çevresel stres faktörlerinin etkisi altında, dünya nüfusunun sürdürülebilir nitelikte beslenebilmesi için bitki gelişimini olumsuz etkileyen değişik stres faktörlerinin azaltılması ve bitkinin bu olumsuz şartlardan etkilenmesini en aza indirmeye yönelik çalışmalar yapılması önem arz etmektedir. Bu kapsamda melatonin, bitkilerde çeşitli abiyotik ve biyotik streslerle mücadelede rol oynayan önemli bir moleküldür. Farklı bitki türlerinde melatonin uygulamalarının bitkileri çeşitli stres faktörlerine karşı korumada olumlu sonuçlar alınmıştır. Üzüm üretiminde ise melatonin uygulamasının oldukça sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Bağ Yetiştirme ve Islahı Anabilim Dalında cam serada yürütülen bu çalışma kapsamında, Rupestris du Lot anacına aşılı dört sofralık üzüm çeşidinin ('Müşküle', 'Mevlana', 'Hamburg Misketi' ve 'Razakı') yüksek sıcaklık stresi altında yapraktan melatonin uygulamalarına verdiği fizyolojik ve vejetatif tepkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada eşit miktarlarda ponza ve torf içeren katı hacimli topraksız kültür ortamında yetiştirilen asmalar kullanılmıştır. Melatonin, cam sera ortamında yüksek sıcaklık koşullarının (40 °C) başlangıcından itibaren üç hafta ara ile üç defa yapraktan 0.1, 1.0 ve 10 mM yoğunluklarında uygulanmıştır. Uygulamaları takiben stoma iletkenliği, yaprak sıcaklığı ve yaprak klorofil içeriği değerleri kaydedilmiştir. Büyüme dönemi sonunda ise bitkilerde gelişme özellikleri incelenmiştir. Yapraktan uygulanan melatonin, kullanılan doza ve genotipin tepkisine bağlı olarak birçok parametrede olumlu katkılar sağlamıştır. Uygulama dozları içerisinde 0.1 mM melatonin, kaydedilen birçok parametrede ön plana çıkmıştır. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, Konya ve benzeri ekosistemlerde kıraç arazilerde yaygın karşılaşılan vejetatif gelişme yetersizliğine karşı asmaların desteklenmesinde yapraktan melatonin kullanımının tavsiye edilebileceği kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Grapevines are among the oldest plants domesticated and most widely cultivated around the world. Grapes, with their rich nutritional especially vitamins, minerals and phenolic substances, have been used for their berries, seeds, peel, leaves and various derivatives. Grapes having a wide consumption option, as it is processed in the food industry into wine, grape juice, molasses, vinegar, and many other local products, both in its fresh and dried form. The plant of this valuable fruit is the vine and has been cultivated in Anatolia for approximately 6000 years. There are nearly 1500 varieties/genotypes in the“National Collection Vineyard”which is primarily responsible for the protection of Turkey's vine genetic resources. With its deep-rooted history and rich genetic diversity, Anatolia has been considered in the literature as the homeland of the grapevine. However, under the influence of increasing environmental stress factors, it is important to reduce various stress factors that negatively affect plant development and to carry out studies to minimize the effects of these negative conditions on the plant in order to sustainably feed the world population. In this context, melatonin is an important molecule that plays a vital role in combating various abiotic and biotic stresses in plants. Melatonin applications in different plant species have yielded positive results in protecting plants against various stress factors. In grape production, melatonin applications are seen to be quite limited. Within the scope of this study which is planned to be carried out in the Glass Greenhouse in the Department of Horticulture and Breeding of the Faculty of Agriculture of Selçuk University, the physiological and vegetative development responses of four table grape cultivars varieties ('Müşküle', 'Mevlana', 'Hamburg Misketi' and 'Razakı') grafted onto Rupestris du Lot to foliar melatonin applications under high temperature stress will be investigated. In the study, grapevines grown in solid volume soilless culture medium containing equal amounts of pumice and peat will be used. Melatonin will be applied to the leaves at concentrations of 0.1, 1.0 and 10 mM three times at four-week intervals from the beginning of high temperature conditions (around 40 °C) in the glasshouse environment. Following the applications, stomatal conductance, leaf temperature and leaf chlorophyll content values will be recorded. At the end of the growth period, the developmental characteristics of the plants will be examined. According to the general findings, suggestions will be developed about melatonin applications for the sustainability of our national viticulture under the influence of climate change and other multiple stress factors. Leaf melatonin treatments led to significant improvements to many parameters depending on both doses and genotypes. Among the tested doses, 0.1 mM melatonin was outstanding for many parameters. Considering the general investigations, leaf melatonin applications could be recommended to supports grapevines against the insufficiencies in vegetative development commonly seen in ecosystems like Konya and its resembling areas.
Benzer Tezler
- Yüksek sıcaklık stresinde melatonin uygulamalarının farklı anaçlar üzerine aşılı 'black magıc' üzüm çeşidinin fizyolojisi ve vejetatif gelişmesine etkileri
Effects of melatonin applications under high temperature stress on physiology and vegetative development of 'black magic' grape cultivar grafted on different rootstocks
BÜŞRA ASLAN
- Tuz stresi altında melatonin uygulamalarının soğan (Allium cepa L.) bitkisinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkileri
Effects of melatonin applications on onion's (Allium cepa L.) yield and quality parameters under salt stress
FATMA YAĞMUR
- Hasat sonrası melatonin uygulamasının soğukta muhafaza süresince avokado meyvelerinin biyokimyasal içerikleri ve bazı kalite kriterleri üzerine etkisi
Effect of postharvest melatonin treatment on biochemical contents and some quality criteria of avocado fruits during cold storage
KÜBRA FEYZA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜTTALİP GÜNDOĞDU
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKGÜL TAŞ
- Melatonin ve oksiresveratrolün dental pulpa kök hücreleri üzerinde oluşturduğu sitotoksik etkinin değerlendirilmesi
Evaluation of cytotoxic effect of melatonin and oxyresveratrol on dental pulp stem cells
ŞEYMA KESKİN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2019
Diş HekimliğiAtatürk ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH ŞENGÜL
- Effectiveness of single and dual release of melatonin and BMP-2 in bone homeostasis
Kemik homeostazında melatonin ve BMP-2'nin tekli ve ikili salımlarının etkinliği
HALA JARRAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
BiyomühendislikHacettepe ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MENEMŞE GÜMÜŞDERELİOĞLU
DR. DAMLA ÇETİN ALTINDAL