Kıpçak ve Çağatay sahasına ait gülistan tercümeleri üzerinde söz varlığı incelemesi (isimler)
Vocabulary study on Gulistan translations of the Kipchak and chagatay fields (names)
- Tez No: 967290
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI ZENGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1020
Özet
Bu çalışma, Fars edebiyatının büyük şairlerinden Saʿdî-i Şîrâzî tarafından kaleme alınan Gülistan adlı eserin, Seyf-i Sarayî tarafından Kıpçak Türkçesiyle ve Sibicâbî tarafından Çağatay Türkçesiyle yapılan tercümelerinde yer alan isimlerin mukayeseli söz varlığı üzerine odaklanmaktadır. Çalışmanın temelini, Seyf-i Sarayî'nin Kıpçak Türkçesiyle gerçekleştirdiği Gülistan çevirisi ile Sibicâbî'nin Gülistan-ı Türkî adlı Çağatay Türkçesi tercümesi oluşturmaktadır. Her iki metin, kaleme alındıkları dönemin dil özelliklerini ve söz varlığını yansıtmaları bakımından karşılaştırmalı olarak incelenmeye değer bulunmuştur. Bu çeviriler aracılığıyla, Türkçenin iki farklı tarihî dönemine ait söz varlığı karşılaştırılarak, ortak ve farklı kavramların sözlük üzerinden tematik biçimde ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu çalışma aynı eserin farklı dönemlerde ve farklı dil ortamlarında nasıl tercüme edildiğini görmek, Türkçenin evrimini somut verilerle gözlemlemek ve tematik sözlük çalışmalarıyla dilin kavramsal derinliğini ortaya koymak açısından katkı sunacaktır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the comparative vocabulary of proper nouns found in two Turkish translations of Gulistan, a renowned work by the great Persian poet Saʿdī of Shiraz. The foundation of the research is based on the Kıpchak Turkish translation by Seyf-i Sarayî and the Chagatai Turkish translation titled Gulistan-i Turkī by Sibicabī. Both translations have been deemed worthy of comparative analysis as they reflect the linguistic characteristics and vocabulary of the periods in which they were written. Through these translations, the vocabulary belonging to two distinct historical stages of the Turkish language is compared, aiming to reveal shared and divergent concepts in a thematic dictionary format. This study contributes to the field by demonstrating how the same literary work was translated in different periods and linguistic contexts, providing concrete data on the evolution of Turkish, and uncovering the conceptual depth of the language through thematic dictionary analysis.
Benzer Tezler
- Cuci ve Çağatay uluslarının siyasi ve kültürel ilişkileri (13. - 14. yüzyıllar)
Political and cultural relations between the ulus of Jochi and Chagatai (13th–14th centuries)
MEIIRBOL MUTALIYEV
- Seyyid Kasımî'nin destanlarının metin, aktarım ve dil incelemesi (Ses ve şekil bilgisi)
Seyyid Kasımî's legends, texts, transfers and language surveys
ÜMİT EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AVCI
- Çağatay Devleti zamanında Türkistan'ın siyasi, askeri ve sosyal durumu
Jaghatai state in time political, military and social situation of Türkistan
ORHAN ÇİNAR
Doktora
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
- XV. ve XVII. yüzyıl Osmanlı tarih yazıcılarına göre Deşt-i Kıpçak ve Altın Orda
Accordin to XV. and XVI. centuries Ottoman history writers Desht-i Qipchaq and Golden Horde
ELİF UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DERYA DERİN PAŞAOĞLU